Δίκαιη λύση για τη στήριξη της αγοράς ΑΠΕ, η οποία όμως θα λαμβάνει υπόψη τόσο τις επιπτώσεις της πανδημίας του κορωνοϊού, όσο και τις χρόνιες στρεβλώσεις της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και θα προκύψει μετά από ουσιαστικό διάλογο με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς (βιομηχανία, προμηθευτές, αγορά ΑΠΕ) θα δοθεί έως το τέλος του έτους. Το μήνυμα αυτό έστειλε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κωστής Χατζηδάκης, απαντώντας σε ερώτηση για το πώς θα καλυφθεί το έλλειμμα του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ) από το βήμα του συνεδρίου Athens Investment Forum.
«Έχω στο μυαλό μου εξίσου τους επενδυτές στο χώρο των ΑΠΕ -τους οποίους υποστηρίζουμε- καθώς και τους καταναλωτές (συμπεριλαμβανομένων και των επιχειρήσεων), που πλήττονται από τον κορωνοϊό. Με ενδιαφέρει επίσης η πορεία των βασικών πυλώνων του ενεργειακού συστήματος, ξεχωρίζοντας τη ΔΕΗ. Διότι με ενδιαφέρει ό,τι έχει επιτευχθεί στη ΔΕΗ με τη μία ή με την άλλη κίνηση να μην σπαταληθεί», σημείωσε ο κ. Χατζηδάκης, εξηγώντας τις παραμέτρους που θα συνεκτιμηθούν για την εξεύρεση της λύσης, η οποία θα κινείται εντός του πλαισίου που θα δημιουργήσει η έναρξη του νέου μοντέλου της αγοράς ενέργειας την 1η Νοεμβρίου.
O ίδιος τόνισε ότι έλλειμμα του ΕΛΑΠΕ προέκυψε κατά κύριο λόγο από τις παρενέργειες της πανδημίας στην αγορά ενέργειας, καθώς μειώθηκε η ζήτηση για ενέργεια και συνεπώς και τα έσοδα του ΕΤΜΕΑΡ. Πρόσθεσε ότι αυτό είναι πρόβλημα για τους παραγωγούς ΑΠΕ, το οποίο όμως δεν πρέπει να μετακυλιστεί στους καταναλωτές. Και τόνισε: «Μήπως θα πρέπει όλοι να αντιληφθούμε ότι στην εποχή του κορωνοϊού θα πρέπει όλοι- ο καθένας ανάλογα με τις δυνάμεις- να αναλάβουμε το βάρος που μας αναλογεί; Βεβαίως δεν πρόκειται να αιφνιδιάσουμε. Θα κάνουμε διάλογο. Θα πρέπει όμως να εργαστούμε όλοι μαζί, λαμβάνοντας υπόψη τις στρεβλώσεις και το ότι η κοινωνία δεν αντέχει και να βρούμε δίκαιες λύσεις που δεν θα δημιουργήσουν θέμα στην εικόνα της Ελλάδας».
Ενεργειακές επενδύσεις σε πέντε τομείς
Στο κύριο μέρος της ομιλίας του, ο κ. Χατζηδάκης ανέλυσε το πώς ο τομέας της ενέργειας μπορεί να αναδειχθεί σε μοχλό οικονομικής ανάπτυξης και απασχόλησης, εστιάζοντας στις επενδύσεις που μπορούν να υλοποιηθούν σε πέντε τομείς:
1. Ενεργειακές ιδιωτικοποιήσεις
2. Δίκτυα φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού
3. ΑΠΕ
4. Ενεργειακή εξοικονόμηση
5. Απολιγνιτοποίηση
«Στον προγραμματισμό μας βρίσκονται 7 μεγάλες ενεργειακές ιδιωτικοποιήσεις για τις οποίες υπάρχει ισχυρό επενδυτικό ενδιαφέρον, παρά τις αντίξοες συνθήκες λόγω κορωνοϊού. Πρόκειται για τη ΔΕΠΑ Υποδομών, τη ΔΕΠΑ Εμπορίας, τη ΛΑΡΚΟ, την Υπόγεια Αποθήκη Φυσικού Αερίου της Καβάλας. Προβλέπεται επίσης η περαιτέρω ιδιωτικοποίηση των ΕΛΠΕ και ΑΔΜΗΕ και φυσικά η μερική ιδιωτικοποίηση του ΔΕΔΔΗΕ. Για τη ΔΕΠΑ Υποδομών, τη ΛΑΡΚΟ και το ΔΕΔΔΗΕ καταθέτουμε μάλιστα νομοθετικές ρυθμίσεις που επιταχύνουν τις διαδικασίες».
Εστιάζοντας στα δίκτυα ηλεκτρισμού, ο κ. Χατζηδάκης τόνισε ότι «το υπό έγκριση επιχειρηματικό σχέδιο του ΔΕΔΔΗΕ για την περίοδο 2021-2024 προβλέπει επενδύσεις της τάξης των 2 δισεκατομμυρίων ευρώ, περιλαμβανομένου του έργου εγκατάστασης 7,5 εκατομμυρίων έξυπνων μετρητών, το οποίο επιδιώκουμε να χρηματοδοτηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης. Είναι ένα πρόγραμμα προϋπολογισμού 850 εκατομμυρίων ευρώ. Ιδιαίτερα φιλόδοξο είναι και το δεκαετές επενδυτικό πρόγραμμα του ΑΔΜΗΕ, προϋπολογισμού άνω των 4 δισ. ευρώ, που περιλαμβάνει μεγάλες ηλεκτρικές διασυνδέσεις, τόσο εγχώριες, όπως η διασύνδεση Κρήτης-Αττικής και η 4η φάση των διασυνδέσεων των Κυκλάδων (που έχουν προταθεί προς χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης), όσο και διασυνοριακές, όπως η δεύτερη Γραμμή Μεταφοράς 400 kV μεταξύ Ελλάδα και Βουλγαρίας.
Όσον αφορά στα δίκτυα φυσικού αερίου, το επενδυτικό πρόγραμμα της ΔΕΔΑ για την περίοδο 2021-2024 το οποίο φτάνει τα 270 εκατομμύρια ευρώ με στόχο την ανάπτυξη των δικτύων διανομής φυσικού αερίου σε δεκάδες ελληνικές πόλεις. Το δεκαετές πρόγραμμα του ΔΕΣΦΑ για την περίοδο μέχρι τα 2030 είναι ύψους 500 εκατομμύρια ευρώ και περιλαμβάνει πάνω από 50 επενδυτικά projects στις υποδομές φυσικού αερίου που θα ενισχύσουν την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας».
Κεντρικό ρόλο στο «επενδυτικό αφήγημα» καταλαμβάνουν ασφαλώς και οι ΑΠΕ, για τις οποίες όπως είπε ο κ. Χατζηδάκης, η κυβέρνηση έχει φέρει ρυθμίσεις που διευκολύνουν και συντομεύουν την επενδυτική διαδικασία. Ως παράδειγμα ο υπουργός ανέφερε τη νέα ρύθμιση –που έρχεται σήμερα στη Βουλή- για τη διασφάλιση τιμής αναφοράς σταθμού ΑΠΕ με δήλωση ετοιμότητας του έργου, μέσω ενός είδους outsourcing, αφού πλέον το βάρος της απόδειξης ότι το έργο έχει ολοκληρωθεί φέρει ο ίδιος ο παραγωγός ΑΠΕ (που θα συνεργάζεται υποχρεωτικά με πιστοποιημένο μηχανικό) και όχι ο υπερφορτωμένος ΔΕΔΔΗΕ.
«Αυτές οι ρυθμίσεις συντείνουν στο να επιτευχθεί ο στόχος του ΕΣΕΚ για αύξηση της συμμετοχής των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα στο 35% μέχρι το 2030. Στόχος που προϋποθέτει την υλοποίηση επενδύσεων ύψους 9 δισ. ευρώ. Είμαστε αισιόδοξοι, καθώς η αγορά ανταποκρίνεται δυναμικά. Έχουμε αιτήσεις για 11.000 έργα ΑΠΕ συνολικής ισχύος 76 GW που αν υλοποιηθούν μπορεί να καλυφθεί όχι μόνο η Ελλάδα, αλλά ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της Ευρώπης! Σε κάθε περίπτωση επεξεργαζόμαστε ένα νέο νομοσχέδιο για την ενέργεια που θα περιλαμβάνει την απλοποίηση των επόμενων φάσεων έως και την Άδεια Λειτουργίας των ΑΠΕ (μετά την απλοποίηση που πετύχαμε με τη Βεβαίωση Παραγωγής) και το θεσμικό πλαίσιο για τις υβριδικές μονάδες (που συνδυάζουν ΑΠΕ με αποθήκευση ενέργειας), τις «κλασικές» μονάδες αποθήκευσης, και τα υπεράκτια αιολικά πάρκα. Στον τομέα των ΑΠΕ τελικά θέλουμε πάμε σε ένα μοντέλο ελεύθερης αγοράς, πράγμα στο οποίο θα συμβάλλει η εφαρμογή του target model. Με βάση το ενδιαφέρον που υπάρχει αισιοδοξώ ότι όχι μόνο θα πετύχουμε τους στόχους του ΕΣΕΚ, αλλά θα τους ξεπεράσουμε. Μόνο από την υλοποίηση των μέτρων και πολιτικών που προβλέπονται στο ΕΣΕΚ μπορούν να δημιουργηθούν πάνω από 37.000 θέσεις εργασίας έως το 2030 και η εγχώρια προστιθέμενη αξία σε αυτό τον κλάδο να ενισχυθεί κατά σχεδόν 13 δισεκατομμύρια ευρώ», είπε ο υπουργός, σημειώνοντας ότι μελέτες έχουν δείξει ότι για κάθε 1 ευρώ επενδύσεων σε ΑΠΕ, 3 με 8 ευρώ- ανάλογα με την τεχνολογική ανάπτυξη και τις τοπικές συνθήκες επιστρέφονται στην οικονομία.
Στην τελική ευθεία το ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ-ΑΥΤΟΝΟΜΩ
Μεγάλα πολλαπλασιαστικά οφέλη για την ανάπτυξη και την απασχόληση μπορούν να δημιουργήσουν και τα προγράμματα ενεργειακής εξοικονόμησης, στα οποία το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ανεβάζει ταχύτητα, αρχής γενομένης από το νέο ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ-ΑΥΤΟΝΟΜΩ (προδημοσίευση οδηγού την επόμενη εβδομάδα), ύψους 850 εκατ. ευρώ. «Πρόκειται για ποσό πολύ μεγαλύτερο από οποιοδήποτε ανάλογο πρόγραμμα εξοικονόμησης του παρελθόντος, το οποίο θα ακολουθήσουν ακόμη μεγαλύτερα προγράμματα εξοικονόμησης στο μέλλον. Οι πόροι που θα προέλθουν μόνο από το Ταμείο Ανάκαμψης για τα προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας μέχρι και το 2023, θα φτάσουν συνολικά τα 3 δισεκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων τουλάχιστον 600 εκατ. ευρώ θα κατευθυνθούν σε προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης επιχειρήσεων του δευτερογενούς και τριτογενούς τομέα. Συνολικά η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης του κτιριακού αποθέματος της χώρας αναμένεται να οδηγήσει σε αύξηση της εγχώριας προστιθέμενης αξίας κατά 8 δισ. ευρώ μέχρι το 2030, αλλά και στη δημιουργία πάνω από 22 χιλιάδων θέσεων εργασίας πλήρους απασχόλησης», τόνισε ο κ. Χατζηδάκης.
200 δημόσιες και ιδιωτικές επενδυτικές προτάσεις για την δίκαιη μετάβαση των λιγνιτικών περιοχών
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας στην απολιγνιτοποίηση και τα μέτρα δίκαιης μετάβασης για τις λιγνιτικές περιοχές, κάνοντας λόγο για μια πολιτική που μπορεί να λειτουργήσει ως μηχανή δημιουργίας εισοδήματος ιδιαίτερα στη Δυτική Μακεδονία και τη Μεγαλόπολη, αλλά και την εθνική οικονομία γενικότερα. Όπως επεσήμανε, «Απόδειξη ότι μπορεί να λειτουργήσει ως τέτοια μηχανή παραγωγής εισοδήματος είναι τα τεράστια κεφάλαια με τα οποία θα χρηματοδοτηθεί, της τάξης των 5 δισεκατομμυρίων. Απόδειξη των μεγάλων ευκαιριών που δημιουργούνται είναι και το έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον, αφού έχουν ήδη κατατεθεί περί τα 80 ιδιωτικά επενδυτικά σχέδια τα οποία έχουν ήδη κατατεθεί, 16 εκ των οποίων αναμένεται να δημιουργήσουν πάνω από 8.000 θέσεις εργασίας. Τα πιο ώριμα μάλιστα από αυτά υπολογίζεται ότι αφορούν σε κεφαλαιουχικές δαπάνες ύψους 3,7 δισεκατομμυρίων ευρώ».
Ο κ. Χατζηδάκης αποκάλυψε ότι πέραν από τις επενδυτικές προτάσεις των ιδιωτών, έχουν κατατεθεί και 116 προτάσεις από δημόσιους φορείς για επενδύσεις στις λιγνιτικές περιοχές που αφορούν σε κεφαλαιουχικές δαπάνες της τάξεως των 1,14 δισ. ευρώ. «Γι’ αυτό Είμαστε βέβαιοι ότι οι συνολικές επενδύσεις που θα πραγματοποιηθούν θα δημιουργήσουν περισσότερες θέσεις εργασίας από αυτές που θα χαθούν κατά τη διάρκεια της απολιγνιτοποίησης».
Χρηματοδότηση
Κλείνοντας την τοποθέτησή του με τη χρηματοδότηση όλων των επενδυτικών δράσεων, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας σημείωσε ότι «μπορεί μεν να βρισκόμαστε στην εποχή του κορωνοϊού και αυτό να προκαλεί μια κάποια ανησυχία για την πορεία των επενδύσεων, βρισκόμαστε όμως επίσης στην εποχή του Ταμείου Ανάκαμψης και των υπόλοιπων νέων χρηματοδοτικών εργαλείων της ΕΕ. Βρισκόμαστε επίσης στην εποχή που ανθούν οι λεγόμενες πράσινες χρηματοδοτήσεις και όπου βλέπουμε τον ιδιωτικό τομέα να κάνει γενναία βήματα σε ότι αφορά τις πράσινες επενδύσεις. Σύμφωνα μάλιστα με πρόσφατες μελέτες ο ελληνικός τραπεζικός τομέας ευνοεί τη δανειοδότηση του ενεργειακού κλάδου περισσότερο από άλλους κλάδους, καθώς είναι από τους πιο εύρωστους οικονομικά και από τους λιγότερο εκτεθειμένους σε μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα. Γι’ αυτό και αισιοδοξούμε ότι ένα σημαντικό κομμάτι των 12,5 δισεκατομμυρίων δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης θα χρηματοδοτήσουν δράσεις που αφορούν την ενέργεια».
