Οι ΑΠΕ (χωρίς τα μεγάλα υδροηλεκτρικά) διατήρησαν την πρωτοκαθεδρία στην ηλεκτροπαραγωγή και το 2023 με αθροιστική παραγωγή 21,360 GWh. Για πρώτη φορά ξεπέρασαν κατά 2.2 ΤWh τα ορυκτά καύσιμα, δηλαδή τον λιγνίτη και το ορυκτό αέριο μαζί (19,144 GWh). Ακολουθώντας μια διαρκώς αυξητική πορεία τα τελευταία 10 χρόνια οι ΑΠΕ είχαν βρεθεί στην πρώτη θέση και το δωδεκάμηνο του 2022, αλλά αφενός ήταν αρκετά πίσω από την αθροιστική συνεισφορά του ορυκτού αερίου και του λιγνίτη (-3.8 TWh) και αφετέρου είχαν πολύ μικρότερη διαφορά από το δεύτερο ορυκτό αέριο (+1,725 GWh το 2022 σε σχέση με τις +6,729 GWh το 2023).

Επίσης παρά τη «βουτιά» του 2023 σε σχέση με το 2022, το ορυκτό αέριο παρέμεινε στη δεύτερη θέση (14,631 GWh), ενώ οι καθαρές εισαγωγές βρέθηκαν στην τρίτη θέση με 4,912 GWh. Ακολούθησαν ο λιγνίτης (4,513 GWh) και τα μεγάλα υδροηλεκτρικά (4,047 GWh). Η συνεισφορά του λιγνίτη ειδικότερα επέστρεψε στα επίπεδα της δεκαετίας του ’70, ενώ το 2023 η χώρα λειτούργησε χωρίς λιγνίτη για 28 μέρες συνολικά (672 -όχι συνεχόμενες- ώρες). Παράλληλα, η χρήση ορυκτού αερίου για ηλεκτροπαραγωγή ήταν η χαμηλότερη από το 2018.

Η μεγάλη μείωση της συνεισφοράς του αερίου στην ηλεκτροπαραγωγή το 2023 συγκριτικά με το 2022 (-3,318 GWh) καθώς και η μικρότερη, αλλά σημαντική, μείωση στη συνεισφορά από τον λιγνίτη (-1,072 GWh), αντισταθμίστηκαν σχεδόν ισόποσα από την αυξημένη συνεισφορά των ΑΠΕ (+1,686 GWh), την αύξηση στις καθαρές εισαγωγές (+1,464 GWh) και τον περιορισμό στη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας (-1,209 GWh), ενώ πολύ μικρή αύξηση σημειώθηκε και στην παραγωγή από μεγάλα υδροηλεκτρικά (+42 GWh). Η παραπάνω ιεράρχηση αποτελεί μια μερική ανατροπή της κατάστασης που ίσχυε μέχρι και τα μισά του έτους (Ιούνιο του 2023), όπου η μείωση στην ηλεκτροπαραγωγή από αέριο και υδροηλεκτρικά αντισταθμιζόταν πρωτίστως από τη μείωση της ζήτησης. Διαφορετική ήταν η εικόνα και για την προηγούμενη χρονιά, όταν η μείωση της συνεισφοράς του αερίου και των υδροηλεκτρικών στην ηλεκτροπαραγωγή το 2022 συγκριτικά με το 2021, συνοδευόταν από αύξηση στη λιγνιτική παραγωγή και αντισταθμιζόταν από την αύξηση των ΑΠΕ, και τη μείωση της ζήτησης σε ηλεκτρική ενέργεια αλλά και των καθαρών εισαγωγών.

Οι ετήσιες ποσοστιαίες μεταβολές το 2023 σε σχέση με το 2022 ήταν:

Λιγνίτης: -19.2%

Ορυκτό Αέριο: -18.5%

ΑΠΕ: +8.6%

Υδροηλεκτρικά: +1%

Καθαρές εισαγωγές: +42.5%

Ζήτηση: -2.4%

Η καθαρή ενέργεια από ΑΠΕ και υδροηλεκτρικά το 2023 (25,407 GWh) σημείωσε ιστορικό υψηλό συγκριτικά με την ίδια περίοδο των τελευταίων 10 ετών, ξεπερνώντας κατά περισσότερο από 6 ΤWh την ηλεκτροπαραγωγή από ορυκτά καύσιμα (19,144 GWh), η οποία στον αντίποδα, σημείωσε ιστορικό χαμηλό παρουσιάζοντας μείωση κατά 18.7% σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2022. Η καθαρή ενέργεια ξεπέρασε τα ορυκτά καύσιμα για πρώτη φορά το δωδεκάμηνο του 2022, αλλά η διαφορά ήταν πολύ μικρότερη από αυτή του 2023, μόλις 145 GWh.

Οι ΑΠΕ μαζί με τα υδροηλεκτρικά, ξεπέρασαν το 50% (51.4 %) ως προς το μερίδιο τους στην κάλυψη της ζήτησης το 2023. Για πρώτη φορά αυτό είχε συμβεί στο ενιάμηνο του 2023 αλλά με χαμηλότερο ποσοστό (50.2%). Ως αποτέλεσμα, η καθαρή ενέργεια με 25,407 GWh ξεπέρασε τα ορυκτά καύσιμα και τις καθαρές εισαγωγές αθροιστικά (24,056 GWh). Ακόμα πιο μεγάλη ήταν η αύξηση της συνεισφοράς τους στην εγχώρια ηλεκτροπαραγωγή, αφού ΑΠΕ μαζί με μεγάλα υδροηλεκτρικά είχαν μερίδιο 57%, υπερβαίνοντας την αντίστοιχη επίδοση του 2022 κατά 7 ποσοστιαίες μονάδες (50.1%).

Υψηλό ήταν και το μερίδιο των ΑΠΕ στην κάλυψη της ζήτησης (χωρίς τα μεγάλα υδροηλεκτρικά), οι οποίες με ποσοστό 43.2% ξεπέρασαν κατά 4 ποσοστιαίες μονάδες το προηγούμενο υψηλό του 2022 (38.8%). Την υπόλοιπη ζήτηση τους 12 μήνες του 2023 κάλυψαν το ορυκτό αέριο με μερίδιο 29.6% (το χαμηλότερο από το 2018), οι καθαρές εισαγωγές με 9.9%, ο λιγνίτης με μερίδιο που για πρώτη φορά έπεσε κάτω από το όριο του 10% (9.1%) και τα μεγάλα υδροηλεκτρικά με 8.2%.

Ειδικά για τον Δεκέμβριο 2023:

• Η λιγνιτική παραγωγή (489 GWh) μειώθηκε κατά 19.5% σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2022, έπειτα από δύο μήνες που καταγραφόταν μηνιαία αύξηση σε σχέση με πέρυσι.
• Μεγαλύτερη ήταν η μείωση του ορυκτού αερίου (1,181 GWh), αφού η χρήση του στην ηλεκτροπαραγωγή μειώθηκε κατά 24% συγκριτικά με τον περσινό Δεκέμβριο.
• Η παραγωγή από ΑΠΕ (1705 GWh) αυξήθηκε κατά 24.5% σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2022, καταγράφοντας τη δεύτερη υψηλότερη μηνιαία αύξηση του 2023, συγκριτικά με τους αντίστοιχους μήνες του 2022.
• Η παραγωγή από τα μεγάλα υδροηλεκτρικά (499 GWh) ήταν η υψηλότερη μηνιαία παραγωγή μετά τον Ιανουάριο του 2022.
• Ο Δεκέμβριος ήταν ο δεύτερος σε σειρά καθαρά εισαγωγικός μήνας (326 GWh), έπειτα από δύο καθαρά εξαγωγικούς μήνες (Σεπτέμβριο-Οκτώβριο).
• Η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας (4,201 GWh) παρουσίασε αύξηση σε σχέση με τον ίδιο μήνα του 2022 (+2.9%).

Αθροιστικά για τους δώδεκα μήνες του 2023 η κατανάλωση (49,479 GWh) μειώθηκε κατά 2.4% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους και κατά 3.7% σε σχέση με τον μέσο όρο των τελευταίων πέντε ετών. Η μείωση της ζήτησης αθροιστικά για το 2023 σε σχέση με το 2022, έβαινε μειούμενη με την πάροδο των μηνών. Στα μισά του έτους για παράδειγμα η ζήτηση εμφανιζόταν κατά 8.4% χαμηλότερη από την αντίστοιχη του πρώτου εξαμήνου του 2022. Παρά την μικρότερη ποσοστιαία μείωση στο δωδεκάμηνο, η ετήσια ζήτηση το 2023 ήταν η χαμηλότερη της δεκαετίας, μικρότερη ακόμα και από αυτή του πρώτου έτους της πανδημίας το 2020 (50,109 GWh).