Τέτοια νέα ήρθαν την περασμένη εβδομάδα από τη Λιβύη, στην οποία η παραγωγή αργού πετρελαίου έφτασε κατά μέσο όρο τα 1,261 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως (bpd) τον περασμένο μήνα, με την Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας (ΚΕΕ) να ανακοινώνει την άρση της ανωτέρας βίας στις δραστηριότητες έρευνας πετρελαίου και φυσικού αερίου στη χώρα.
Σε ανακοίνωσή της στις 5 Δεκεμβρίου, ηKEE πρόσθεσε ότι είναι έτοιμη να παράσχει την απαραίτητη υποστήριξη και την παροχή ασφαλούς περιβάλλοντος εργασίας για τις διεθνείς πετρελαϊκές εταιρείες (IOC) και κάλεσε όσες έχουν προηγούμενες συμφωνίες να επαναλάβουν τις δραστηριότητές τους. Τα αισθήματα αυτά επαναλήφθηκαν από την Εθνική Εταιρεία Πετρελαίου (NOC) της Λιβύης. Το κατά πόσον οι διαβεβαιώσεις αυτές θα αποδειχθούν επαρκείς για να προσελκύσουν νέες IOC στη Λιβύη μένει να φανεί, αλλά δύο βαριά ονόματα του πετρελαϊκού τομέα - η ιταλική ENI και η γαλλική TotalEnergies - φαίνεται ότι θα συνεχίσουν τις προσπάθειές τους στη χώρα που μαστίζεται από συγκρούσεις.
Πριν από την απομάκρυνση του Μουαμάρ Καντάφι, το 2011, η Λιβύη δεν ήταν το αποτυχημένο κράτος που είναι σήμερα. Η χώρα ήταν εύκολα σε θέση να παράγει περίπου 1,65 εκατ. βαρέλια ημερησίως κυρίως υψηλής ποιότητας ελαφρύ, αργό πετρέλαιο και η παραγωγή είχε αυξητική τάση, από περίπου 1,4 εκατ. βαρέλια ημερησίως το 2000. Παρόλο που η παραγωγή αυτή ήταν πολύ χαμηλότερη από τα ανώτατα επίπεδα των περισσότερων από 3 εκατ. bpd που είχαν επιτευχθεί στα τέλη της δεκαετίας του 1960, η NOC είχε σχέδια πριν από το 2011 για την ανάπτυξη τεχνικών ενισχυμένης ανάκτησης πετρελαίου (EOR) για την αύξηση της παραγωγής αργού πετρελαίου σε πετρελαιοπηγές που ωριμάζουν.
Με βάση αυτό το σχέδιο, φάνηκε ότι υπήρχαν περιθώρια να αυξηθεί η παραγωγή αργού πετρελαίου μέχρι τα 2,1 εκατομμύρια bpd που είχε θέσει ως στόχο ο υπουργός φυσικού αερίου και πετρελαίου της Λιβύης, Mohamed Aoun, και να επιτευχθεί ο άτυπος ενδιάμεσος στόχος των 1,6 εκατομμυρίων bpd μέχρι το τέλος του 2023. Είναι σκόπιμο να υπενθυμίσουμε επίσης σε αυτό το σημείο ότι η Λιβύη εξακολουθεί να διαθέτει περίπου 48 δισεκατομμύρια βαρέλια αποδεδειγμένων αποθεμάτων αργού πετρελαίου - τα μεγαλύτερα στην Αφρική.
Το βασικό πρόβλημα σε αυτό το σχέδιο παραγωγής είναι ο εμφύλιος πόλεμος σε ολόκληρη τη χώρα που μαίνεται με τη μία ή την άλλη μορφή από την απομάκρυνση του Καντάφι το 2011. Η έναρξη ενός νέου κύματος αισιοδοξίας για τη χώρα στο σύνολό της και για την πλήρη αξιοποίηση και πάλι του δυναμικού της σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο, ήρθε τον Σεπτέμβριο του 2020. Πριν από εκείνο το μήνα, ένας ευρείας κλίμακας αποκλεισμός των ενεργειακών υποδομών της Λιβύης είχε προκαλέσει την κατακόρυφη πτώση της παραγωγής πετρελαίου από περίπου 1,2 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως σε λιγότερο από 100.000 βαρέλια ημερησίως σε ένα σημείο.
Στις 18 Σεπτεμβρίου του 2020, επιτεύχθηκε συμφωνία μεταξύ του Χαλίφα Χάφταρ, διοικητή του επαναστατικού Λιβυκού Εθνικού Στρατού (ΛΕΣ), και στοιχείων της αναγνωρισμένης από τον ΟΗΕ Κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας (ΚΕΕ). Ο Χάφταρ κατέστησε σαφές σε εκείνο το σημείο ότι η απορρέουσα άρση του πετρελαϊκού αποκλεισμού θα ίσχυε μόνο για ένα μήνα, εκτός εάν συμφωνούνταν ένα ακριβές πλαίσιο για το πώς ακριβώς θα μοιράζονταν τα έσοδα από το πετρέλαιο μεταξύ των διαφόρων ομάδων στο εξής.
Ένα τέτοιο πλαίσιο με όλες τις απαιτούμενες λεπτομέρειες δεν έχει ακόμη συμφωνηθεί και η αποτυχία αυτή έχει οδηγήσει σε μια σειρά από περαιτέρω εμπάργκο στον πετρελαϊκό τομέα, μικρό και μεγάλο, από τότε. Το πιο σημαντικό πρόσφατο παράδειγμα του χάους που μπορεί να προκληθεί από τέτοιες ενέργειες στη Λιβύη ήρθε νωρίτερα φέτος. Τον Απρίλιο παρατηρήθηκαν εκτεταμένοι αποκλεισμοί διαφόρων λιμανιών και εγκαταστάσεων. Κατά τη διάρκεια αυτού του κύματος αποκλεισμών και κλεισίματος, η Λιβύη έχανε περίπου 550.000 bpd από την παραγωγή πετρελαίου της.
Χωρίς ένα νέο συνταγματικό πλαίσιο και ένα χρονοδιάγραμμα για εκλογές να μην είναι ακόμα εμφανές η Λιβύη συνεχίζει να μην αποπνέει μια φιλική, αξιόπιστη και σταθερή ατμόσφαιρα ώστε να έχει μια ελκυστικότητα για τις ενδιαφερόμενες εταιρίες εξόρυξης. Παρ' όλα αυτά, για διάφορους γεωπολιτικούς και οικονομικούς λόγους που σχετίζονται με την κληρονομιά στην περιοχή, τόσο η ιταλική ENI όσο και η γαλλική Total Energies φαίνεται ότι θα συνεχίσουν τις προσπάθειές τους στη χώρα και μάλιστα θα τις επεκτείνουν.
Στις αρχές Νοεμβρίου, ο νεοδιορισθείς πρόεδρος της NOC Μπενγκντάρα δήλωσε ότι η Λιβύη σχεδιάζει να ολοκληρώσει μια συμφωνία ύψους 6-8 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ με την ENI για την ανάπτυξη υπεράκτιων κοιτασμάτων φυσικού αερίου, καθώς εστιάζει εκ νέου στην ενίσχυση της παραγωγής φυσικού αερίου και στην αξιοποίηση περίπου 80 τρισεκατομμυρίων κυβικών ποδιών αποδεδειγμένων αποθεμάτων.
Σύμφωνα με προηγούμενα σχόλια του Μπενγκντάρα, υπάρχουν ιδέες για την εγκατάσταση ενός ακόμη αγωγού φυσικού αερίου από τα ανατολικά της Λιβύης προς την Ελλάδα για να αυξηθεί η δυνητική εξαγωγική ικανότητα που ενυπάρχει στον αγωγό φυσικού αερίου που ήδη υπάρχει από τη Λιβύη προς την Ιταλία.
Επιπλέον, ο ίδιος έχει δηλώσει ότι θα μπορούσε να υπάρξει άλλος ένας αγωγός που θα συνδέεται με τη μονάδα υγροποιημένου φυσικού αερίου της Νταμιέττας στην Αίγυπτο, με την ENI να βρίσκεται στη θέση του επικεφαλής της κοινοπραξίας SEGAS στην οποία ανήκει το Damietta LNG. Ο Μπενγκντάρα πρόσθεσε ότι υπάρχει επίσης ένα πρόγραμμα γεωτρήσεων σε θαλάσσια και χερσαία περιοχή που θα ξεκινήσει σύντομα, υπό την ηγεσία της ENI και της BP. «Είμαστε σε συζητήσεις με την TotalEnergies για να επενδύσουμε περισσότερο στη Λιβύη και να αυξήσουμε την παραγωγή, και άλλες εταιρείες φυσικά», υπογράμμισε.
