«Σήμερα δεν έχουμε μπροστά μας το πόρισμα που περιμένουν οι Ελληνίδες και οι Έλληνες καταναλωτές για τα υπερκέρδη των ηλεκτροπαραγωγών εν μέσω της κρίσης ακραίας ακρίβειας στην ενέργεια. Έχουμε ένα κακογραμμένο εγχειρίδιο, με εντολή του Μεγάρου Μαξίμου, με στόχο τη μείωση των υπερκερδών. Πρέπει να γίνει άμεσα επανυπολογισμός και επανακατάθεση στη Βουλή του πορίσματος της ΡΑΕ για τα υπερκέρδη, βάσει του πλήρους, πραγματικού κόστους ηλεκτροπαραγωγής και μάλιστα για το ενιάμηνο από τον Ιούλιο του 2021 που εκτοξεύτηκαν οι τιμές και όχι μόνο για το εξάμηνο Οκτωβρίου 2021-Μαρτίου 2022 που εξετάζει η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ), μετά το αίτημα της κυβέρνησης», δήλωσε ο τομεάρχης Περιβάλλοντος και Ενέργειας και βουλευτής Β’ Θεσσαλονίκης του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Σωκράτης Φάμελλος, στην τοποθέτησή του στην Ειδική συνεδρίαση της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας, μετά από αίτημα της Αντιπολίτευσης, για ακρόαση της ΡΑΕ με θέμα τα υπερκέρδη των ηλεκτροπαραγωγών και γενικά θέματα της αγοράς ενέργειας.
Πρόσθεσε ότι: «Είμαστε εδώ σήμερα εξαιτίας του υψηλότατου κόστους ενέργειας που επιβαρύνει ασφυκτικά πλέον τους καταναλωτές εδώ και τουλάχιστον εννέα μήνες. Οι λογαριασμοί προκαλούν ηλεκτροσόκ. Νοικοκυριά, αγρότες, επιχειρηματίες, δήμοι αδυνατούν να πληρώσουν τους υπέρογκους λογαριασμούς που σε πολλές περιπτώσεις ξεπερνούν και έναν μηνιαίο μισθό. Η κυβέρνηση επιλέγει όμως να βάζει πλάτη στην αισχροκέρδεια στην αγορά ενέργειας και να στηρίζει το καρτέλ. Η λειτουργία της νέας δομής της αγοράς, του Target Model, τον Νοέμβριο του 2020, εκκίνησε, όπως έχουμε τονίσει πολλές φορές, χωρίς επαρκή προετοιμασία και έλεγχο. Αυτό αποδεικνύεται και από τα 67 εκατ. ευρώ που προτείνει σήμερα, στο πόρισμά της η ΡΑΕ, να επιστραφούν αναδρομικά στους καταναλωτές από την αγορά εξισορρόπησης τους πρώτους μήνες λειτουργίας της αγοράς, δηλαδή από τον Νοέμβριο του 2020 έως τον Φεβρουάριο του 2021».
Υπογράμμισε στη συνέχεια τα κεντρικά προβλήματα της ελληνικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας: «Η ελληνική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας είναι ολιγοπωλιακή, με πολλές στρεβλώσεις, η ηλεκτροπαραγωγή είναι βαριά εξαρτημένη από το φυσικό αέριο με επιλογή Μητσοτάκη και των γαλάζιων παιδιών της ΔΕΗ με τις χρυσές αμοιβές και με το σοβαρότατο πρόβλημα μεταφοράς του 100% της τιμής που διαμορφώνεται στο χρηματιστήριο ενέργειας στους καταναλωτές, επειδή δεν λειτουργεί η προθεσμιακή αγορά, κάτι που δε συμβαίνει σε καμία άλλη ευρωπαϊκή χώρα».
«Το βασικό όμως πρόβλημα είναι η αισχροκέρδεια στην ελληνική αγορά ενέργειας και αυτό αποτελεί πρωταρχικά πολιτική ευθύνη της κυβέρνησης Μητσοτάκη αλλά και δευτερευόντως της ΡΑΕ».
Σημείωσε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ ασκεί τεκμηριωμένη κριτική τα τελευταία τρία έτη η οποία και επιβεβαιώνεται διαρκώς: «Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ από την αρχή μίλησε για τις αυξήσεις στο τιμολόγια της ΔΕΗ τον Σεπτέμβριο του 2019, για την αισχροκέρδεια των προμηθευτών μεγάλο μέρος του 2020 μέσα στην πανδημία. Μιλήσαμε για τη ληστρική ρήτρα Μητσοτάκη τον Ιούλιο του 2021, έναν μήνα πριν την εφαρμόσει η ΔΕΗ τον Αύγουστο του 2021. Το Νοέμβριο του 2021 ζητήσαμε από την κυβέρνηση να ενεργοποιήσει την προθεσμιακή αγορά για να κρατήσει χαμηλά τις τιμές, κάτι που προβλέπεται στο Target Model. Εμείς αναδείξαμε ότι υπάρχουν ουρανοκατέβατα κέρδη εν μέσω της ακραίας κρίσης ακρίβειας στην ενέργεια και μετά από τη δική μας πολιτική πίεση, και των υπόλοιπων κομμάτων της αντιπολίτευσης, αναγκάστηκε ο κος Μητσοτάκης να το παραδεχτεί στις 23 Μαρτίου ενώ, λιγότερο από ένα μήνα πριν, έλεγε ότι δεν υπάρχουν και μιλούσε μάλιστα για λεφτόδεντρα. Ο κος Σκρέκας ακόμη και στις αρχές Απριλίου έλεγε ότι ψάχνουμε να βρούμε τα ουρανοκατέβατα κέρδη της αντιπολίτευσης και δεν τα βρίσκουμε, αλλά τελικά μάλλον φαίνεται ότι τα βρήκε».
Ο Σ.Φάμελλος δήλωσε πως: «Τώρα το μέλημά σας είναι πώς θα μαγειρέψετε τα υπερκέρδη για να τα μειώσετε. Η κυβέρνηση μεθοδεύει τη συγκάλυψη των υπερκερδών και δυστυχώς η ΡΑΕ υπέκυψε» και παρουσίασε αναλυτικά τους τρόπους με τους οποίους η κυβέρνηση προσπάθησε να μειώσει τα υπερκέρδη.
1. Κατήγγειλε την απαράδεκτη παρέμβαση της κυβέρνησης Μητσοτάκη στην ανεξαρτησία της ΡΑΕ όπου, με την επιστολή της στις 28.04.2022, της ζητάει να υπολογίσει δήθεν τα υπερκέρδη των ηλεκτροπαραγωγών που επιλέγει να καλεί «υπερέσοδα» και την επιστροφή τους ως «εισφορά αλληλεγγύης», προτείνοντας η ίδια ως μεθοδολογία τη σύγκριση οικονομικών καταστάσεων, κάτι που ορθώς η ΡΑΕ δεν υιοθέτησε. Στο πόρισμα συγκεκριμένα η ΡΑΕ αναφέρει ότι: η ΡΑΕ δεν θεωρεί ότι η σύγκριση των οικονομικών καταστάσεων με αυτά των προηγούμενων ετών αρκεί ως η πλέον αντιπροσωπευτική μεθοδολογία για την εξέταση της πιθανής αυξημένης κερδοφορίας κατά την περίοδο της ενεργειακής κρίσης και ότι δεν έχει την αρμοδιότητα ορκωτού λογιστή ώστε να σχολιάσει το ορθό και το εύλογο όλων των εγγραφών των οικονομικών καταστάσεων, που περιλαμβάνουν αποσβέσεις κτλ. Επικροτούμε αυτήν την απόφαση της ΡΑΕ.
2. Σχετικά με την περίοδο εξέτασης για υπερκέρδη έθεσε το ερώτημα γιατί παραλείπεται το τρίμηνο Ιουλίου-Αυγούστου Σεπτεμβρίου του 2021 ενώ η μέση μηναία τιμή χονδρικής είχε ήδη εκτοξευτεί από τον Ιούλιο του 2021, σε μία προσπάθεια πάλι να μειωθεί το ποσό των υπερκερδών, προς όφελος των καθετοποιημένων;
3. Η μεθοδολογία υπολογισμού των υπερκερδών που υιοθετεί η ΡΑΕ, που συγκρίνει το μεικτό περιθώριο κέρδους των μονάδων παραγωγής κατά την περίοδο Οκτωβρίου 2021 - Μαρτίου 2022 με το αντίστοιχο κατά την περίοδο Οκτωβρίου 2020 - Μαρτίου 2021, είναι λανθασμένη, γιατί και πάλι μειώνει τα πραγματικά υπερκέρδη και εισάγει όλες τις στρεβλώσεις της προηγούμενης περιόδου στον υπολογισμό των υπερκερδών της τρέχουσας περιόδου. Εμείς προτείνουμε και ζητάμε να γίνει πάλι ο υπολογισμός και για το τρίμηνο που παραλείφθηκε βάση όμως του πλήρους, πραγματικού κόστους των μονάδων με ένα λογικό ποσοστό κέρδους πχ 5% και όχι βάσει του μεικτού περιθωρίου κέρδους. Για παράδειγμα, βάση του πραγματικού κόστους στα υδροηλεκτρικά έργα τα υπερκέρδη είναι τουλάχιστον 150 εκατ. ευρώ περισσότερα και στην ηλεκτροπαραγωγή από φυσικό αέριο επίσης 200 εκατ. ευρώ περισσότερα για το υπό εξέταση εξάμηνο.
«Δεν επιτρέπεται στις σημερινές συνθήκες το κέρδος των ηλεκτροπαραγωγών να ξεπερνά το 5% και αυτό πρέπει να είναι κανόνας. Δεν μπορεί να κλέβουν τους καταναλωτές και η κυβέρνηση αλλά και η ΡΑΕ να μένουν απλοί παρατηρητές σαν τον πιανίστα στο σαλούν», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Σ.Φάμελλος.
4. Αποτελεί λαθροχειρία η προσπάθεια της κυβέρνησης να μειώσει τα υπερκέρδη στην παραγωγή για να μην τα φορολογήσει μέσω της αφαίρεσης κόστους και εξόδων στην προμήθεια/λιανική (πχ. εκπτώσεις και σταθερά τιμολόγια) εφόσον, αποτελούν διακριτές δραστηριότητες και άρα δεν μπορούν να συμψηφιστούν. Άρα, η «άσκηση» αφαίρεσης των εκπτώσεων και των «έμμεσων εκπτώσεων» από τα ήδη μειωμένα υπερκέρδη των 927 εκατ. που αφορούν εμπορική πολιτική των προμηθευτών είναι σε αντίθεση με το δίκαιο του ανταγωνισμού της Ε.Ε., καθώς η παραγωγή και η προμήθεια πρέπει να αντιμετωπίζονται ως διακριτές δραστηριότητες και δε γίνεται να συμψηφίζονται μεταξύ τους στοιχεία. Ο Σ.Φάμελλος ζήτησε τη θέση του Προέδρου της ΡΑΕ για αυτό και προειδοποίησε ότι θα ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ θα ενημερώσει την ΕΕ για αυτήν την παραβίαση.
5. Απουσιάζει ο υπολογισμός των ουρανοκατέβατων κερδών των ΑΠΕ. Ενώ ακόμη και η Κομισιόν μιλάει για ουρανοκατέβατα κέρδη των ΑΠΕ, στην Ελλάδα η κυβέρνηση και η ΡΑΕ δεν τα υπολογίζουν, ενώ στην Ισπανία η κυβέρνηση θεωρεί ότι αυτά καλύπτουν σχεδόν το 30% των λογαριασμών, ύψος για το οποίο πρέπει να ενημερώσει ο ΔΑΠΕΕΠ που εκτιμάται ότι μπορεί να φτάσει στο ύψος των υπερκερδών που υπολογίζει η ΡΑΕ στο πόρισμά της, δηλαδή κοντά στα 900 εκατ. ευρώ!
6. Απουσιάζουν ακόμη τα στοιχεία για τα υπερκέρδη της αγοράς φυσικού αερίου ειδικά όταν η ΔΕΠΑ Εμπορίας που συμμετέχει το Ελληνικό Δημόσιο έκανε λόγο πριν από λίγους μήνες για ρεκόρ κερδοφορίας για το 2021.
Ο Σ.Φάμελλος ζήτησε οι βουλευτές να αποφασίσουν να κληθεί ξανά η ΡΑΕ και το Χρηματιστήριο Ενέργειας (ΕΧΕ) στη Βουλή και να παρουσιάσουν τα υπερκέρδη βάση του πραγματικού κόστους για το ενιάμηνο και όχι για το εξάμηνο για να δούμε τι τελικά συμβαίνει με τα υπερκέρδη.
Κλείνοντας την τοποθέτησή του είπε: «Είστε εκτεθειμένοι όταν με όλους τους τρόπους που ανέλυσα παραπάνω προσπαθείτε να μειώσετε τα υπερκέρδη και όταν ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κος Σκρέκας, κατά την ανακοίνωση των μέτρων την Παρασκευή, είπε ότι τα ουρανοκατέβατα για το β’ εξάμηνο του 2022 θα φτάσουν στο 1,65 δισ. ευρώ, αυτά που μέχρι πριν λίγο καιρό δεν έβρισκε. Δηλαδή από τη μία προσπαθείτε να μειώσετε τα υπερκέρδη και από την άλλη τα προϋπολογίζετε σε 1,65 δισ. ευρώ;».
