Ωστόσο, ανεπίσημα η Κίνα ανέλαβε τον έλεγχο του υπερκολοσσιαίου κοιτάσματος πετρελαίου από τη στιγμή που στα τέλη Ιουνίου του 2018 η ExxonMobil διέκοψε τις συνομιλίες με την ιρακινή κυβέρνηση σχετικά με το αν θα είναι ο επικεφαλής εταίρος στο έργο κοινής παροχής θαλασσινού νερού (CSSP) της χώρας και άρχισε να αποσύρεται στρατηγικά από όλα τα ενεργειακά έργα του Ιράκ, όπως έκαναν και άλλες δυτικές ενεργειακές εταιρείες.
Οι κινεζικές και ρωσικές εταιρείες ήταν στην ευχάριστη θέση να καλύψουν τα κενά που δημιουργήθηκαν. Όπως δήλωσε πρόσφατα ένας πολύ υψηλόβαθμος αξιωματούχος του Κρεμλίνου σε συνάντηση με ανώτερα κυβερνητικά στελέχη από το Ιράν.
«Κρατώντας τη Δύση έξω από τις ενεργειακές συμφωνίες στο Ιράκ [...] το τέλος της δυτικής ηγεμονίας στη Μέση Ανατολή θα γίνει το αποφασιστικό κεφάλαιο της τελικής πτώσης της Δύσης», δήλωσε ανώτερη πηγή που συνεργάζεται στενά με τον μηχανισμό ενεργειακής ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το West Qurna 1 βρίσκεται σε απόσταση περίπου 65 χιλιομέτρων από τον κύριο πετρελαϊκό και εξαγωγικό κόμβο του νότιου Ιράκ, τη Βασόρα, και κατέχει ένα σημαντικό μέρος των εκτιμώμενων 43 δισεκατομμυρίων βαρελιών ανακτήσιμων αποθεμάτων που κατέχει ολόκληρο το υπερκολοσσιαίο κοίτασμα West Qurna.
Αρχικά, το West Qurna 1 θεωρήθηκε ότι διέθετε περίπου 9 δισεκατομμύρια βαρέλια από αυτά τα αποθέματα, αλλά στις αρχές του 2021 το Υπουργείο Πετρελαίου του Ιράκ αναθεώρησε την εκτίμηση των ανακτήσιμων αποθεμάτων του κοιτάσματος σε συνολικά πάνω από 20 δισεκατομμύρια βαρέλια. Δεδομένου αυτού, το Υπουργείο αύξησε τον στόχο για την παρούσα φάση ανάπτυξης από τα προηγούμενα 500.000 βαρέλια ημερησίως (bpd) σε 700.000 bpd, με το κοίτασμα να παράγει σήμερα περίπου 550.000 bpd.
Το Υπουργείο ανέφερε επίσης τότε ότι, παρόλο που ο αρχικός στόχος για το ανώτατο όριο παραγωγής των 2,825 εκατομμυρίων βαρελιών ημερησίως (έως τις αρχές της δεκαετίας του 2030) είχε διαπραγματευτεί να μειωθεί σε 1,6 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως κατά τη διάρκεια των συζητήσεων για τις συμβάσεις με τις συμμετέχουσες τότε πετρελαϊκές εταιρείες, ο στόχος για το ανώτατο όριο μπορεί κάλλιστα να αυξηθεί και πάλι τα επόμενα πέντε χρόνια.
Οι κύριες εταιρείες που συμμετείχαν στις εν λόγω συζητήσεις ήταν η PetroChina - ο εισηγμένος βραχίονας της China National Petroleum Corporation (CNPC) - η οποία στη συνέχεια ολοκλήρωσε την αγορά μεριδίου 32,7% στην West Qurna 1, και η ExxonMobil, η οποία πήρε επίσης μερίδιο 32,7%.
Σχεδόν αμέσως, η PetroChina προσπάθησε να καθιερωθεί ως η κυρίαρχη δύναμη στην περιοχή. Η στρατηγική που εφαρμόστηκε για τον αποτελεσματικό παραγκωνισμό της ExxonMobil είναι μια στρατηγική που η Κίνα έχει επανειλημμένα χρησιμοποιήσει σε παρόμοιες καταστάσεις σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή, με βασικό στοιχείο τη συχνά κρυφή και σταδιακή απόκτηση μιας σειράς τεράστιων «συμβάσεων μόνο» που ανατέθηκαν σε κινεζικές εταιρείες.
Η πιο αξιοσημείωτη από αυτές από νωρίς ήταν η σύμβαση μηχανολογικών εργασιών ύψους 121 εκατ. δολαρίων τον Νοέμβριο του 2019 για την αναβάθμιση των εγκαταστάσεων που χρησιμοποιούνται για την εξαγωγή αερίου κατά την παραγωγή αργού πετρελαίου στην China Petroleum Engineering & Construction Corp. Παρόμοιες συμφωνίες «μόνο για συμβόλαιο» έχουν γίνει από την Κίνα σε όλο το Ιράκ, μεταξύ άλλων για το γιγαντιαίο κοίτασμα πετρελαίου Majnoon, σε μια άλλη, μέχρι τώρα άγνωστη κινεζική εταιρεία - την Hilong Oil Service & Engineering Company.
Αυτή η σταδιακή απώλεια επιρροής σε όλο το έργο West Qurna 1 ήταν ένα από τα προβλήματα της ExxonMobil. Ένα άλλο, δυνητικά πολύ μεγαλύτερο, αναδύθηκε καθώς ο αμερικανικός γίγαντας συζητούσε την άλλη μεγάλη στοχευμένη συμφωνία του στο Ιράκ - το CSSP ύψους 53 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Εκείνη την εποχή, και τα δύο έργα επρόκειτο να διαμορφώσουν μια νέα βασική παρουσία των ΗΠΑ στο Ιράκ που θα βασιζόταν στη συνεργασία στον ενεργειακό τομέα με τις ιρακινές αρχές, μετά από χρόνια αυξανόμενων στρατιωτικών και θρησκευτικών εντάσεων σε ολόκληρη τη χώρα.
Το CSSP είναι το κλειδί για να μπορέσει το Ιράκ να μεταπηδήσει από τη μακροχρόνια παραγωγή πετρελαίου που ήταν περίπου 4-4,5 εκατομμύρια bpd σε 7 εκατομμύρια bpd, στη συνέχεια σε 9 εκατομμύρια bpd και ίσως ακόμη και σε 12 εκατομμύρια bpd. Αυτό θα της επέτρεπε να γίνει ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός αργού πετρελαίου στον κόσμο, μετά τις ΗΠΑ και μπροστά από τη Ρωσία και τη Σαουδική Αραβία.
Το CSSP περιλαμβάνει τη λήψη και επεξεργασία θαλασσινού νερού από τον Περσικό Κόλπο και τη μεταφορά του μέσω αγωγών σε εγκαταστάσεις παραγωγής πετρελαίου, προκειμένου να διατηρηθεί η πίεση στα κοιτάσματα πετρελαίου για τη βελτιστοποίηση της παραγωγής και της μακροζωίας τους. Το βασικό σχέδιο για το έργο είναι ότι θα χρησιμοποιηθεί αρχικά για την παροχή περίπου έξι εκατομμυρίων bpd νερού σε τουλάχιστον πέντε πεδία στη νότια Βασόρα και σε ένα στην επαρχία Maysan, και στη συνέχεια θα κατασκευαστεί για χρήση σε περαιτέρω πεδία.
Ωστόσο, τόσο τα μακροχρόνια σταθερά κοιτάσματα του Κιρκούκ όσο και της Ρουμαϊλά - το πρώτο άρχισε να παράγει τη δεκαετία του 1920 και το δεύτερο τη δεκαετία του 1950, ενώ και τα δύο έχουν παράγει περίπου το 80% της σωρευτικής παραγωγής πετρελαίου του Ιράκ - απαιτούν σημαντική συνεχή έγχυση νερού. Αν και οι ανάγκες σε νερό για τα περισσότερα πετρελαιοπηγές του Ιράκ βρίσκονται μεταξύ αυτών των δύο περιπτώσεων, οι ανάγκες για έγχυση στο πετρέλαιο είναι υψηλότερες στο νότιο Ιράκ, όπου οι υδάτινοι πόροι είναι επίσης οι λιγότερο διαθέσιμοι.
