Στην πόλη της Κοζάνης, την καρδιά της ενεργειακής μετάβασης, εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης, τοπικοί επιχειρηματίες, μέλη των ενεργειακών κοινοτήτων και πολίτες συζήτησαν για την ανάπτυξη των ενεργειακών κοινοτήτων και τον ρόλο τους στην αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης.
Η ημερίδα«Ενεργειακές Κοινότητες: αυτοδιοίκηση, επιχειρήσεις και πολίτες κάνουν πράξη τη Δίκαιη Μετάβαση»συνδιοργανώθηκε από την περιβαλλοντική δεξαμενή σκέψηςThe Green Tankκαι τηνΠεριφέρεια Δυτικής Μακεδονίας.
Στο επίκεντρο τέθηκαν το θεσμικό πλαίσιο και οι διαθέσιμοι εθνικοί και ευρωπαϊκοί πόροι ενώ αναδείχθηκαν προβλήματα που απαιτούν άμεσες λύσεις.
Κοινό τόπο των συνομιλητών και συνομιλητριών αποτέλεσε η αναγνώριση των ενεργειακών κοινοτήτων ως εργαλείου που θα ενισχύσει τη δίκαιη και βιώσιμη μετάβαση των τοπικών κοινωνιών, ενώ στο προσκήνιο βρέθηκε ο εικονικός ενεργειακός συμψηφισμός ως βασικό εργαλείο καταπολέμησης της ενεργειακής φτώχειας ενόψει ενός κρίσιμου χειμώνα.
Στη συζήτηση με τους παρευρισκόμενους τέθηκαν τα επείγοντα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι ενεργειακές κοινότητες, όπως η μη διαθεσιμότητα ηλεκτρικού χώρου καθώς και οι καθυστερήσεις στην αξιοποίηση των υφιστάμενων πόρων.
Ανάμεσα στις προτάσεις που κατατέθηκαν ξεχώρισε η ανάγκη συντονισμού των εμπλεκόμενων φορέων, η δέσμευση συγκεκριμένου ηλεκτρικού χώρου για ενεργειακές κοινότητες στο πλαίσιο της αναθεώρησης του ΕΣΕΚ, καθώς και η επιτάχυνση της διοχέτευσης πόρων για την ανάπτυξη ενεργειακών κοινοτήτων κοινωφελούς σκοπού.
Προτάθηκε, επίσης, η δημιουργία πλατφόρμας επικοινωνίας για την ενημέρωση, τον συντονισμό και την επίλυση προβλημάτων όλων των ενδιαφερόμενων μερών.
Μεταξύ των ομιλητών/ομιλητριών:
ΟΓιώργος Κασαπίδης, Περιφερειάρχης της Δυτικής Μακεδονίας παρουσίασε τις δράσεις της Περιφέρειας για την ανάπτυξη των Ενεργειακών Κοινοτήτων με τους Δήμους, τους ΤΟΕΒ, τις τοπικές επιχειρήσεις και τους πολίτες καθώς και το όραμα για την ανάδειξη της Δυτικής Μακεδονίας ως της πιο πράσινης Περιφέρειας της Ελλάδας.
ΟΝίκος Μάντζαρης, αναλυτής πολιτικής και συνιδρυτής του Green Tank υπογράμμισε τις ιδιαίτερες ευκαιρίες που υπάρχουν για τις λιγνιτικές περιοχές λόγω της διαθεσιμότητας επιπλέον πόρων από το Πρόγραμμα Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης και από τα έσοδα δημοπράτησης δικαιωμάτων διοξειδίου του άνθρακα.
Τόνισε πως το μερίδιο των πόρων που θα διατεθεί στις ενεργειακές κοινότητες μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα πρέπει να αυξηθεί, καθώς οι ενεργειακές κοινότητες και ο εικονικός ενεργειακός συμψηφισμός είναι σήμερα το πιο ισχυρό εργαλείο για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης.
ΗΙωάννα Θεοδοσίου, συνεργάτιδα πολιτικής του Green Tank, παρουσίασε τη σημερινή κατάσταση των ενεργειακών κοινοτήτων βάσει των στοιχείων του ΔΕΔΔΗΕ και του ΓΕΜΗ, αναδεικνύοντας το αυξημένο ενδιαφέρον για ενεργειακές κοινότητες και έργα εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού στη Δυτική Μακεδονία.
Έκανε μια ανασκόπηση των διαθέσιμων ευρωπαϊκών και εθνικών πόρων, τόνισε τα προβλήματα που εμποδίζουν την περαιτέρω ανάπτυξή των ενεργειακών κοινοτήτων και κατέθεσε προτάσεις για την αντιμετώπισή τους.
Ενδεικτικά, αναφέρθηκε στην ανάγκη επιδότησης του κόστους εγκατάστασης έργων αυτοπαραγωγής από ενεργειακές κοινότητες, τη δημιουργία αναπτυξιακού ταμείου για τη χρηματοδότησή τους καθώς και την ανάγκη συμπερίληψης στο νέο ΕΣΕΚ ποσοτικών και φιλόδοξων στόχων για τις ενεργειακές κοινότητες.
ΗΌλγα Καρβελά, εκπρόσωπος της Ειδικής Υπηρεσίας Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης, παρουσίασε τις δυνατότητες που υπάρχουν για χρηματοδότηση έργων ενεργειακών κοινοτήτων με εικονικό ενεργειακό συμψηφισμό μέσα από τους ευρωπαϊκούς πόρους του Προγράμματος Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (Πρόγραμμα ΕΣΠΑ-ΔΑΜ) καθώς και για την αναβάθμιση του δικτύου ώστε να καλύψει το αυξημένο ενδιαφέρον των πολιτών για ανάπτυξη έργων ενεργειακών κοινοτήτων.
Ανέφερε επίσης πως το επόμενο διάστημα αναμένονται οι σχετικές προσκλήσεις και η εξειδίκευση του Προγράμματος.
ΗΕλένη Χούλη, εκπρόσωπος του Πράσινου Ταμείου, τόνισε ότι στόχος του Πράσινου Ταμείου είναι η άμεση απορρόφηση των πόρων σε ετήσια βάση και ότι ζητήματα που καθυστερούν τις διαδικασίες αφορούν στη διαθεσιμότητα του δικτύου, τις κρατικές ενισχύσεις, τη συνέργεια με την Ειδική Υπηρεσία Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης και τη διαμόρφωση κριτηρίων για την επιλογή δικαιούχων και συγκεκριμένων έργων.
ΟΑντώνης Χατζηδιαμαντής, Σύμβουλος Τοπικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης, υπογράμμισε πως σήμερα είναι η ώρα να περάσουμε από τη θεωρία στην πράξη και για αυτόν τον λόγο πρέπει να λυθούν διοικητικά και θεσμικά ζητήματα που είναι πρωτίστως στη δικαιοδοσία της κυβέρνησης. Από την πλευρά τους, οι τοπικοί φορείς πρέπει να συνεργαστούν και να καταθέσουν προτάσεις λειτουργικές και υλοποιήσιμες.
ΟΓρηγόρης Τσιούμαρης, Αντιπεριφερειάρχης Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης, τόνισε πως η πρόταση στο πρόγραμμα LIFE για τη δημιουργία ενεργειακής κοινότητας της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας μπορεί να αποτελέσει πρότυπο και για άλλες περιφέρειες της χώρας.
ΟΛευτέρης Ιωαννίδης, εκπρόσωπος του Δικτύου Ενεργειακών Κοινοτήτων ΟΦΕΛΟΣ, πρότεινε ως αναγκαία τη δημιουργία ενός οικοσυστήματος με τη συμμετοχή θεσμικών φορέων και πολιτών για τη συντονισμένη λήψη αποφάσεων και τη δημιουργία συνεργειών για την προώθηση των έργων εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού από ενεργειακές κοινότητες. Μόνο έτσι, θα προστατευθούν τα νοικοκυριά από τον κίνδυνο της ενεργειακής φτώχειας τόσο τον φετινό χειμώνα όσο και σε βάθος χρόνου.
Τη συζήτηση συντόνισε ο δημοσιογράφοςΣωκράτης Μουτίδης.
Η ημερίδα πραγματοποιήθηκε τηνΠέμπτη 22 Σεπτεμβρίου 2022, ώρα 10:00-14:00, στο Αμφιθέατρο «Κων/νος Καραμανλής», στο κτίριο της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, στη ΖΕΠκαι μεταδόθηκε με live streaming.
