«Το στοίχημα της επόμενης ημέρας είναι εάν η Θεσσαλονίκη, η χώρα μας και η κοινωνία μας, θα μπορέσουν, με όρους βιωσιμότητας, να απαντήσουν στα μεγάλα επίδικα μιας δίκαιης μετάβασης για όλους, δηλαδή στους στόχους της κλιματικής ουδετερότητας, της κυκλικής οικονομίας και του ψηφιακού μετασχηματισμού. Ο κ. Μητσοτάκης, οι υπουργοί και τα στελέχη της Νέας Δημοκρατίας, μιλούν σαν να βρίσκονται σε άλλη πόλη όταν έρχονται στη Θεσσαλονίκη και φαίνεται να αναφέρονται σε άλλη χώρα, όχι στην Ελλάδα. Οφείλουμε να είμαστε ειλικρινείς: η Ελλάδα μένει πίσω σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη και η Θεσσαλονίκη ακόμα πιο πίσω», σημείωσε ο τομεάρχης Περιβάλλοντος και Ενέργειας και βουλευτής Β’ Θεσσαλονίκης του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Σωκράτης Φάμελλος, στην τοποθέτησή του στο πλαίσιο του 6ου Αναπτυξιακού Συνεδρίου για τη Θεσσαλονίκη με θέμα την ευρωπαϊκή ατζέντα, τις ευκαιρίες και τις προκλήσεις για τη Θεσσαλονίκη όσον αφορά στα θέματα ενέργειας και περιβάλλοντος.
Αναφερόμενος στην ευρωπαϊκή πολιτική σε θέματα ενέργειας, κλίματος και περιβάλλοντος, στάθηκε ιδιαίτερα στην απουσία κοινωνικής διάστασης της πολιτικής: «Παρά τις εξαγγελίες για το αντίθετο, η Ευρώπη παραμένει προσηλωμένη σε οικονομικά κριτήρια αμελώντας την κοινωνική διάσταση των πολιτικών και αυτό φαίνεται και στην πρόσφατη ενεργειακή κρίση. Οι επιλογές ήταν οικονομιστικές και άνισες, τόσο για τις χώρες όσο και για τους πολίτες, και αυτό αποδεικνύεται από την καθυστερημένη ανάγνωση ότι στην κρίση παράγονται υπερκέρδη από τις ενεργειακές εταιρείες, εις βάρος της κοινωνίας και της οικονομίας, και στην ακόμα μεγαλύτερη καθυστέρηση να ανασταλούν οι μηχανισμοί που παράγουν αυτά τα υπερκέρδη ενώ η κοινωνία φτωχοποιείται», υπογράμμισε.
Συνολικά, όπως είπε, βιώνουμε τη συνολική αδυναμία της ευρωπαϊκής πολιτικής: «Η ενεργειακή ανασφάλεια είναι αποτέλεσμα του συνολικού πολιτικού ελλείμματος στην Ευρώπη. Όχι μόνο η Ευρώπη απέτυχε να αποτρέψει ή να σταματήσει τον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά αντιμετώπισε την κρίση απλά αλλάζοντας ενεργειακό πάροχο. Το ρωσικό φυσικό αέριο αντικαταστάθηκε από υγροποιημένο φυσικό αέριο από τις ΗΠΑ και αλλού. Δηλαδή εισάγονται ορυκτά καύσιμα από χώρες που επίσης έχουν δεσμευθεί στην πράσινη μετάβαση, ενώ η ένταξη στην ταξινομία της πυρηνικής ενέργειας και του φυσικού αερίου εντείνει το έλλειμμα αξιοπιστίας των ευρωπαϊκών πολιτικών. Προφανώς και δεν είναι ¨πράσινο¨ το ορυκτό φυσικό αέριο και η πυρηνική ενέργεια».
Όσον αφορά στην ενεργειακή κρίση στην Ελλάδα, ο Σ. Φάμελλος υπογράμμισε ότι το ράλι της αισχροκέρδειας ξεκίνησε πολύ πριν από τον πόλεμο στην Ουκρανία, με ραγδαία αύξηση των τιμών στη χονδρεμπορική αγορά από τον Ιούλιο του 2021, εφαρμογή της ρήτρας Μητσοτάκη από τη ΔΕΗ τον Αύγουστο του 2021, αλλά και δεκαπλασιασμό της κερδοφορίας της ΔΕΠΑ Εμπορίας την ίδια χρονιά, εις βάρος των καταναλωτών: «Η ίδια η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας στο πρώτο της πόρισμα θεωρεί ως απαρχή της δημιουργίας υπερκερδών τον Οκτώβριο του 2021. Το αποτέλεσμα ήταν όταν ξεκίνησε ο πόλεμος στην Ουκρανία, στο τέλος Φεβρουαρίου του 2022, η Ελλάδα να είναι ήδη αποδυναμωμένη και ευάλωτη, λόγω και της αντικατάστασης του λιγνίτη από φυσικό αέριο στο πλαίσιο της «κούφιας» απολιγνιτοποίησης που είχε εξαγγείλει ο κ. Μητσοτάκης και υλοποίησε η χρυσοπληρωμένη γαλάζια διοίκηση της ΔΕΗ», επεσήμανε, τονίζοντας παράλληλα ότι και η «διορθωτική» εξαγγελία του κ. Μητσοτάκη τον Απρίλιο του 2022 για επαναφορά της συμμετοχής του λιγνίτη στο μίγμα ηλεκτροπαραγωγής δεν έχει υλοποιηθεί, με αντίκτυπο στο ενεργειακό κόστος.
Ο Σ. Φάμελλος τόνισε επίσης ότι είναι σημαντικό μειονέκτημα και όχι πλεονέκτημα το ότι η χώρα δαπανά τα περισσότερα χρήματα σε σχέση με το ΑΕΠ της σε επιδοτήσεις. «Η μεγάλη δαπάνη σε επιδοτήσεις, που στην πραγματικότητα είναι χρήματα των πολιτών, σημαίνει πολύ απλά ότι έχουμε το ακριβότερο ρεύμα και αναγκαζόμαστε να δίνουμε μεγαλύτερες επιδοτήσεις. Αυτό επιβεβαιώνεται και από τα στοιχεία της Eurostat για το Α’ Εξάμηνο του 2022: Η Ελλάδα και στα οικιακά και στα μη οικιακά τιμολόγια έχει την υψηλότερη τιμή προ φόρων και επιδοτήσεων ενώ, αν προσμετρηθούν και οι επιδοτήσεις, στα μη οικιακά τιμολόγια είναι στη 2η θέση ακρίβειας, όταν το Α’ εξάμηνο του 2019 ήταν στη 17η θέση. Πώς περιμένουμε να αναπτυχθεί η παραγωγική βάση της χώρας σε αυτές τις συνθήκες;» αναρωτήθηκε.
Αναφερόμενος ιδιαίτερα στο θέμα του ενεργειακού μίγματος, της ανάπτυξης των δικτύων και της περαιτέρω διείσδυσης των ΑΠΕ, ο Σ. Φάμελλος επεσήμανε ότι συνολικά η χώρα κινείται σε λάθος κατεύθυνση: «Έως σήμερα έχουν σωρευθεί άδικα υπερκέρδη τουλάχιστον 3,5 δισ. ευρώ στις εταιρείες ρεύματος και άλλα 2,5 δισ. ευρώ στα διυλιστήρια, τα οποία έχει ελάχιστα φορολογήσει η κυβέρνηση, η οποία επιπλέον αρνείται να καταθέσει στη Βουλή το τελικό πόρισμα για τα υπερκέρδη στο ρεύμα. Επιπλέον, η αύξηση τιμών ξεκίνησε ήδη από το Σεπτέμβριο του 2019, με την αύξηση των τιμολογίων της ΔΕΗ. Το δίκτυο φυσικού αερίου ιδιωτικοποιήθηκε, το ίδιο και το 49 % του Διαχειριστή του Δικτύου Διανομής ρεύματος. Στις ΑΠΕ, τον Αύγουστο του 2022, με υπουργική απόφαση ανατράπηκε φωτογραφικά η προτεραιότητα στη χορήγηση όρων σύνδεσης για να εξυπηρετηθούν συγκεκριμένα συμφέροντα, το Ειδικό Χωροταξικό για τις ΑΠΕ και οι ενεργειακές κοινότητες έχουν παγώσει, εδώ και τέσσερα χρόνια δεν έχει καν ολοκληρωθεί το ρυθμιστικό πλαίσιο για την αποθήκευση ενέργειας», υπογράμμισε, τονίζοντας ότι σοβαρά ελλείμματα, καθυστερήσεις και αναξιοπιστία εντοπίζονται σε όλες τις πολιτικές, όπως π.χ. στα πλαστικά μιας χρήσης, στον χωροταξικό και πολεοδομικό σχεδιασμό, όπου δεν έχει συμβασιοποιηθεί κανένα πολεοδομικό σχέδιο εδώ και τέσσερα χρόνια, στην ηλεκτροκίνηση, στην εξοικονόμηση ενέργειας, στην κατοικία, στην επιχειρηματικότητα και στα δημόσια κτίρια.
Αναφορικά με την ανάπτυξη της Θεσσαλονίκης, ο Σ. Φάμελλος τόνισε την αδράνεια που υπήρξε εδώ και τέσσερα χρόνια στα έργα που αφορούν την πόλη, δίνοντας συγκεκριμένα παραδείγματα: «Η Θεσσαλονίκη ουσιαστικά απουσιάζει από τις χρηματοδοτήσεις του Ταμείου Ανάκαμψης, το οποίο έχει μετατραπεί σε ένα «πάρτι» για τη μετάβαση των λίγων και όχι της κοινωνίας και της παραγωγής συνολικά. Η κυβέρνηση ΝΔ σταμάτησε τα έργα σύνδεσης του λιμανιού με το σιδηρόδρομο και το οδικό δίκτυο και «πάγωσε» το διαμετακομιστικό κέντρο του Γκόνου, που θα αποτελούσαν βασικούς πυλώνες της εμπορικής εξωστρέφειας της πόλης και τα εξαγγέλλει ξανά σήμερα. Στον τομέα των απορριμμάτων, από τις δύο Μονάδες Επεξεργασίας που ξεκίνησαν ως δημόσια έργα, η μία προχωρά με ΣΔΙΤ και χωροθετήθηκε στην περιοχή προστασίας της Λίμνης Κορώνειας, ενώ σε κεντρικό επίπεδο η κυβέρνηση προτείνει τη «μεταβατική» καύση ακόμα και των σύμμεικτων απορριμμάτων, βάζοντας έτσι ταφόπλακα στην ανακύκλωση και στην κυκλική οικονομία. Το δίκτυο φυσικού αερίου, που επί ΣΥΡΙΖΑ επεκτάθηκε στην Επανομή, στη Μηχανιώνα, στον Τρίλοφο, στο Ρύσιο, στο Φίλυρο, στο Πλαγιάρι, στο Χορτιάτη, στα Κουφάλια, στο Λαγκαδά, στη Χαλάστρα, στη Μεσήμβρια, και πληρώθηκε με χρήματα των Ελλήνων πολιτών, πλέον ανήκει κατά 100% στην Italgas, όπου συμμετέχει το ιταλικό Δημόσιο αλλά όχι το ελληνικό», υπογράμμισε.
Κλείνοντας την τοποθέτησή του, ο Σ. Φάμελλος τόνισε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ στηρίζει και υποστηρίζει τη δίκαιη μετάβαση για όλη την κοινωνία. «Η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει μετατρέψει τη μετάβαση σε πάρτι για τους λίγους. Και αν ο μετασχηματισμός γίνει για να βγάλουν περισσότερα λεφτά λίγοι, όπως γίνεται σήμερα με τα υπερκέρδη, τότε η κοινωνία θα τεθεί απέναντι σε αυτή τη μετάβαση. Η δίκαιη μετάβαση θα χτιστεί μόνο από μία προοδευτική κυβέρνηση που θα ισχυροποιήσει το ρόλο της Πολιτείας, θα λειτουργεί με διαφάνεια, και θα επαναενεργοποιήσει εργαλεία, όπως οι ενεργειακές κοινότητες για να αφορά όλη την κοινωνία ο μετασχηματισμός» υπογράμμισε.
