Τον περασμένο Φεβρουάριο ο Πρωθυπουργός παρέστη στην Κοζάνη για τη δοκιμαστική λειτουργία της «Πτολεμαΐδας 5», μίας νέας λιγνιτικής μονάδας την ώρα που όλος ο πλανήτης στρίβει στην πράσινη ενέργεια, ενώ όλοι αναγνωρίζουν το συγκριτικό πλεονέκτημα της Ελλάδας στις ΑΠΕ.
Παρουσία των κ.κ. Σκρέκα, Στάσση και Περιστέρη, ο Πρωθυπουργός δεν δίστασε να αλλάξει ακόμα και την ημερομηνία της πλήρους απολιγνιτοποίησης, την ημερομηνία που είχε ανακοίνωσε ‘θριαμβευτικά’ το 2019 από το βήμα του ΟΗΕ.
Συγκεκριμένα, υποσχέθηκε στην ταλαιπωρημένη τοπική κοινωνία που ακόμα ψάχνει να βρει το μονοπάτι της μετάβασης, ότι η «Πτολεμαΐδα 5» θα λειτουργεί και μετά το 2028 ως στρατηγική εφεδρεία, πράγμα που επανέλαβε με άρθρο του τις επόμενες μέρες και ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κ. Σκρέκας.
Για μια ακόμη φορά η κυβέρνηση προσπάθησε να παρακάμψει την ευρωπαϊκή πραγματικότητα, σχεδιάζοντας τελικά στο κενό προκειμένου να αποκομίσει προσωρινά κομματικά οφέλη ενόψει των εκλογών.
Η Κομισιόν απάντησε σε σχετική ερώτηση μας, δίνοντας τις απαραίτητες διευκρινίσεις για το τι ισχύει.
Δεν επιτρέπεται, βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας της ΕΕ, σε οποιαδήποτε νέα λιγνιτική μονάδα να εντάσσεται σε οποιοδήποτε μηχανισμό διασφάλισης ισχύος συμπεριλαμβανομένης και της στρατηγικής εφεδρείας στην οποία αναφέρθηκε ο κ. Μητσοτάκης.
Ειδικότερα, με βάση τον Κανονισμό λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας (2019/943/ΕΕ) μονάδες ηλεκτροπαραγωγής που εκπέμπουν πάνω από 550 g/kWh (δηλαδή όλες οι λιγιτικές) οι οποίες τέθηκαν σε εμπορική λειτουργία μετά τον Ιούλιο του 2019, απαγορεύεται να συμμετέχουν σε οποιουδήποτε είδους μηχανισμό διασφάλισης ισχύος προκειμένου να σταματήσουν οι επιδοτήσεις που δίνονταν ως τότε σε ρυπογόνες λιγνιτικές μονάδες.
Τα παραπάνω ήταν προφανώς γνωστά στην κυβέρνηση. Απόδειξη, πως δεν έχει υπέβαλε ποτέ και δεν μπορεί να υποβάλλει αίτηση για ένταξη της «Πτολεμαΐδας 5» σε μηχανισμό στρατηγικής εφεδρείας, όπως αναλύεται και στην απάντηση της Κομισιόν. Η δε μονάδα αυτή, δεν μπόρεσε και δεν θα μπορέσει να λάβει ποτέ πλέον καμία επιδότηση. Χτίστηκε και θα λειτουργήσει αποκλειστικά με χρήματα του Έλληνα πολίτη και καταναλωτή.
Η Πράσινη Μετάβαση δεν υφίσταται, αν δεν είναι μία ΔΙΚΑΙΗ Μετάβαση, που θα εξασφαλίζει ενεργειακά τους πολίτες και την παραγωγή, χαλιναγωγώντας συγχρόνως τα αίτια της κλιματικής αλλαγής, για να παραμείνει ο πλανήτης βιώσιμος για τον άνθρωπο. Η Πράσινη Μετάβαση δεν είναι μία αφαιρετική ιδέα, δεν είναι προαιρετική, δεν είναι ιδεολογικός αφορισμός, δεν είναι λόξα κάποιων, αλλά επιστημονική επιταγή αν θέλουμε τα παιδιά μας να έχουν μέλλον. Δεν έχουμε το δικαίωμα να σχεδιάζουμε δίχως αυτό το μέλλον κατά νου, γιατί είδαμε το μικροκομματικό και τα καρτέλ της ενέργειας.
Σε ό,τι αφορά το ευρύτερα πολιτικό ζήτημα, ειδικά σε προεκλογικό χρόνο, περιμένουμε με ενδιαφέρον την ημέρα που θα μιλήσει ο κ. Μητσοτάκης και δεν θα χρειαστεί να κάνουμε fact-checking για να ανακαλύψουμε ένα ακόμα ψέμα.
Εν προκειμένω, την κατά Μητσοτάκη Πράσινη Μετάβαση, δηλαδή «πράσινα άλογα».
Η ερώτηση που κατατέθηκε την 1η/3/2023 από τον Π. Κόκκαλη:
Θέμα: Μηχανισμός στρατηγικής εφεδρείας και ελληνικές μονάδες παραγωγής ενέργειας με καύση άνθρακα
Η «Πτολεμαΐδα 5», στην Κοζάνη, είναι η πλέον πρόσφατη λιγνιτική μονάδα της ΕΕ. Άρχισε να λειτουργεί τον Δεκέμβριο του 2022 και, σύμφωνα με την εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων της μονάδας, ο συντελεστής εκπομπών της είναι περίπου 1000 g/kWh[1]. Ο Έλληνας Πρωθυπουργός[2]και ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας[3]ανακοίνωσαν ότι η νέα λιγνιτική μονάδα «Πτολεμαΐδα 5» θα παραμείνει σε λειτουργία και μετά το 2028 (επίσημη ημερομηνία σταδιακής κατάργησης του λιγνίτη στην Ελλάδα) ως στρατηγική εφεδρεία.
1. Επιτρέπεται, βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας της ΕΕ, σε μονάδες ηλεκτροπαραγωγής που εκπέμπουν πάνω από 550 g/kWh και τέθηκαν σε εμπορική λειτουργία μετά τον Ιούλιο του 2019 να συμμετέχουν σε οποιουδήποτε είδους μηχανισμούς διασφάλισης ισχύος, συμπεριλαμβανομένων των μηχανισμών στρατηγικής εφεδρείας των κρατών μελών;
2. Εάν η Ελλάδα έχει υποβάλει αίτηση για μηχανισμό στρατηγικής εφεδρείας, συμπεριλαμβάνεται η «Πτολεμαΐδα 5» ως συμμετέχων σταθμός παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας;
3. Εάν η Ελλάδα έχει υποβάλει αίτηση για μηχανισμό στρατηγικής εφεδρείας, ποια είναι η διάρκειά του;
Η απάντηση της Επιτροπής με ημερομηνία 3/5/2023:
EL
E-000692/2023
Απάντηση της κ. Simson
εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
(3.5.2023)
Το άρθρο 22 παράγραφος 4 στοιχείο α) του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943[4], αποκλείει τη συμμετοχή σε μηχανισμούς διασφάλισης ισχύος μονάδων ηλεκτροπαραγωγής που ξεκίνησαν την εμπορική τους παραγωγή μετά την 4η Ιουλίου 2019 και που εκπέμπουν περισσότερα από 550 γραμμάρια CO2 από καύσιμα ορυκτής προέλευσης ανά kWh ηλεκτρικής ενέργειας. Ο κανονισμός (ΕΕ) 2019/943 δεν απαγορεύει την κατασκευή και τη λειτουργία εγκαταστάσεων υψηλών ανθρακούχων εκπομπών στο πλαίσιο της τακτικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Στόχος είναι η αποφυγή των επιδοτήσεων με τη μορφή μηχανισμών ισχύος σε εγκαταστάσεις που εκπέμπουν περισσότερα από 550 γραμμάρια CO2/kWh.
Η Ελλάδα δεν έχει κοινοποιήσει στην Επιτροπή μηχανισμό στρατηγικής εφεδρείας για την εγγύηση της ασφάλειας του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια στην Ελλάδα, σύμφωνα με το Άρθρο 108 παράγραφος 3 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ).
Σύμφωνα με το άρθρο 21 παράγραφος 8 του κανονισμού (ΕΕ) 2019/943, οι μηχανισμοί ισχύος είναι προσωρινοί και εγκρίνονται από την Επιτροπή για περίοδο που δεν υπερβαίνει τη δεκαετία. Σύμφωνα με τις σχετικές κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις[5], η Επιτροπή μπορεί να περιορίσει τη διάρκεια των μηχανισμών σε διάστημα μικρότερο των δέκα ετών σε ορισμένες περιπτώσεις, π.χ. όπου απαιτείται εκ των υστέρων αξιολόγηση.
[1] ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΤΥΠΟΥ Ι ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΜΙΑΣ ΝΕΑΣ ΜΟΝΑΔΑΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΜΙΚΤΗΣ ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗΣ ΙΣΧΥΟΣ 660 MWe, ΜΕ ΚΑΥΣΙΜΟ ΚΟΝΙΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΛΙΓΝΙΤΗ ΚΑΙ ΜΕ ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΠΑΡΟΧΗΣ ΘΕΡΜΙΚΗΣ ΙΣΧΥΟΣ 140 MWth ΓΙΑ ΤΗΛΕΘΕΡΜΑΝΣΗ, ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΟΥ ΕΞΑΝΤΛΗΜΕΝΟΥ ΟΡΥΧΕΙΟΥ ΚΟΜΑΝΟΥ ΤΟΥ ΛΙΓΝΙΤΙΚΟΥ ΠΕΔΙΟΥ ΠΤΟΛΕΜΑΪΔΑΣ, ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΕΟΡΔΑΙΑΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ.
[3] https://www.liberal.gr/politiki/adiapragmateyti-epilogi-mas-i-prasini-metabasi.
[4] ΕΕ C 158 της 14.6.2019, σ. 54.
[5] ΕΕ C 80 της 18.2.2022, σ. 1.
