Η μεγάλη περιβαλλοντική καταστροφή με τους τόνους νεκρών ψαριών στο Βόλο είναι αποτέλεσμα της απαξίωσης και αποδόμησης των θεσμών και της επάρκειας της πολιτείας από την κυβέρνηση Μητσοτάκη, ιδιαίτερα στον τομέα του περιβάλλοντος. Την ίδια αφετηρία είχε και η εμφάνιση νεκρών ψαριών στη λίμνη Κορώνεια προ μηνός.

Τα υδάτινα οικοσυστήματα και γενικά το περιβάλλον της χώρας υποβαθμίζεται με ευθύνη μιας κυβέρνησης, που αρκείται να διαπιστώνει τις αρνητικές συνέπειες των φαινομένων. Ενώ προσπαθεί να κρύψει επιμελώς τη δική της ευθύνη για την έλλειψη πρόληψης και επάρκειας.

Η αλήθεια είναι ότι η Θεσσαλία δεν ήταν ανοχύρωτη και αθωράκιστη με ευθύνη της κυβέρνησης μόνο πριν και κατά τη διάρκεια των πλημμυρών του Daniel & Elias, αλλά παραμένει και μετά.

Και αυτό οφείλεται στην αποδυνάμωση των φορέων και των πολιτικών περιβάλλοντος από το 2019 που υλοποιεί η κυβέρνηση για να υλοποιήσει το σχέδιο ξεπουλήματος και εξυπηρετήσεων που έχει ως βασική της ατζέντα. Εξάλλου έχει αποδειχθεί ότι τα μεγάλα λόγια του κ. Μητσοτάκη, για αριστεία, επιτελικότητα, πράσινες πολιτικές, παραμένουν στα χαρτιά. Στο τέλος της μέρας, μπροστά σχεδόν σε οποιοδήποτε πρόβλημα ή καταστροφή, οι πολίτες διαπιστώνουν ότι η πολιτεία και οι φορείς είναι πιο αδύναμοι.

Η μεγάλη περιβαλλοντική καταστροφή των περσινών πλημμυρών στη Θεσσαλία δεν έγινε μάθημα για την κυβέρνηση. Τότε η κυβέρνηση, για να δικαιολογήσει τις ευθύνες της, έβαλε στο στόχαστρο ακόμα και τους επιστήμονες του Εθνικού Αστεροσκοπείου που είχαν προβλέψει το φαινόμενο.

Στην περίπτωση της Κάρλας και του Παγασητικού αποδεικνύεται η υποτίμηση της επιστήμης και η αποδυνάμωση, για να μην πω κατάρρευση της χώρας μας, ιδιαίτερα στον τομέα του περιβάλλοντος.

Αντί να ενισχύεται η επάρκεια -εφόσον εντείνεται η κλιματική κρίση- η χώρα μας κάνει βήματα προς τα πίσω, κάτι ιδιαίτερα επικίνδυνο και για το περιβάλλον αλλά και για την κοινωνία και την οικονομία.

Πως φτάσαμε ως εδώ:

1.
Με την ανάληψη της κυβέρνησης Μητσοτάκη το 2019 καταργήθηκε η Ειδική Γραμματεία Υδάτων και υποτιμήθηκε το σύνολο της υδατικής πολιτικής, που πλέον καρκινοβατεί.
2.
Το 2020 καταργήθηκε με απόφαση της κυβέρνησης και ιδιαίτερα των Χατζηδάκη – Μητσοτάκη ο Φορέας Διαχείρισης Κάρλας-Μαυροβουνίου- Κεφαλόβρυσου Βελεστίνου-Δέλτα Πηνειού (Ν. 4685/2020). Η περιοχή που εξελίσσεται η κρίση ανήκει στο δίκτυο Natura 2000 που είναι προστατευόμενο οικοσύστημα, με ανάγκη και υποχρέωση προστασίας και διαχείρισης.
Η κατάργηση του (περιφερειακού χαρακτήρα) Φορέα Διαχείρισης έχει ιδιαίτερη σημασία γιατί στη διοίκησή του, που θα έπρεπε να διαχειριστεί και την τρέχουσα κρίση, συμμετείχαν διακριτοί επιστήμονες αλλά και οι τοπικοί φορείς (δήμοι, περιφέρεια, παραγωγοί) (Ν. 4519/2018).
Ο Φορέας αυτός έπρεπε να σχεδιάσει και να υλοποιήσει σχέδιο διαχείρισης περιβαλλοντικού κινδύνου μετά την πλημμύρα αλλά και να παρακολουθεί συστηματικά τα τοπικά οικοσυστήματα. Δεν αποτελεί έκπληξη το σημερινό αποτέλεσμα, αφού η μεταφορά της διοίκησης στην Αθήνα μόνο σκοπό είχε να είναι πολιτικά ελεγχόμενες οι αποφάσεις και οι χρηματοδοτήσεις.
3.
Για την περιοχή ανατέθηκε από το ΥΠΕΝ το 2019 η Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη Λάρισας, Μαγνησίας και Σποράδων, που έπρεπε να παραδοθεί το αργότερο το 2022 και να περιλαμβάνει όλα τα εργαλεία διαχείρισης των οικοσυστημάτων, ακόμα και σε έκτακτες συνθήκες, και ένα ολοκληρωμένο Σχέδιο Διαχείρισης το οποίο απαιτεί η ΕΕ. Για την έλλειψη αυτού του σχεδιασμού, η Ελλάδα έχει καταδικαστεί ήδη από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο το 2020. Με επιλογή Χατζηδάκη – Μητσοτάκη η μελέτη αυτή πάγωσε και καθυστερεί αδικαιολόγητα, αφού η διαβούλευση τελείωσε από τον Νοέμβριο του 2022 και έκτοτε μπήκε στο συρτάρι!
4.
Είναι γνωστό επίσης ότι η χώρα μας δεν προχώρησε εγκαίρως στην αναθεώρηση των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμού, δηλαδή το σχεδιασμό διαχείρισης υδατικών πόρων, και την αναθεώρηση των Σχεδίων Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας που έπρεπε να είχαν ολοκληρωθεί στις 31.12.2021! Με αποτέλεσμα να μην έχουν γίνει τα απαραίτητα έργα, η χώρα να παραμένει αθωράκιστη και να παραπεμφθεί και στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο (INFR (2022)2191]).

Η νέα μεγάλη περιβαλλοντική καταστροφή μιλάει μόνη της. Η κυβέρνηση προσπαθεί να καλύψει τις ευθύνες της για τις επιπτώσεις του Daniel & Elias αλλά και την καθυστέρηση αποζημιώσεων και αποκαταστάσεων σε όλη την Περιφέρεια με επικοινωνιακές καμπάνιες και εξαγγελίες έργων. Κάτι τέτοιο σχεδιάζει και αύριο ο κ. Μητσοτάκης, που θα εξαγγείλει έργα που καθυστερούν με δική του ευθύνη. Η δική του κυβέρνηση δεν προχώρησε το Master Plan των αντιπλημμυρικών έργων της Θεσσαλίας, που ήταν η πρώτη προτεραιότητα του Σχεδιασμού από το 2018 (ΦΕΚ 2685/Β/2018).

Μετά την περιβαλλοντική καταστροφή θα έπρεπε να ενισχυθεί άμεσαη περιβαλλοντική διοίκηση και παρακολούθηση της περιοχής. Ο Φορέας Διαχείρισης της Κάρλας και της ευρύτερης περιοχής θα έπρεπε όχι μόνο να συγκροτηθεί άμεσα αλλά και να ενισχυθεί με πολιτική, επιστημονική και επιχειρησιακή επάρκεια για τις πολλαπλές κρίσεις που ακολουθούν την πλημμύρα: γεωργία, κτηνοτροφία, οικοσυστήματα, αντιπλημμυρικά, δημόσια υγεία κλπ.

Η κυβέρνηση υποτίμησε ακόμα μία φορά τους κανόνες της επιστήμης και την ευρωπαϊκή πρακτική. Και την πληρώνουν πάλι οι κάτοικοι και οι επιχειρήσεις της περιοχής και το περιβάλλον.

Το μόνο που ένοιαζε την κυβέρνηση μετά την πλημμύρα ήταν η ιδιωτικοποίηση των νερών της Θεσσαλίας, η οποία νομοθετήθηκε (ν. 5106, 01/05/2024 ΦΕΚ (63/Α/2024)] πριν καν υποχωρήσουν τα νερά! Πού είναι αλήθεια τώρα, στην κρίση των νεκρών ψαριών και στις παρακάρλιες περιοχές οι πολυδιαφημισμένοι, έμπειροι και ακριβοπληρωμένοι Ολλανδοί που έφερε η κυβέρνηση;

Η κυβερνητική απουσία ακόμα και μετά την εμφάνιση των πρώτων νεκρών ψαριών είναι εμφατική. Οι Υπουργοί, τα κυβερνητικά στελέχη και η Αποκεντρωμένη Διοίκηση κρύβονται για να μην αντιμετωπίσουν τα αποτελέσματα της πολιτικής της ΝΔ.

Σαφώς και πρέπει να υπάρξει άμεση στήριξη της περιοχής, της αυτοδιοίκησης, της οικονομίας και του περιβάλλοντος από την πολιτεία. Όπως και πρέπει να δοθούν οι αποζημιώσεις και να γίνουν οι αποκαταστάσεις των περσινών πλημμυρών, που ακόμα εκκρεμούν. Αλλά χωρίς αλλαγή της κυβέρνησης και αυτού του καθεστώτος εξουσίας τα προβλήματα θα επανέρχονται και δυστυχώς θα πολλαπλασιάζονται!