Ο αν. καθηγητής του ΕΜΠ εξηγεί γιατί πρέπει να υπάρξει επιβολή πλαφόν. «Τεχνικές λύσεις υπάρχουν, ώστε να σχεδιαστεί το πλαφόν διασφαλίζοντας τόσο την επάρκεια ισχύος όλων των κρατών μελών όσο και τη μείωση της ζήτησης. Αρκεί να υπάρχει πολιτική βούληση για Ευρωπαϊκή λύση. Όσο αυτό καθυστερεί, τόσο θα ενισχύονται οι φωνές του (ενεργειακού) προστατευτισμού και λαϊκισμού, μετατρέποντας τις Ευρωπαϊκές ρωγμές σε ρήγματα, που θα βαθαίνουν επικίνδυνα τον χειμώνα», τονίζει μεταξύ άλλων.
Παρά τον συνασπισμό πολλών κρατών μελών υπέρ ενός πλαφόν στο φυσικό αέριο, δεν κατάφερε τελικά να περάσει η πρόταση στο τελευταίο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας της Ευρώπης. Γιατί εκτιμάτε ότι συμβαίνει αυτό;
Γιατί δεν το θέλει η Γερμανία. Ο βασικός λόγος που η Γερμανία δεν το επιθυμεί είναι πως αν μπει το πλαφόν στο φυσικό αέριο, χάνει το ανταγωνιστικό της πλεονέκτημα, να μπορεί να δίνει το κατάλληλο «οικονομικό σήμα» στους προμηθευτές, όταν χρειάζεται περισσότερες ποσότητες αερίου. Αν δηλαδή περάσει ένα ομογενοποιημένο πλαφόν στην Ευρώπη, τότε με την τιμή του αερίου σταθερή, δε θα μπορεί η Γερμανία να ανακατευθύνει ροές φυσικού αερίου στη χώρα της, όταν το επιθυμεί, προσφέροντας περισσότερα χρήματα.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει να λειτουργεί ομογενοποιημένα διασφαλίζοντας ταυτόχρονα τη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών της. Αν υπάρξει πρόβλημα ενεργειακής επάρκειας σε κάποια χώρα, η Ευρώπη οφείλει, μέσα από τις κατάλληλους μηχανισμούς, να καταστήσει εφικτή την προτεραιοποίηση της ανακατεύθυνσης ροών ενέργειας στην χώρα αυτή, με όρους ενωσιακής αλληλεγγύης. Όχι με όρους οικονομικής ισχύος, όπως τώρα συμβαίνει και η Γερμανία επιθυμεί να μην αλλάξει.
Διαβάζουμε ότι το πλαφόν θα δημιουργήσει και αύξηση στην κατανάλωση φυσικού αερίου. Μπορείτε να μας το εξηγήσετε αυτό;
Με δεδομένο πως το πλαφόν θα κατεβάσει την τιμή του αερίου σημαντικά, υπάρχει η ανησυχία στην Κυβέρνηση της Γερμανίας πως η εξοικονόμηση ενέργειας που λαμβάνει χώρα λόγω του υψηλού κόστους θα σταματήσει. Συγκεκριμένα, λόγω του πολύ υψηλού κόστους, αναγκαστικά, η γερμανική βιομηχανία έχει μειώσει την παραγωγή της και συνεπαγόμενα και έχει μειώσει και την κατανάλωση αερίου κατά 22% (σε σχέση με τον μέσο όρο 2018 – 2021). Αν όμως μειωθεί η τιμή του αερίου, τότε η παραγωγή θα αυξηθεί και η προσπάθεια εξοικονόμησης ενέργειας θα πρέπει να δρομολογηθεί από την Κυβέρνηση, με το συνεπαγόμενο πολιτικό κόστος σε μία τέτοια εξέλιξη να είναι μεγάλο.
Το ίδιο και η πρόκληση να διαμορφωθούν κατάλληλες πολιτικές οικονομικής επιβράβευσης των ενεργειακά αποδοτικότερων επιχειρήσεων. Αντίστοιχα προγράμματα έχουν τρέξει πιλοτικά, όπως οι πλατφόρμες δημοπρασιών εξοικονομούμενης ενέργειας, και θα πρέπει να εφαρμοστούν σε ευρεία κλίμακα άμεσα σε συγκεκριμένους κλάδους της οικονομίας.
Εσείς πιστεύετε πως πρέπει να εφαρμοστεί το πλαφόν στην Ευρώπη;
Ασφαλώς. Οι ακραίες τιμές του φυσικού αερίου δημιουργούν τρομακτικό πληθωρισμό στο ενεργειακό σύστημα, συμπαρασύροντας ταυτόχρονα όλα τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που το χρησιμοποιούν.
Υπάρχει μία βασική αρχή στη συστημική ανάλυση, αυτή της αξιόπιστης εισόδου. Στην πληροφορική μάλιστα, η αξία της αξιόπιστης τροφοδότησης έχει και moto, το εξής «garbagein, garbageout». Εάν δηλαδή είναι «σκουπίδια» τα δεδομένα εισόδου, που σημαίνει ότι είναι αναξιόπιστα και εξωφρενικά (όπως συμβαίνει σήμερα με τις τιμές φυσικού αερίου), τότε θα πάρουμε πολύ κακές τιμές στην έξοδο, όπως είναι το κόστος ενέργειας (ηλεκτρικής και θερμικής).
Πρέπει λοιπόν, μέσω του πλαφόν, να επαναφέρουμε την αξιοπιστία στην είσοδο του ενεργειακού μας συστήματος.
Τεχνικές λύσεις υπάρχουν, ώστε να σχεδιαστεί το πλαφόν διασφαλίζοντας τόσο την επάρκεια ισχύος όλων των κρατών μελών όσο και τη μείωση της ζήτησης. Αρκεί να υπάρχει πολιτική βούληση για Ευρωπαϊκή λύση. Όσο αυτό καθυστερεί, τόσο θα ενισχύονται οι φωνές του (ενεργειακού) προστατευτισμού και λαϊκισμού, μετατρέποντας τις Ευρωπαϊκές ρωγμές σε ρήγματα, που θα βαθαίνουν επικίνδυνα τον χειμώνα.
