Σε ισχύ:ευρωπαϊκή υποχρέωση μείωσης κατανάλωσης αερίου την περίοδο Αυγούστου 2022-Μαρτίου 2023 κατά 15% σε σύγκριση με τον μέσο όρο της ίδιας περιόδου της προηγούμενης πενταετίας ή του 2021 εάν τότε είχε σημειωθεί αύξηση της κατανάλωσης μεγαλύτερη από 8%, εξαίρεση για την οποία ικανοποιεί τις προϋποθέσεις η Ελλάδα.

Αναλυτικότερα, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του ΔΕΣΦΑ (ως τον Οκτώβριο 2022):

Oμήνας Οκτώβριος

Τον Οκτώβριο του 2022, 3ομήνα της οκτάμηνης περιόδου όπου η χώρα πρέπει να μειώσει την κατανάλωση αερίου σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές της υποχρεώσεις, η συνολική εγχώρια κατανάλωση ήταν 2.68 TWh, η χαμηλότερη μηνιαία κατανάλωση του 2022 αλλά και της τελευταίας πενταετίας για τον μήνα Οκτώβριο. Η συνολική μείωση κατά 2.69 TWh τον Οκτώβριο σε σχέση με τον ίδιο μήνα του 2021 προήλθε πρωτίστως από τον μεγάλο περιορισμό της χρήσης ορυκτού αερίου στην ηλεκτροπαραγωγή κατά 2.26 TWh και δευτερευόντως στα δίκτυα διανομής (-0.33 TWh) και τη βιομηχανία (-0.1 TWh).

Αθροιστική επίδοση και ο ευρωπαϊκός στόχος του -15%

Λόγω της «βουτιάς» του Οκτωβρίου, αθροιστικά στο πρώτο τρίμηνο Αυγούστου-Οκτωβρίου της οκτάμηνης περιόδου μείωσης, η Ελλάδα με συνολική κατανάλωση 11.52 TWh «έπιασε» και ξεπέρασε τον στόχο μείωσης του -15% όχι μόνο σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι αλλά και σε σχέση με τον μέσο όρο πενταετίας (12.09 TWh).

Σε όρους ποσοστιαίων μεταβολών, η χώρα το τρίμηνο Αυγούστου-Οκτωβρίου 2022 μείωσε τη συνολική κατανάλωση ορυκτού αερίου κατά 33.6% συγκριτικά με την ίδια περίοδο του 2021, ξεπερνώντας κατά πολύ τον στόχο μείωσης που προκύπτει από την εξαίρεση που πήρε η Ελλάδα στη σχετική ευρωπαϊκή συμφωνία. Το πλέον σημαντικό όμως είναι ότι για πρώτη φορά από την έναρξη της περιόδου μείωσης τον Αύγουστο, η Ελλάδα μπαίνει σε τροχιά επίτευξης του στόχου του -15%, σημειώνοντας αθροιστική ποσοστιαία μείωση κατά 19% σε σχέση με τον μέσο όρο των αντίστοιχων τριμήνων της τελευταίας πενταετίας (2017-2021).

Επιπλέον, στο πρώτο τρίμηνο της περιόδου μείωσης, όλες οι τελικές χρήσεις παρουσιάζουν σημαντικές μειώσεις συγκριτικά με την ίδια περίοδο του 2021. Πρωτοστατεί η βιομηχανία (-69.4%) και ακολουθεί η ηλεκτροπαραγωγή (-30%) και τα δίκτυα διανομής (-16%). Για πρώτη φορά από την έναρξη της περιόδου μείωσης τον Αύγουστο οι τάσεις στις τελικές χρήσεις είναι αντίστοιχες και ως προς τον μέσο όρο πενταετίας, με τη βιομηχανία, την ηλεκτροπαραγωγή και τα δίκτυα διανομής να εμφανίζουν μειώσεις κατά 71.7%, 11.2% και 8.5%, αντίστοιχα.

Η κατανάλωση μέσα στο 2022

Αθροιστικά για τους πρώτους 10 μήνες του 2022, η κατανάλωση ορυκτού αερίου ήταν κατά 17.6% μικρότερη από αυτήν της ίδιας περιόδου του 2021. Ο Οκτώβριος ήταν ο μήνας που παρατηρήθηκε η μεγαλύτερη μείωση σε σχέση με τον ίδιο μήνα του 2021 (-50.1%). Είναι δε ανάμεσα στους οκτώ μήνες του δεκαμήνου, και ο έβδομος συνεχόμενος όπου παρατηρήθηκε μείωση σε σχέση με το 2021 (Ιανουάριος, Απρίλιος-Οκτώβριος).

Οι εισαγωγές μέσα στο 2022

Σε ό,τι αφορά τις φυσικές ροές αερίου από τις 4 πύλες εισόδου της χώρας, τον Οκτώβριο του 2022, το υγροποιημένο ορυκτό αέριο (LNG) που έφτασε στην Αγία Τριάδα υπερδιπλασιάστηκε (+121.6%) συγκριτικά με τον ίδιο μήνα του 2021 και αποτέλεσε με διαφορά την κύρια πηγή αερίου για τη χώρα με σχεδόν 2.6 TWh και μερίδιο 69.2% των συνολικών φυσικών ροών αερίου που εισάγει η Ελλάδα. Αντίθετα, σχεδόν μηδενίστηκαν (-99.5%) οι εισαγωγές ρωσικού αερίου από το Σιδηρόκαστρο που καλύπτουν την εγχώρια κατανάλωση οι οποίες ανήλθαν σε μόλις 0.012 ΤWh, με διαφορά τη χαμηλότερη μηνιαία ποσότητα για το 2022[1]. Μεγάλες μειώσεις σημείωσαν τόσο οι εισαγωγές από τον ΤΑΡ μέσω Νέας Μεσημβρίας (-46.1%) που δεν ξεπέρασαν τις 0.67 ΤWh, ενώ οι εισαγωγές από την Τουρκία μέσω Κήπων περιορίστηκαν στις 0.26 ΤWh (-56.5%).

Συνεπώς, αθροιστικά για τους πρώτους 10 μήνες του 2022 οι εισαγωγές ρωσικού αερίου που καλύπτουν την εγχώρια κατανάλωση μειώθηκαν κατά 65.6% σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2021. Έτσι, με 8.08 TWh και μερίδιο 15.6% μεταξύ των τεσσάρων πηγών εισόδου, το ρωσικό αέριο που προορίζεται για εγχώρια κατανάλωση έπεσε στην τρίτη θέση από την πρώτη στην οποία βρισκόταν το πρώτο δεκάμηνο του 2021. Αντίθετα, οι εισαγωγές LNG μέσω της Αγίας Τριάδας πέρασαν στην πρώτη θέση φτάνοντας τις 30.4 TWh και μερίδιο 58.9%, μια αύξηση 53% σε σχέση με το 2021. Οριακή αύξηση κατά 1.5% παρουσίασαν και οι εισαγωγές αζέρικου αερίου από τον ΤΑΡ που ανήλθαν σχεδόν στις 11.3 TWh (μερίδιο 21.8%), ξεπερνώντας έτσι τις εισαγωγές ρωσικού αερίου για το πρώτο δεκάμηνο του 2022. Τέλος, μεγάλη μείωση κατά 48.3% σημείωσαν οι αθροιστικές εισαγωγές τούρκικου αερίου από την τέταρτη ποσοτικά πηγή, τους Κήπους, οι οποίες ανήλθαν σε μόλις 1.9 TWh (μερίδιο 3.7%).

Φυσικές ροές εισαγωγών αερίου από τις 4 πύλες εισόδου

Σύγκριση με την Ευρωπαϊκή Ένωση

Με βάση τα τελευταία διαθέσιμα δεδομένα της Eurostat για τη μηνιαία κατανάλωση αερίου στα κράτη μέλη της ΕΕ-27 από τον Ιανουάριο ως τον Σεπτέμβριο του 2022, η Ελλάδα μείωσε την κατανάλωσή της κατά 14.2% σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2021 και ανέβηκε δύο θέσεις στη σχετική κατάταξη σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα, για να βρεθεί στη 13ηθέση, 4 θέσεις πιο ψηλά από τον μέσο όρο της ΕΕ-27 (-9.8%). Ωστόσο, σε σχέση με τον μέσο όρο της 5ετίας, η Ελλάδα έχει την 4ηχειρότερη επίδοση στην Ευρώπη (πίσω από Σλοβακία, Μάλτα και Ισπανία) καθώς η αθροιστική κατανάλωσή της ήταν αυξημένη κατά 3.2%, κυρίως λόγω του άλματος στη χρήση αερίου την περίοδο 2019-2021.

Ρυθμός απεξάρτησης από το Ρωσικό αέριο

Λιγότερο εξαρτημένη από το ρωσικό αέριο είναι η Ελλάδα για το πρώτο εννιάμηνο του 2022 συγκριτικά με τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κάθε μήνα του 2022 κατόρθωνε να μειώνει τις εισαγωγές ρωσικού αερίου που χρησιμοποιήθηκαν για κάλυψη της εγχώριας κατανάλωσης σε σχέση με τον ίδιο μήνα του 2021, πολύ περισσότερο από τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό μέσο όρο. Έτσι αθροιστικά μέχρι και τον Σεπτέμβριο, η Ελλάδα μείωσε τις εισαγωγές ρωσικού αερίου κατά 61,7% σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2021.

[1]Συνολικά οι εισαγωγές από τη Ρωσία ήταν υψηλότερες, αλλά μεγάλο μέρος αυτών εξήχθη κυρίως στη Βουλγαρία με αποτέλεσμα μόλις 0.012 TWh ρωσικού αερίου να χρησιμοποιηθούν για την κάλυψη της ζήτησης στην Ελλάδα τον Οκτώβριο.

Διαβάστε τις αναλύσεις των υπόλοιπων μηνώνεδώ.