Με την παρούσα επιστολή, η ΕΛΕΤΑΕΝ επιθυμεί να συμμετάσχει στη διαβούλευση της ΡΑΑΕΥ1 επί της σχετικής εισήγησης της ΑΔΜΗΕ Α.Ε. για την τροποποίηση του ΚΑΕ και του ΚΔΣ με στόχο την ισότιμη και δίκαιη διαχείριση του θέματος των περικοπών της παραγωγής μονάδων Α.Π.Ε. για λόγους ευστάθειας λειτουργίας του ΕΣΜΗΕ και του ΔΕΔΔΗΕ.
Αναλυτικά στην επιστολή της η ΕΛΕΤΑΕΝ αναφέρει τα εξής:
Α]
Προκαταρκτικά, επισημαίνουμε ότι δεν θεωρούμε δόκιμη την συμπερίληψη (και μάλιστα δις) διατάξεων που καθορίζουν ότι δεν οφείλεται καμία αποζημίωση στον Παραγωγό για την ενέργεια που περικόπτεται κατ’ εφαρμογή των προτεινόμενων ρυθμίσεων, και ζητούμε την απαλοιφή τους. Κατ’ αρχάς ένας τέτοιος συνολικός και άνευ προϋποθέσεων αποκλεισμός αποζημίωσης είναι αντίθετος στο άρθρο 13 Κανονισμού (ΕΕ) 2019/943 και ιδίως την παρ. 7 αυτού.
Επιπροσθέτως, το θέμα της αποζημίωσης της περικοπτόμενης ενέργειας έχει περισσότερες πτυχές (εμπορικές, οικονομικές και νομικές) που δεν αποτελούν αντικείμενο της παρούσας διαβούλευσης και πρέπει να αντιμετωπιστεί συνολικά στο πλαίσιο πιο αναλυτικού και συγκεκριμένου διαλόγου. Ως αποτέλεσμα αυτού, οι αρμόδιες αρχές (ΥΠΕΝ, ΡΑΕ, ΑΔΜΗΕ, ΔΕΔΔΗΕ) οφείλουν να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα ώστε άμεσα να εισαχθεί πρόβλεψη στη νομοθεσία και τους κώδικες για τα κριτήρια με βάση τα οποία θα γίνονται οι περικοπές ανάλογα με την κατηγοριοποίηση των μονάδων βάσει της κείμενης νομοθεσίας. Επιπρόσθετα θα πρέπει να προβλεφθεί ρητά μηχανισμός αποζημίωσης που θα δικαιούνται ανά διαφορετική κατηγορία οι περικοπτόμενες μονάδες, ώστε να καλύπτονται οι προϋποθέσεις του άρθρου 13(7) του Ευρωπαϊκού Κανονισμού (ΕΕ) 2019/943. Στόχος πρέπει να είναι ένα ολοκληρωμένο ρυθμιστικό πλαίσιο για τις περικοπές παραγωγής μονάδων Α.Π.Ε., που θα τις αντιμετωπίζει, σύμφωνα με τις επιταγές του Ευρωπαϊκού Κανονισμού (ΕΕ) 2019/943, ως διακριτή υπηρεσία προς το Σύστημα και το Δίκτυο, και θα προβλέπει εύλογη αποζημίωση προς τους παραγωγούς Α.Π.Ε. που θα την προσφέρουν, έτσι ώστε το τελικό αποτέλεσμα «να θέτει τον παραγωγό σε οικονομικώς ουδέτερη θέση».
Στο ίδιο πνεύμα, δηλαδή της εξασφάλισης οικονομικής ουδετερότητας του παραγωγού, θεωρούμε ότι δεν πρέπει να εμποδίζεται, (ως φαίνεται να επιβάλλεται με την προσθήκη νέας παραγράφου 12 στο άρθρο 65), η χρήση μηχανισμών αγοράς για την μετρίαση της ζημίας του, όπως η δυνατότητά του, μέσω ενός χαρτοφυλακίου Α.Π.Ε., να προσφέρει εξισορρόπηση και να αμειφθεί για την ζητούμενη μείωση παραγωγής. Γενικά θεωρούμε πως η δυνατότητα χρήσης της αγοράς εξισορρόπησης σαν εργαλείο αντιμετώπισης των αναγκών του Συστήματος σε περικοπές, θα αποτελέσει κίνητρο για τους παραγωγούς να συμμετάσχουν στα κατανεμόμενα χαρτοφυλάκια αλλά κυρίως θα προσφέρει εξοικονόμηση σε σχέση με την εκκαθάριση αποκλίσεων.
Β]
Β.1] Υπό την αίρεση όσων αναφέραμε στο σημείο Α ανωτέρω, θεωρούμε ότι η προσθήκη της παραγράφου 6 στο άρθρο 89 στον Κανονισμό Αγοράς Εξισορρόπησης κινείται στη σωστή κατεύθυνση ώστε να αντιμετωπιστεί η άδικη χρέωση αποκλίσεων που προκύπτει από την επιβολή εντολών περιορισμού έγχυσης σε Μονάδες Α.Π.Ε.
Β.2] Ωστόσο για να επιτευχθεί ο στόχος της δίκαιης αντιμετώπισης των παραγωγών Α.Π.Ε. (και των εκπροσώπων τους) είναι εξαιρετικά σημαντικός ο τρόπος υπολογισμού του Φορτίου Αναφοράς που περιλαμβάνεται στην μεθοδολογία υπολογισμού των χρεωπιστώσεων. Αντιλαμβανόμαστε πλήρως πως ο προτεινόμενος τρόπος υπολογισμού του Φορτίου Αναφοράς συμβάλλει τόσο στη διαφάνεια μεταξύ των Συμμετεχόντων καθώς βασίζεται σε μια ήδη εγκεκριμένη μεθοδολογία, όσο και στη διευκόλυνση υλοποίησής του από τον Διαχειριστή του ΕΣΜΗΕ. Ωστόσο, ο συγκεκριμένος τρόπος υπολογισμού δεν είναι δίκαιος, καθώς δεν λαμβάνει υπόψη σημαντικές παραμέτρους των Χαρτοφυλακίων Μονάδων Α.Π.Ε., π.χ. το γεγονός ότι τα συγκεκριμένα χαρτοφυλάκια αποτελούνται από διαφορετικές τεχνολογίες (φωτοβολταϊκά, αιολικά, βιομάζα κλπ) όπου η μεταβλητότητα της παραγωγής τους επηρεάζεται δραστικά από την χρονική στιγμή έκδοσης και λήξης των Εντολών Περικοπής. Επειδή οι Εντολές Περικοπής συνήθως διαρκούν περιόδους που το δυναμικό Α.Π.Ε. είναι υψηλό και για αρκετές ώρες, ο υπολογισμός του Φορτίου Αναφοράς με βάση την μεθοδολογία ‘μετρητής πριν-μετρητής μετά’ θα οδηγεί, στην μεγάλη πλειοψηφία των περιπτώσεων, σε αποτέλεσμα σημαντικά μικρότερο από την πραγματικά χαμένη παραγωγή Α.Π.Ε.
Συνεπώς δεν εξασφαλίζει την οικονομική ουδετερότητα των παραγωγών Α.Π.Ε. ως προς την Εκκαθάριση Αποκλίσεων. Σε κάθε περίπτωση είναι απαραίτητη η χρήση μετεωρολογικών δεδομένων είτε απευθείας από τα συστήματα παρακολούθησης των πάρκων είτε από γειτονικά πιστοποιημένα συστήματα όπως γειτονικοί μετεωρολογικοί σταθμοί.
Β.3] Για την άμεση εφαρμογή μιας μεταβατικής λύσης, ο υπολογισμός του Φορτίου Αναφοράς BL βάσει της συνολικής πρόβλεψης ανά τεχνολογία, θα παρήγαγε πιο δίκαια αποτελέσματα για τις περιόδους με Περιορισμό Έγχυσης Ισχύος. Πιο συγκεκριμένα, όπως ο Διαχειριστής του ΕΣΜΗΕ υπολογίζει και κατανέμει αναλογικά την αναγκαία ποσότητα περιορισμού της συνολικής εγχεόμενης ισχύος των Μονάδων Α.Π.Ε., θα μπορούσε να κατανέμει την συνολική πρόβλεψη της εγχώριας παραγωγής Α.Π.Ε. στα αντίστοιχα Χαρτοφυλάκια των Συμμετεχόντων που λαμβάνουν εντολές Περιορισμού Έγχυσης αναλογικά με την εγκατεστημένη ισχύ τους, την οποία και θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει ως Φορτίο Αναφοράς.
Β.4] Περεταίρω θα θέλαμε να επισημάνουμε ότι ο ορθός υπολογισμός του Φορτίου Αναφοράς μπορεί να αποτελέσει τη βάση και για τον υπολογισμό της απαραίτητης πίστωσης προς τους παραγωγούς Α.Π.Ε. από τον ΔΑΠΕΕΠ και τους ΦΟΣΕ για την μη εγχεόμενη παραγωγή, τουλάχιστον έως ότου διαμορφωθεί ένα συνολικό πλαίσιο υπηρεσιών και μεθόδων αποζημίωσης για τις περικοπές (σημείο Α).
Γ]
Αναφορικά με τις προτεινόμενες τροποποιήσεις στον ΚΔΣ, αντιλαμβανόμενοι την τεχνική αναγκαιότητα επιβολής τους για λόγους που έχουν να κάνουν με την ομαλή λειτουργία και ευστάθεια του Συστήματος, επιθυμούμε να εκφράσουμε τον προβληματισμό μας σχετικά με την μη ισοδύναμη εφαρμογή των περιορισμών έγχυσης αναλογικά σε όλους τους Χρήστες τόσο του ΕΣΜΗΕ όσο και του ΕΔΔΗΕ.
Πιο συγκεκριμένα, αναφερόμαστε στο προτεινόμενο άρθρο 3.16.3 τροποποίησης του ΚΔΣ και τη διαπιστωμένη σημερινή αδυναμία του Διαχειριστή του ΕΔΔΗΕ να εκδώσει Εντολές Περιορισμού Έγχυσης στις Μονάδες Α.Π.Ε. που είναι συνδεδεμένες στο ΕΔΔΗΕ σε πραγματικό χρόνο σε συνεργασία με το Πληροφοριακό Σύστημα Περιορισμού Α.Π.Ε. του Διαχειριστή του ΕΣΜΗΕ: Μέχρι αυτό να καταστεί τεχνικά εφικτό και για λόγους ισότιμης αντιμετώπισης των Μονάδων Α.Π.Ε. ανεξαρτήτως σημείου σύνδεσης (λαμβανομένων υπόψη των προβλέψεων της νομοθεσίας για την κατηγοριοποίηση των έργων ανάλογα με τον χρόνο υλοποίησης και το μέγεθος τους) προτείνεται μεταβατικά η θέσπιση μηχανισμού ‘ισοδύναμης χρέωσης περιορισμών εγχύσεων Μονάδων Α.Π.Ε.’
Βάσει αυτού του μηχανισμού προτείνουμε να δημιουργηθεί ειδικός λογαριασμός διαχείρισης ο οποίος θα λαμβάνει έσοδα μέσω επιβολής χρεώσεων στις μονάδες Α.Π.Ε. για τις οποίες, ενώ κανονικά θα υποχρεούνταν σε περιορισμό, δεν δύναται ο αρμόδιος Διαχειριστής να εκδώσει εντολή Περιορισμού Έγχυσης όταν αυτό απαιτείται για λόγους λειτουργικής ευστάθειας. Τα έσοδα αυτά θα υπολογίζονται ως ένα ποσοστό των εκτιμώμενων συνολικών απωλειών εσόδων των μονάδων Α.Π.Ε. που υφίστανται επιπλέον περικοπές έγχυσης, αναλογικά ως προς την ισχύ τους σε σχέση με τη συνολική ισχύ υπόχρεων έργων Α.Π.Ε. εν λειτουργία. Επιπρόσθετα, ο υπολογισμός των χρεώσεων – εσόδων του λογαριασμού αυτού θα γίνεται με βάση τις ώρες που θα εφαρμόζονταν οι περιορισμοί έγχυσης, εάν αυτό ήταν τεχνικά δυνατό, και με αντικειμενική μεθοδολογία (π.χ. βάση του μέσου συντελεστή απόδοσης (kWh/kW) της αντίστοιχης τεχνολογίας και ένα συντελεστή για το επίπεδο περιορισμού έγχυσης που θα απαιτούνταν).
Στον ίδιο λογαριασμό προτείνεται να διοχετεύονται ως έσοδο οι χρεώσεις που περιγράφονται δυνάμει της νέας υποενότητας 3.17 της τροποποίησης του ΚΔΣ περί μη Συμμόρφωσης σε Εντολές Περιορισμού Έγχυσης (ειδικότερα της 3.17.5 που αφορά τις περιπτώσεις που η συνδεδεμένη στο ΕΣΜΗΕ Μονάδα Α.Π.Ε. για λόγους μη απόκρισης έχει τεθεί σε αναστολή από το Πληροφοριακό Σύστηματος Περιορισμού Α.Π.Ε.).
Ταυτόχρονα, ο λογαριασμός αυτός θα πιστώνει αναλογικά ποσά στις Μονάδες Α.Π.Ε. οι οποίες έχουν υλοποιήσει τις Εντολές Περιορισμού Έγχυσης αναλογικά της ισχύος του σταθμού, των ωρών που έχουν δεχθεί τις Εντολές Περιορισμού Έγχυσης (εξαιρουμένων των περιορισμών έγχυσης που προβλέπονται στην πρόσφατη ΥΑ ΥΠΕΝ/ΔΑΠΕΕΚ/53563/1556 της 19.5.2023 που αφορούν ένα διακριτό θέμα) και ανά διαφορετική κατηγορία (λαμβανομένων πάντα υπόψη των προβλέψεων της νομοθεσίας για την κατηγοριοποίηση των έργων ανάλογα με τον χρόνο υλοποίησης και το μέγεθος τους) βάσει του μέσου συντελεστή απόδοσης (kWh/kW) της αντίστοιχης τεχνολογίας ή εναλλακτικά βάσει της χαμένης παραγωγής (δεδομένου ότι για να συμμετέχει κανονικά στο Πληροφοριακό Σύστημα Περιορισμού Α.Π.Ε. η ποσότητα αυτή μπορεί να υπολογιστεί από το Πληροφοριακό Σύστημα από τη στιγμή που το Πληροφοριακό Σύστημα λαμβάνει σήμα με την ‘Μέγιστη τρέχουσα ικανότητα παραγωγής ΗΕ’ και την Εντολή Περιορισμού, μπορεί να γίνει υπολογισμός της χαμένης παραγωγής).
Με τον τρόπο αυτό δημιουργείται ένας λογαριασμός (μερικής έστω) αποζημίωσης περικοπών ο οποίος, πέραν από την αποκατάσταση αδικιών που ήδη παρατηρούνται στις περικοπές μεταξύ των έργων και συνεπώς της άνισης μεταχείρισής τους, δύναται να εξελιχθεί σε ένα χρήσιμο θεσμικό εργαλείο στο πλαίσιο της γενικότερης συζήτησης περί αποζημιώσεων περικοπών βάσει και των σχετικών προβλέψεων του Κανονισμού (ΕΕ) 2019/943 και ειδικότερα του άρθρου 13 αυτού. Σε αυτήν την κατεύθυνση, θεωρούμε εύλογο και δίκαιο στο εγγύς μέλλον να ξεκινήσει η διαβούλευση επί της αποζημίωσης των έργων Α.Π.Ε. λόγω περιορισμών έγχυσης, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής νομοθεσίας.
