Η Κρήτη θα έχει πλέων δύο ξεχωριστά καλώδια διασύνδεσης σε τρία χρόνια από τώρα, συνδέοντας το ηλεκτρικά απομονωμένο νησί με το υπόλοιπο ελληνικό δίκτυο, αφού ο υπουργός Ενέργειας Γιώργος Σταθάκης έκανε επαναστροφή από την προηγούμενη πολιτική στήριξης του Ευρωπαϊκου έργου κοινού ενδιαφέροντος (PCI) EuroAsia Interconnector και δήλωσε ότι η κυβέρνηση θα έχει σύντομα και μια δεύτερη νέα «εθνική» διασύνδεση.
Με τον τρόπο αυτό τερματίζεται οριστικά η τριβή μεταξύ της κυπριακής κοινοπραξίας EuroAsia Interconnector από τη μία, η οποία σχεδίασε και ανέπτυξε το ευρωπαϊκό έργο PCI, και απο την άλλη το Ελληνικό Υπουργείο Ενέργειας το οποίο στήριζε το έργο από το 2012 μέχρι και πρόσφατα όταν άλλαξε γνώμη, θέλωντας με τον τρόπο αυτό να δώσει το τμήμα Κρήτης-Αττική σε νέο ανάδοχο της επιλογής του ως νέο δεύτερο «εθνικό» έργο.
Η απόφαση για «εθνικό» έργο έρχεται να προστεθεί στο ήδη εγκεκριμένο από την ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καλώδιο EuroAsia DC υψηλής τάσης 1.000 MW γνωστό ως έργο κοινού ενδιαφέροντος (PCI 3.10) που συνδέει το Ισραήλ και την Κύπρο με την Κρήτη και την Αττική, όπου η διασύνδεση της τελευταίας θα τεθεί σε λειτουργία τον Ιούνιο του 2022.
Η ονομασία PCI έχει δωθεί στο EuroAsia Interconnector ως μέρος της στρατηγικής της ΕΕ για την «ηλεκτρική λεωφόρο» που θέτει τέλος στην ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου, του τελευταίου κράτους μέλους της ΕΕ χωρίς καμία διασύνδεση ηλεκτρικής ενέργειας με την υπόλοιπη Ευρώπη.
Το δεύτερο νέο «εθνικό» καλώδιο, το οποίο ανατέθηκε από την ΡΑΕ απευθείας στον ελεγχόμενο από τους κινέζους εταιρεία μεταφοράς ενέργειας ΑΔΜΗΕ και τη θυγατρική Αριάδνη Interconnector, είναι όμοιο με το EuroAsia Interconnector αλλά δεν είναι ευρωπαϊκό έργο PCI.
Η Αριάδνη θα έχει χωρητικότητα 1.000 MW και θα είναι ένα νέο δεύτερο "εθνικό" έργο, το οποίο όμως αφού δεν είναι PCI στερείται από Ευρωπαϊκά κονδύλια καθιστώντας το έργο ακριβότερο για τον καταναλωτή κατά 350 εκατ. Ευρώ, με την λειτουργία του να είναι προγραματισμένη τουλάχιστον κατά έξι μήνες αργότερα από την EuroAsia Interconnector.
Το νέο "εθνικό" καλώδιο του ΑΔΜΗΕ που θα κατασκευαστεί από την Αριάδνη δεν είναι τεχνικά συμβατό με οποιοδήποτε τμήμα της διασυνοριακής διασύνδεσης PCI 3.10 Ισραήλ-Κύπρου-Κρήτης-Αττικής.
Τα δύο ανεξάρτητα αλλά και παράλληλα έργα διασύνδεσης, θα τερματίσουν την ηλεκτρική απομόνωση της Κρήτης, όπου το δίκτυο βασίζεται σε παλαιούς σταθμούς παραγωγής πετρελαίου ντίζελ που επιβαρύνουν την αυξανόμενη ζήτηση καθώς το ρεκόρ αφίξεων τουριστών ανανεώνεται κάθε χρόνο, με το νησί να “βουλιάζει” τους καλοκαιρινούς μήνες.
Νωρίτερα φέτος, μια έκρηξη σε έναν παλιό μετασχηματιστή βύθησε το νησί στο σκοτάδι καθιστώντας το ευάλωτο σε μελλοντικές διακοπές στην παροχή ηλεκτρικής ενέργειας, δημιουργώντας σοβαρές ανησυχίες για την ασφάλεια του εφοδιασμού.
Ο Υπουργός Ενέργειας κ. Γιώργος Σταθάκης δήλωσε αυτή την εβδομάδα σε εκδήλωση για την χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων της «μικρής» διασύνδεσης 280MW μεταξύ της Κρήτης και της Πελοπόννησου, ότι ο διαγωνισμός προσφορών της νέας «εθνικής» διασύνδεσης Κρήτης-Αττικής από τον ΑΔΜΗΕ θα επανέλθει «σύντομα», μετά την απόσυρση των αρχικών εγγράφων διαγωνισμού από την πλατφόρμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης Tenders Electronic Daily (TED) σχεδόν πριν από ένα μήνα.
Μέχρι στιγμής, η Ελληνική Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) δυσκολεύεται να δώσει το πράσινο φως στις επιθυμίες του Υπουργού και να εγκρίνει τον ΑΔΜΗΕ και τη θυγατρική του Αριάδνη να προχωρήσουν στη διαδικασία προμηθειών για το νέο «εθνικό» καλώδιο 500kV Κρήτης-Αττικής και τους δύο τερματικούς σταθμούς μετατροπής. Αυτό θα είναι παράλληλα με το PCI 3.10 EuroAsia, το οποίο βρίσκεται στον Ενωσιακό κατάλογο των PCI που υποστήριζε πάντοτε η ελληνική κυβέρνηση από το 2013 και ο χαρακτηρισμός του «εθνικού» έργου, αντί του υφιστάμενου PCI, συνεπάγεται μια διαδικασία που θα διαρκέσει μέχρι τον Νοέμβριο όταν η επόμενη λίστα PCI θα δημοσιευθεί από την ΕΕ.
Εν τω μεταξύ, η EuroAsia Interconnector έχει κινήσει νομικές διαδικασίες σε δικαστήρια στην Αθήνα, τη Χάγη και την Κύπρο κατά των μονομερών και παράνομων αποφάσεων της ΡΑΕ για την απονομή του νέου "εθνικού" καλωδίου Κρήτης-Αττικής στον ΑΔΜΗΕ, αφού η EuroAsia παραμένει ο επίσημος φορέας υλοποίησης και το μόνο PCI του συνολικού 3.10, συμπεριλαμβανομένου του 3.10.3 Κρήτη-Αττική.
Πηγές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις Βρυξέλλες που παρακολουθούν τις εξελίξεις και διαταράσσονται σαφώς από τις μονομερείς και συνεχώς παράτυπες αποφάσεις της Ελλάδας που παραβιάζουν όλους τους κανονισμούς της ΕΕ, ανέφεραν ότι η δήλωση του υπουργού Σταθάκη ανοίγει το δρόμο για την ΡΑΕ και άλλες αδειοδοτικές αρχές να εγκρίνουν επι τέλους τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων της EuroAsia και άλλων αιτήσεων που κωλυσιεργούν στους διαδρόμους του Υπουργείου Ενέργειας.
Ενώ η διαδικασία αδειοδοτήσεων από τις ελληνικές αρχές για το Ευρωπαϊκό έργο διασύνδεσης EuroAsia έχουν παγωποιηθεί από το 2017, η νεοσύστατη Αριάδνη με το νέο εθνικό έργο απολαμβάνει ένα θαυματουργά γρήγορο ρυθμό εγκρίσεων για πανομοιότυπες άδειες που δεν έχουν εγκριθεί στην περίπτωση της EuroAsia.
Πηγές της Κομισιόν ανέφεραν ότι η ελληνική ρυθμιστική αρχή ΡΑΕ «πλέον, με τις πολύ σοβαρές νομικές υποθέσεις εναντίον της, δεν έχει άλλη επιλογή από το να επιτρέψει τη σύνδεση του ευρωπαϊκού καλωδίου EuroAsia με το ελληνικό εθνικό δίκτυο και από εκεί με το υπόλοιπο δίκτυο της ηπειρωτικής Ευρώπης, κάτι το οποίο έχει μπλοκαριστεί μέχρι σήμερα».
