Τη σημασία της ενεργειακής μετάβασης στα θεμέλια που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία υπογράμμισε η Γενική Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών, κα Αλεξάνδρα Σδούκου, στη διάρκεια της ομιλίας της «Thessaloniki Helexpo Forum: Πολιτική, Οικονομία & Κοινωνία, Αναζητώντας την Ισορροπία», ενώ αναφέρθηκε στα έξι βήματα με τα οποία θα την επιτύχει η Ελλάδα.
Υπενθυμίζοντας πως η κυβέρνηση από το βήμα της ΔΕΘ έδωσε ένα ξεκάθαρο στίγμα για έναν πράσινο μετασχηματισμό στο ενεργειακό της σύστημα, η κα Σδούκου εξήγησε πως αυτό θα υλοποιηθεί «με διαφοροποίηση στο ενεργειακό μείγμα, μείωση του λιγνίτη και στροφή στην καθαρή ενέργεια». Όπως είπε, η πολιτική του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας συνδέεται με τη βούληση για επίτευξη φθηνής ενέργειας για τους καταναλωτές. Ως εκ τούτου το πρώτο βήμα είναι η ολοκλήρωση της νέας αγοράς ηλεκτρισμού.
«Η νέα αγορά εγγυάται τη διαφάνεια και την ανταγωνιστικότητα, είναι ελεύθερη από στρεβλώσεις και είναι συμβατή με τα πανευρωπαϊκά πρότυπα των αγορών ηλεκτρισμού. Με χαρά σας ανακοινώνω λοιπόν ότι η νέα Αγορά, ουσιαστικά οι τρεις επιμέρους αγορές χονδρεμπορικής συμβατές με το «Μοντέλο-Στόχο» που έχει την έγκριση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχει τεχνικά ολοκληρωθεί. Η τελευταία φάση των δοκιμών προσομοίωσης, όπου οι συμμετέχοντες στην χονδρεμπορική αγορά εξοικειώνονται με τη λειτουργία της, άρχισε τον Αύγουστο. Οι νέες αγορές ηλεκτρισμού, λοιπόν, αναμένεται να ξεκινήσουν να λειτουργούν άμεσα», ανέφερε η Γενική Γραμματέας.
Στη συνέχεια θα γίνει η σύζευξη των αγορών της Ελλάδας με τις γειτονικές αγορές της Ιταλίας και της Βουλγαρίας. «Η σύζευξη αυτή πολλαπλασιάζει τον ανταγωνισμό και επιτρέπει να πετυχαίνουμε την φθηνότερη τιμή στη χονδρεμπορική αγορά ενέργειας. Μας φέρνει δε πιο κοντά στο λεγόμενο Energy Union, τη στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης που προσφέρει στους καταναλωτές, «ασφαλή, βιώσιμη, ανταγωνιστική και φθηνή ενέργεια. Η σύζευξη των αγορών μας, το market coupling, θα ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του έτους», σημείωσε η κα Σδούκου.
Δεύτερο βήμα είναι μεγαλύτερη διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. «Στο αναθεωρημένο ΕΣΕΚ αυξήσαμε το στόχο διείσδυσής τους στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας κι έτσι θα καλύπτουν το 2030 το 35% της συνολικής κατανάλωσης (σήμερα 18%) και το 61-64% της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας (σήμερα 25%). Αυτό σημαίνει ότι μέχρι το 2030 οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας θα αποτελούν τη κύρια πηγή ηλεκτρισμού της χώρας.
Για την ανάπτυξη των ΑΠΕ κάναμε μεγάλες τομές: απλοποιήσαμε τη διαδικασία αδειοδότησης, ενώ βελτιώσαμε και κάναμε πιο ορθολογική την διαδικασία εγκατάστασής τους, σεβόμενοι παράλληλα παραμέτρους για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Συνεχίζουμε το έργο βελτιώνοντας ακόμα περισσότερο την αδειοδοτική διαδικασία αλλά και εγγυώμενοι το νέο καθεστώς στήριξης των ΑΠΕ, ενώ παράλληλα αντιμετωπίζουμε δομικά προβλήματα του μηχανισμού στήριξης των ΑΠΕ με σύγχρονες προσεγγίσεις και μοντέρνα εργαλεία, εγγυώμενοι την επενδυτική ασφάλεια και τη βιωσιμότητα του κλάδου των ανανεώσιμων», τόνισε η κα Σδούκου.
Πέρα από αυτά, όπως επισήμανε η Γενική Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών, «ανοίγουμε νέους «φακέλους». Ανοίγουμε το φάκελο «αποθήκευση ενέργειας» και, σε συνεργασία με τους θεσμικούς παίκτες αλλά και την αγορά, σχεδιάζουμε και δρομολογούμε θεσμικό πλαίσιο και οικονομικές συνθήκες που θα επιτρέψουν σε τεχνολογίες αποθήκευσης να ενταχθούν γρήγορα στο σύστημα. Ανοίγουμε το φάκελο της δυνατότητας εγκατάστασης πλωτών μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ. Ανοίγουμε το φάκελο υδρογόνο».
Το τρίτο βήμα προς την ενεργειακή μετάβαση είναι η απολιγνιτοποίηση, ένα project εθνικής σημασίας. «Ήδη καταρτίστηκε και εγκρίθηκε από την Κυβερνητική Επιτροπή το Masterplan, γεγονός που ανοίγει πλέον τον δρόμο, ώστε να τεθεί σύντομα σε δημόσια διαβούλευση. Το συνολικό ποσό που θα διατεθεί συνολικά, από κοινοτικούς και εθνικούς πόρους, από το Ταμείο Γιούνκερ και από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων είναι πάνω από 5 δισ. ευρώ», τόνισε η κα Σδούκου.
Το τέταρτο βήμα είναι η εξοικονόμηση ενέργειας και το λεγόμενο «κύμα ανακαινίσεων», όπως το ονομάζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. «Ο στόχος μας στο ΕΣΕΚ είναι να ανακαινίζονται ενεργειακά περί τις 60.000 κατοικίες κάθε έτος έως το 2030. Χτίζοντας πάνω στον προηγούμενο κύκλο του προγράμματος «Εξοικονομώ» που είχε εντυπωσιακό ποσοστό συμμετοχής, προσεγγίζουμε την ενεργειακή εξοικονόμηση και την ενεργειακή αποδοτικότητα με σύγχρονα μέσα. Προκηρύσσουμε νέο κύκλο «Εξοικονομώ – Αυτονομώ», που προβλέπει υψηλότερες επιδοτήσεις έως και 85%, αλλά και πιο χαλαρά εισοδηματικά κριτήρια. Επίσης, στην περίοδο που έρχεται βάζουμε ενεργά στο παιχνίδι τις Εταιρείες Εξοικονόμησης Ενέργειας. Τα ESCOs, όπως είναι γνωστά, είναι θεσμός που στο εξωτερικό έχει επιτύχει σημαντικά οφέλη αλλά που στην Ελλάδα, ως σήμερα, είναι εν υπνώσει».
Επιπλέον, η Γενική Γραμματέας έκανε ειδική μνεία στην ηλεκτροκίνηση ως το πέμπτο βήμα προς την ενεργειακή μετάβαση. «Φέραμε σε χρόνο ρεκόρ ένα νομοσχέδιο-τομή για το χώρο της ενέργειας. Δημιουργήσαμε, «εν μια νυκτί» θα έλεγε κάποιος, ένα νέο πλαίσιο μετακίνησης, περιβαλλοντικά βιώσιμης ανάπτυξης αλλά και επιχειρηματικότητας. Συνεχίζουμε και εξελίσσουμε την τομή αυτή. Η ηλεκτροκίνηση ήρθε για να μείνει και η Ελλάδα πρωτοπορεί στην υιοθέτηση πλήρους θεσμικού πλαισίου, κινήτρων και διευκολύνσεων ώστε να απολαύσουμε σαν χώρα, σαν φυσικό περιβάλλον αλλά και σαν καταναλωτές τα οφέλη του κλάδου αυτού», σημείωσε.
Το έκτο βήμα αποτελούν τα διεθνή ενεργειακά σχέδια. Η κα Σδούκου ανέφερε τα εξής:
· TAP:Η κατασκευή του αγωγού έχει ολοκληρωθεί και η εμπορική του λειτουργία αναμένεται να ξεκινήσει μέχρι το τέλος του 2020.
· IGB: που θα συνδέεται με τον ΤΑΡ και ο οποίος αποτελεί το σημείο έναρξης του Κάθετου Διαδρόμου (Vertical Gas Corridor) – διάδρομος που προβλέπει τη διασύνδεση αρχικά των αγορών Ελλάδας-Βουλγαρίας-Ρουμανίας-Ουγγαρίας δίνει μία σημαντική ώθηση στην ολοκλήρωση των αγορών της ευρύτερης περιοχής των Βαλκανίων και συμβάλλει στην καθιέρωση της Ελλάδας σε πύλη διοχέτευσης φ/α στα Δυτικά Βαλκάνια από διαφοροποιημένες πηγές (Κασπία και Ελλάδα).
Το έργο δυναμικότητας 3-5 δισ. κυβικών μέτρων βρίσκεται στη φάση κατασκευής και αναμένεται να ολοκληρωθεί εντός του δεύτερου μισού του 2021.
· FSRU Alexandroupolis: Το πλωτό τερματικό Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου- ΥΦΑ (FSRU) Αλεξανδρούπολης, σε συνέργεια με τον αγωγό IGB, θα διασφαλίσει εναλλακτικές και πρόσθετες ποσότητες φ/α για την τροφοδοσία της περιφερειακής αγοράς.
Το έργο δυναμικότητας 5,25 δις κυβικών μέτρων/έτος βρίσκεται σε τελικό στάδιο συγκρότησης των μετόχων μετά την ένταξη στα τέλη του προηγούμενου μήνα του βουλγαρικού διαχειριστή φυσικού αερίου Bulgartransgaz στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρίας. Θα αποτελέσει μια δεύτερη πύλη εισόδου ΥΦΑ όχι μόνο στο ΕΣΦΑ αλλά και σε όλη την περιοχή της Νοτιανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης. Ήδη μεγάλος αριθμός εταιριών από τη Βαλκανική έχει δεσμεύει με μακροπρόθεσμες συμβάσεις.
Τέλος, η Γενική Γραμματέας υπογράμμισε την επιτάχυνση των ηλεκτρικών διασυνδέσεων, εγχώριων και βαλκανικών. «Οι διασυνδέσεις δεν θα συνεισφέρουν μόνο στην ενεργειακή ασφάλεια και επάρκεια, αλλά και στον ανταγωνισμό και τις φθηνότερες τιμές ενέργειας. Το έργο της διασύνδεσης της ηπειρωτικής Ελλάδας με την Κρήτη που είναι ήδη υπό κατασκευή αποτελεί ένα τέτοιο παράδειγμα στο εσωτερικό της χώρας. Παράδειγμα, μόλις ηλεκτριστεί η Κρήτη, με τα δύο καλώδια, μικρή και μεγάλη διασύνδεση, το όφελος για όλους τους καταναλωτές της χώρας υπολογίζεται σε 400 εκατ. ευρώ, ενώ οι ρύποι CO2 θα μειωθούν κατά 60% μειώνοντας αισθητά το περιβαλλοντικό αποτύπωμα του νησιού», σημείωσε.
«Η ενεργειακή μετάβαση δεν είναι μία έννοια κενή περιεχομένου αλλά έχει συγκεκριμένο σχεδιασμό και συγκεκριμένα μέτρα. Κινούμαστε στις ράγες μιας νέας εποχής, που απαιτεί από εμάς όλους να δράσουμε με υπευθυνότητα αλλά και με όραμα», κατάληξε η κ. Σδούκου.
