Οι ΑΠΕ και η αποθήκευση ενέργειας. Οι στόχοι για μία επιτυχημένη ενεργειακή μετάβαση. Τί μέλλει γενέσθαι; Οι ΑΠΕ αναπτύσσονται πολύ αργά για τον πλανήτη αλλά πολύ γρήγορα για το σύστημα ενέργειας; Σε αυτά τα ερωτήματα τοποθετήθηκαν οι κκ. Dr. Sanna Markkanen, Research Associate, Cambridge Institute of Sustainability Leadership Dr. Αρθούρος Ζερβός, Chair, REN21 Νίκος Παπαπέτρου, General Manager Renewables & Storage Development (RSD) Business Unit, MYTILINEOS Νίκος Μάντζαρης, Partner & Senior Policy Analyst, The Green Tank, Greece, Kevin Sara, Chairman, Nur Energie, UK
S. Markkanen: «Αλλαγή των επιχειρηματικών μοντέλων για την προώθηση της καθαρής ενέργειας»
Οι μελλοντικές προκλήσεις για τα δίκτυα, την παραγωγή και τη διανομή της ηλεκτρικής ενέργειας, έχουν να κάνουν με την ανάγκη της απρόσκοπτης παροχής ενέργειας αλλά και τους τρόπους εξαγωγής ενέργειας, σύμφωνα με την κα Sanna Markkanen. Καλούμαστε να χρησιμοποιήσουμε την ενεργειακή αποδοτικότητα για να μειώσουμε την ζήτηση και να αποανθρακοποιήσουμε την παραγωγή ενέργειας, τόνισε, ενώ η αλλαγή των επιχειρηματικών μοντέλων για την προώθηση της καθαρής ενέργειας είναι εκ των ων ουκ άνευ, όπως επεσήμανε.
Α. Ζερβός: «Ανθεκτικές οι ΑΠΕ στην πανδημία»
Οι ΑΠΕ αποδείχθηκαν ανθεκτικές και στην πανδημία καθώς παρουσίασαν σημαντική αύξηση εντός το 2020. Όπως τόνισε ο κ. Ζερβός, η επανεκκίνηση μπορεί να συνδυαστεί με την βιώσιμη οικονομία και τη διαμόρφωση ενός καλύτερου μέλλοντος. Ωστόσο, όπως επεσήμανε, εάν θέλουμε να πετύχουμε τις μειώσεις CO2 πρέπει να δούμε και τους άλλους τομείς, πέρα από την ηλεκτρική ενέργεια. Ιδιαίτερη αναφορά έκανε για τις προκλήσεις στις ανάγκες θέρμανσης και ψύξης και τις μεταφορές. «Οι προκλήσεις είναι εκεί για τα κτήρια, για τα οχήματα, για τις έξυπνες πόλεις», ανέφερε χαρακτηριστικά και πρόσθεσε ότι «οι εταιρείες ορυκτών καυσίμων πρέπει να αλλάξουν προκειμένου να επιβιώσουν».
K. Sara: «Αναγκαία η μείωση του ρίσκου για την διείσδυση των ΑΠΕ»
Στη μείωση του ρίσκου και στην εμπέδωση ασφάλειας δικαίου για τη δημιουργία μίας σταθερής αγοράς καθαρής ενέργειας αναφέρθηκε απ΄την πλευρά του ο κ. Sara. Όπως είπε, «γίνεται όλο και πιο δύσκολο να διατηρηθεί μία σταθερότητα στο σύστημα» και πρόσθεσε ότι «θα χρειαστούν ρυθμίσεις στο μέλλον για τις διαφορές που προκύπτουν στα συμβόλαια», επισημαίνοντας του κινδύνους στην αγορά και τις μειώσεις που παρατηρούνται στις τιμές των συμβολαίων. «Υπάρχει ο κίνδυνος οι επενδύσεις σε ΑΠΕ να σταματήσουν να είναι ελκυστικές και να έχουμε το αντίθετο αποτέλεσμα», ανέφερε χαρακτηριστικά. Μεσοπρόθεσμα εκτίμησε ότι θα παρατηρηθεί ένα κύμα χρηματοδοτήσεων από τις εταιρείες ορυκτών καυσίμων προς την πράσινη ενέργεια, καθώς θα παρουσιάσουν μία αλλαγή στην επενδυτική τους στρατηγική μέσα στην επόμενη δεκαετία, κάτι το οποίο θα έχει μεγάλο αντίκτυπο στην αγορά, όπως είπε. Τέλος, έκανε λόγο για μία συναρπαστική εποχή για τις τεχνολογίες που αναπτύσσονται ήδη στα εργαστήρια, χαρακτηρίζοντάς την ως μία «εποχή που ευνοεί την ανάπτυξη ιδεών».
Ν. Μάντζαρης: «Συνεργασία για το ξεπέρασμα των δυσκολιών στη διείσδυση των ΑΠΕ»
Τις πολλαπλές προκλήσεις στο δρόμο για την απολιγνιτοποίηση ανέλυσε ο κ. Ν. Μάντζαρης. Αναφέρθηκε στις τεχνικές προκλήσεις που έχουν να κάνουν με την αποθήκευση ενέργειας και επεσήμανε την ανάγκη «να αναγνωρίσουμε τα προβλήματα να θέσουμε φιλόδοξους στόχους σε αυτόν τον τομέα, καθώς ένα νέο νομικό πλαίσιο». Επιπλέον έκανε λόγο για την ανάγκη θέσπισης ενός ξεκάθαρου πλαισίου που θα διασφαλίζει την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος από την ανάπτυξη των ΑΠΕ, αλλά ταυτόχρονα θα διευκολύνει και την αδειοδότησή τους. Προκειμένου να αποφευχθεί η πόλωση που προκύπτει στις τοπικές κοινωνίες απαιτείται ένας εποικοδομητικός διάλογος και συνεργασία για την επίλυση των προβλημάτων και το ξεπέρασμα των διαφορών.
Ν. Παπαπέτρου: «Ηγεμονική η θέση της MYTILINEOS στην αποθήκευση ενέργειας»
Την ηγεμονική θέση της MYTILINEOS στην αγορά εξοικονόμησης ενέργειας ανέλυσε ο κ. Ν. Παπαπετρου. Όπως είπε, η μεγαλύτερη πρόκληση είναι οι διαφορετικού τύπου τεχνολογίες αποθήκευσης.
Έκανε λόγο για δύο κατηγορίες μπαταρίας, ενώ τρίτη λύση αποτελεί η αποθήκευση υδρογόνου, που, όπως εκτίμησε θα είναι οικονομικά συμφέρουσα μετά το 2030.
Έθεσε το ερώτημα πόση ενέργεια από ΑΠΕ μπορεί να σηκώσει το σύστημα, προκειμένου να είναι αξιόπιστη για τους καταναλωτές. Επεσήμανε την ανάγκη προώθησης τόσο της αιολικής όσο και της ηλιακής ενέργειας σε συνδυασμό με τεχνολογίες αποθήκευσης.
«Έχουμε μεγάλη εμπειρία στην αποθήκευση ενέργειας και μπορούμε να βοηθήσουμε την Ευρώπη», ανέφερε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι «προσπαθούμε να τοποθετήσουμε την εταιρεία σε ηγεμονική θέση στην αποθήκευση υδρογόνου».
Τέλος όπως δήλωσε ο κ. Παπαπέτρου, «το Energy management είναι η ερώτηση που πρέπει να απαντηθεί από κάθε επενδυτή τα επόμενα χρόνια σε ένα περιβάλλον συνεχόμενης αποανθρακοποίησης».
Moderator: Dr. Valentina Dedi, Lead Economist, KBR, London
Οι στόχοι για μία επιτυχή ενεργειακή μετάβαση τέθηκαν επί τάπητος από τους κκ. Διονύσης Γρηγοράτος, CEO Victus Networks, Γιώργος Στάμτσης, General Manager Association of Independent Power Companies in Greece (HAIPP), Μίλτος Ασλάνογλου, Director Hellenic Federation of Energy Suppliers και Γεώργιος Παϊδακάκης, Head of European and International Affairs Regulatory Authority for Energy
Δ. Γρηγοράτος: «Τα PPAs απαντούν στα θέματα της εξυπηρέτησης του δικού μας ενεργειακού προφίλ»
Στις ωφέλειες που προκύπτουν για τη VICTUS, την κοινοπραξία των τηλεπικοινωνιακών παρόχων Vodafone και Wind αναφέρθηκε ο Διονύσης Γρηγοράτος επισημαίνοντας ότι η εταιρεία διαθέτει αρκετές χιλιάδες παροχές ηλεκτρικής ενέργειας λόγω του δικτύου κεραιών που διαχειρίζεται, γεγονός που την καθιστά έναν από τους μεγαλύτερους καταναλωτές Χαμηλής Τάσης στη χώρα. Όπως είπε το ζητούμενο είναι η προστασία από τις διακυμάνσεις των τιμών καθότι η ενέργεια αντιπροσωπεύει σημαντικό τμήμα του κόστους λειτουργίας. «Θέλουμε μία δομικά μόνιμη λύση», δήλωσε το στέλεχος της VICTUS προσθέτοντας ότι η εταιρεία έχει στρέψει την προσοχή της στα διμερή συμβόλαια στοχεύοντας επιπλέον στο στη ενίσχυση του πράσινου αποτυπώματός της. «Επιθυμούμε ένα σταθερό και χαμηλό μοναδιαίο κόστος ενέργειας και θεωρούμε ότι τα PPAs απαντούν στα θέματα της εξυπηρέτησης του δικού μας ενεργειακού προφίλ», δήλωσε σχετικά ο κ. Γρηγοράτος. Σημείωσε ότι δεν υπάρχουν εμπόδια στην εφαρμογή του πλαισίου και εκτίμησε ότι είναι θέμα χρόνου να ακολουθηθεί η εμπειρία από πιο ώριμες αγορές του εξωτερικού σε ρυθμιστικό επίπεδο.
Μ. Ασλάνογλου: «Οι μεταβατικές ρυθμιστικές διαδικασίες για τα PPAs να ληφθούν με βάση τις αλλαγές σε βάθος δεκαετίας»
«Τα PPAs θα αποτελέσουν καθοριστικό στοιχείο της αγοράς τα επόμενα χρόνια», δήλωσε κατά την εισαγωγική του τοποθέτηση ο Μίλτος Ασλάνογλου στη συζήτηση σχετικά με τα διμερή συμβόλαια. Εξήγησε ότι θα πρέπει να αναπτυχθούν νέου τύπου αγορές αναγνωρίζοντας -σε αυτό το πλαίσιο- ως κρίσιμη συνάρτηση το κόστος εξισορρόπησης. Συμπλήρωσε ότι θα πρέπει να ληφθούν κατάλληλα ρυθμιστικά μέτρα για την μετάβαση σε αγορές που στηρίζονται σε χρηματοδότηση από κεφαλαιουχικές δαπάνες. Τόνισε ωστόσο ότι οι όποιες παρεμβάσεις δεν θα πρέπει περιορίζουν τη δυναμική της αγοράς. Επεσήμανε ότι η αγορά θα πρέπει να είναι «ζωντανή και ρευστή» με μεταβιβάσιμα PPAs και σχολίασε ότι η νέα κατάσταση απαιτεί εξοικείωση. Τέλος, υπογράμμισε ότι οι μεταβατικές ρυθμιστικές διαδικασίες θα πρέπει να γίνουν με βάση το τι θα συμβεί σε βάθος δεκαετίας, χωρίς να έχουν βραχυπρόθεσμο χαρακτήρα.
Γ. Παϊδακάκης: «Βασικός άξονας των PPAs οι πράσινες μορφές ενέργειας»
Τη μεγάλη πρακτική χρησιμότητα των διμερών συμβολαίων -βάσει και των εξελίξεων της αγοράς- ανέδειξε με την τοποθέτηση ο Γιώργος Παϊδακάκης από τη Ρυθμιστικής Αρχή Ενέργειας βασικό άξονας των οποίων προσδιόρισε τις πράσινες μορφές ενέργειας. Εστιάζοντας στο ρυθμιστικό περιβάλλον παρατήρησε ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να διευκολύνουν τα PPAs μέσω συγκεκριμένων μέτρων. Όπως εξήγησε, επί του παρόντος εξαιρέσεις για τα πράσινα εταιρικά PPAs αποτελούν η Ιρλανδία και η Ιταλία προσθέτοντας ότι η Ελλάδα δεν έχει καταρτίσει ουσιαστικά σχέδια ακόμα. Συμπλήρωσε ωστόσο ότι μέσα στο α’ εξάμηνο του 2021 πρόκειται να ενσωματωθούν αλλαγές στο εθνικό δίκαιο. Έκανε επίσης λόγο για το ρόλο των ενεργειακών κοινοτήτων ενώ σχολίασε ότι θα πρέπει να αναθεωρηθεί το ρυθμιστικό πλαίσιο και σε ό,τι αφορά τα PPAs για τις εγγυήσεις προέλευσης. Κλείνοντας παρατήρησε ότι το έδαφος είναι «ώριμο» για να εξεταστούν νέες επιλογές καθώς «πλησιάζει ο χρόνος για το επόμενο βήμα στις ΑΠΕ» και κατέληξε λέγοντας ότι το ζητούμενο είναι η σύγκλιση με πρακτικές άλλων ευρωπαϊκών χωρών.
Γ. Στάμτσης: «Τα PPAs χρειάζονται σωστά λειτουργούσες αγορές»
Στην εύρυθμη λειτουργία της αγοράς εντόπισε την ανάπτυξη των PPAs ο Γιώργος Στάμτσης, γενικός Διευθυντής του ΕΣΑΗ. Ανέφερε ότι σχετικά με τα έργα ΑΠΕ κάποιοι εστιάζουν στις ανταγωνιστικές διαδικασίες -οι οποίες πρόκειται να καταργηθούν μέχρι το 2024- ενώ άλλοι σε μία πιο γρήγορη ανάπτυξη μέσω των PPAs. Τόνισε πως σε κάθε περίπτωση τα PPAs «χρειάζονται σωστά λειτουργούσες αγορές επί τη βάσει των οποίων θα χτίζονται και θα εκκαθαρίζονται», φέρνοντας ως παράδειγμα τους ΦοΣΕ που εκπροσωπούν έργα ΑΠΕ αλλά δεν μπορούν να συμμετάσχουν στην αγορά εξισορρόπησης. Τέλος υπογράμμισε την ιδιαίτερη σημασία των όρων των διμερών συμβολαίων σε σχέση με τα κόστη εξισορρόπησης.
Η τεχνολογία των Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων τέθηκαν στο επίκεντρο της συζήτησης του πάνελ στο οποίο συμμετείχαν οι κκ. Παναγιώτης Λαδάκακος, President, Hellenic Wind Energy Association (HWEA/ELETAEN), Κωνσταντίνος Μαύρος, CEO, PPC Renewables, Νικόλαος Αλαγιάλογλου, Director, Copenhagen Offshore Partners
Π. Λαδακάκος: «Τα Θαλάσσια Αιολικά επανακκινούν την ελληνική θαλάσσια βιομηχανία»
«Τα Θαλάσσια Αιολικά Πάρκα είναι επιτακτική ανάγκη», δήλωσε ο κ. Λαδακάκος, καθώς μας δίνουν «τη δυνατότητα να επανεκκινήσει η ελληνική θαλάσσια βιομηχανία», όπως είπε, προσθέτοντας, ότι «ο στόχος είναι να επιτευχθεί μαζική παραγωγή ενέργειας σε χαμηλές τιμές».
Επισημαίνοντας τη γεωπολιτική παράμετρο των Θαλάσσιων Αιολικών, ο κ. Λαδακάκος εκτίμησε ότι «το 2050 μπορούμε να έχουμε ένα Αιγαίο με ενεργειακή διασύνδεση των νησιών μας και με αξιοποίηση του ενεργειακού δυναμικού, που έχει μείνει ανεκμετάλλευτο». Όσον αφορά τη στρατηγική που πρέπει να ακολουθηθεί, τόνισε ότι «είναι σημαντικό η χώρα μας να μπει ταχύτατα στον χώρο των πλωτών ανεμογεννητριών», «με ξεκάθαρο νομικό πλαίσιο, φιλόδοξους στόχους, στενή συνεργασία με τον διαχειριστή του συστήματος, ενεργές τοπικές κοινωνίες και εκτεταμένο διάλογο και διαβούλευση».
Πρόσθεσε δε, την ανάγκη έγκαιρης υλοποίησης υποδομών που θα ικανοποιήσουν τις ανάγκες των πλωτών ανεμογεννητριών, ενώ όπως έκανε γνωστό ήδη έχει κατατεθεί μελέτη της ΕΛΕΤΑΕΝ προς την πολιτεία, με βασικές αρχές για την ανάπτυξη των Θαλάσσιων Αιολικών Πάρκων τη διαφάνεια, τους ξεκάθαρους κανόνες, την αξιοπιστία και την ασφάλεια δικαίου.
Κ. Μαύρος: «Η σωστή χωροθέτηση και αδειοδότηση είναι το μέλλον για τα θαλάσσια αιολικά»
Ως μία «ραγδαία ανερχόμενη τεχνολογία, όπου έχει μειωθεί το κόστος εγκατάστασης και έχει αυξηθεί η μοναδιαία ισχύς», χαρακτήρισε το Θαλάσσια Αιολικά Πάρκα ο κ. Μαύρος. «Μία χώρα που περιβάλλεται από θάλασσα, δεν είναι δυνατόν να μη έχει αυτή την τεχνολογία», ανέφερε χαρακτηριστικά. Όπως είπε, «η σωστή χωροθέτηση και ανάπτυξη αυτής της τεχνολογίας είναι το μέλλον», επισημαίνοντας ότι «η Ελλάδα είναι πιθανόν στα επόμενα δέκα χώρα να γίνει μία εξαγωγική χώρα στις ΑΠΕ, ενδυναμώνοντας έτσι και τις γεωπολιτικές ισορροπίες».
Σύμφωνα με τον κ. Μαύρο, απαιτείται «σαφής μηχανισμός χωροταξίας και αδειοδότησης, καθώς επίσης απλό και σαφές νομικό πλαίσιο για την ανάπτυξη αυτών των επενδύσεων», καθώς όπως εξήγησε, πρόκειται για «μεγάλα project που θα οδηγήσουν σε ευρύτερες στρατηγικές συνεργασίες».
Ν. Αλαγιάλογλου: «Τα πλωτά αιολικά θα είναι το επόμενο βήμα για την Ελλάδα»
«Τα Πλωτά Αιολικά Πάρκα θα είναι το επόμενο βήμα και για την Ελλάδα και θα έρθει πολύ σύντομα», τόνισε απ΄ την πλευρά του ο κ. Αλαγιάλογλου, αναφέροντας ότι, σύμφωνα με μελέτες, «μέχρι το 2040 αναμένεται να είναι η κύρια πηγή ηλεκτρισμού στην Ευρώπη».
«Τα θαλάσσια αιολικά λόγω της φύσης τους, θα μπορούσαν στην Ελλάδα να λειτουργήσουν ως μία τεχνολογία βάσης από το 2030 και μετά», ανέφερε, συμπληρώνοντας κι αυτός απ΄ την πλευρά του ότι «θα μπορούσε να δημιουργηθεί μία νέα ελληνική βιομηχανία και να βοηθήσει την ενεργειακή ανεξαρτησία της χώρας, καθιστώντας την εξαγωγέα ενέργειας».
Για την αξιοποίηση της ευκαιρίας, «απαιτείται στοχοθεσία για το 2030-2050, που θα δώσει την κατάλληλη ορατότητα στους επενδυτές», είπε. «Τιμή, χωροθέτηση, αδειοδότηση, διασύνδεση, είναι τα στοιχεία που μπορούν να διαμορφώσουν μία υγιή αγορά», ανέφερε χαρακτηριστικά φέρνοντας ως παράδειγμα τη Δανία, έκανε λόγο για την επικείμενη ανάπτυξη ενός τεχνητού νησιού ΑΠΕ με δυναμικότητα 3GW Αιολικών που θα φθάσει σταδιακά στα 10. «Όσο ωριμάζει μία αγορά, τόσο τα κόστη θα πέφτουν» επεσήμανε. Όπως τόνισε ο κ. Αλαγιάλογλου βρισκόμαστε μπροστά σε μία «στρατηγική ευκαιρία να εκμεταλλευτούμε την ωριμότητα άλλων χωρών και να πιάσουμε αυτό το “ταξίδι” από τη μέση, εκμεταλλευόμενοι την διεθνή εμπειρία».
