«Ο στόχος της κλιματικής ουδετερότητας και η πράσινη μετάβαση αποτελούν τη μεγάλη πρόκληση παγκόσμια και για την Ελλάδα. Το ζήτημα είναι εάν αυτή η μετάβαση θα γίνει ώστε να έχει οφέλη και να αφορά όλη την κοινωνία, ή αν θα γίνει από λίγους και για λίγους. Γιατί υπάρχει πλειοδοσία δηλώσεων και στόχων αλλά υπολείπονται οι πράξεις. Και από ότι βλέπουμε στην Ελλάδα οι περιβαλλοντικές και κοινωνικές σχετικές με τη μετάβαση εξελίξεις είναι αρνητικές με ευθύνη της κυβέρνησης», σημείωσε ο Τομεάρχης Περιβάλλοντος και Ενέργειας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Σωκράτης Φάμελλος κατά την τοποθέτησή του στο 3ο Αναπτυξιακό Συνέδριο Αιτωλοακαρνανίας με τίτλο «Άλμα Ανάπτυξης», που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο, 28 Ιουνίου 2021.
Αναφέρθηκε ειδικότερα στο κόστος ενέργειας, στην ιδιωτικοποίηση των δικτύων, στις ενεργειακές κοινότητες και στις σοβαρές και αρνητικές περιβαλλοντικές εξελίξεις στην Αιτωλοακαρνανία.
Κόστος ενέργειας
Δε γίνεται να μιλάμε για Πράσινη Μετάβαση χωρίς προσιτές τιμές ενέργειας για τα νοικοκυριά και για τους επαγγελματίες, ειδικά σήμερα που έχουν χτυπηθεί από την πανδημία. Ωστόσο η κυβέρνηση Μητσοτάκη κινείται προς εντελώς αντίθετη κατεύθυνση και ειδικά σε ό,τι αφορά το κόστος ηλεκτρικής ενέργειας η επιβάρυνση των καταναλωτών είναι συνεχής, αρχικά με την αύξηση των τιμολογίων της ΔΕΗ κατά 20%, στη συνέχεια με τα υπερκέρδη στην αγορά ενέργειας, το α’εξάμηνο του 2020, όταν οι προμηθευτές, συμπεριλαμβανομένης και της ΔΕΗ πωλούσαν ακόμα και τέσσερις (4) φορές πάνω από τη χονδρική τιμή, και κατόπιν με την λειτουργία του Χρηματιστηρίου Ενέργειας το Νοέμβριο του 2020. Ειδικά για το τελευταίο η κυβέρνηση είναι εντελώς απροετοίμαστη, με αποτέλεσμα να επικρατήσει ένα ολιγοπώλιο με πρακτικές χειραγώγησης των τιμών και υψηλότατα κόστη, που μετακυλίονται στους καταναλωτές.
Ιδιωτικοποίηση καίριων ενεργειακών υποδομών
Η κυβέρνηση κινείται ιδεοληπτικά, επιμένοντας στην ιδιωτικοποίηση καίριων ενεργειακών υποδομών και δικτύων φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού. Με τον τρόπο αυτό, η Πολιτεία στερείται εργαλεία, όπως η ΔΕΔΑ, για να καθοδηγήσει τη μετάβαση. Έτσι όμως η σύνδεση έργων ΑΠΕ θα εξαρτάται από τα κέρδη του ιδιώτη στο ΔΕΔΔΗΕ όπως και η επέκταση του αερίου στις πόλεις της Αιτωλοακαρνανίας από τα κέρδη του ιδιώτη της ΔΕΔΑ.
Ανατροπές στο χωροταξικό σχεδιασμό και στη διαχείριση των περιοχών Natura 2000
Η περιφέρεια της χώρας πλήττεται και από την καθυστέρηση του Χωροταξικού Σχεδιασμού. Υπάρχουν μεγάλες οπισθοδρομήσεις στους δασικούς χάρτες, αλλά και στην εκπόνηση των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων. Έτσι όμως δημιουργείται ασάφεια και έλλειψη κανόνων ασφάλειας δικαίου, όπως για παράδειγμα με τη χωροθέτηση των έργων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Με τον αντιπεριβαλλοντικό 4685/2020 οι ΑΠΕ χωροθετούνται άναρχα και χωρίς κανόνες. Το ίδιο πρόβλημα παρατηρείται και με τις Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες για τις περιοχές Natura 2000 που είχαν ξεκινήσει πριν από δυόμιση χρόνια και πάγωσαν με τη νέα κυβέρνηση.
Έτσι στην Αιτωλοακαρνανία έχουμε χωροθέτηση έργων ΑΠΕ χωρίς κανόνες, σε προστατευόμενες περιοχές και σε γη υψηλή παραγωγικότητας, πολλές εντάσεις και συγκρούσεις και τελικά μια αναγκαία μεταρρύθμιση στην ενέργεια στη χώρα μας δεν προχωράει.
Επιπλέον, έχουμε την αντικατάσταση των Φορέων Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών από ένα αθηνοκεντρικό σχήμα χωρίς συμμετοχικές διαδικασίες συναπόφασης, που αποκλείει τους τοπικούς φορείς, δηλαδή τους δήμους και τους συνεταιρισμούς της Αιτωλοακαρνανίας, από τους φορείς τους Μεσολογγίου, του Κορινθιακού, της κοιλάδας του Αχελώου, του Αμβρακικού, κλπ.
Ενεργειακές κοινότητες
Αντίστοιχα πλήγματα έχουν δεχθεί και οι ενεργειακές κοινότητες: παγωμένες χρηματοδοτήσεις 25 εκατ. ευρώ μέσω ΕΠΑΝΕΚ, αφαίρεση κινήτρων και ασφυκτικές προθεσμίες και ένταξη σε ανταγωνιστικές διαδικασίες, ενώ μέχρι στιγμής δεν εντάσσονται στο Ταμείο Ανάκαμψης. Έτσι όμως οι τοπικές κοινωνίες δεν θα έχουν πρόσβαση στη φθηνή πράσινη ενέργεια.
Υδατική πολιτική
Μας προβληματίζει ιδιαίτερα το σχέδιο της κυβέρνησης για ΣΔΙΤ στο Ταμείο Ανάκαμψης για την άρδευση και τη Ρυθμιστικής Αρχής Νερού, που δείχνουν ότι η κυβέρνηση κινείται προς την κατεύθυνση της ιδιωτικοποίησης του νερού. Επιπλέον, η κυβέρνηση αφήνει ανοικτό το ζήτημα της εκτροπής του Αχελώου στη Θεσσαλία, παρά την πλέον πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, ΣτΕ 2228/2020), με την οποία απορρίφθηκαν όλες οι αιτιάσεις της Περιφέρειας και φορέων της Θεσσαλίας. Το αποτέλεσμα θα είναι πάλι εντάσεις, προσφυγές και καθυστέρηση των τοπικών έργων διαχείρισης νερού. Έτσι όμως βγαίνουν όλοι χαμένοι, και η Αιτωλοακαρνανία και η Θεσσαλία, παρότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ το 2017 είχε λύσει αυτό το γόρδιο δεσμό.