Τον Πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Αλέξη Τσίπρα, εκπροσώπησε ο Τομεάρχης Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σωκράτης Φάμελλος, σε συνέδριο που διοργάνωσε το Τεχνικό Επιμελητήριο (ΤΕΕ), με τίτλο: «GREEN DEAL GREECE 2021». Η ομιλία του επικεντρώθηκε στην πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ για το κλίμα, το περιβάλλον και την ενέργεια, την Πράσινη Μετάβαση της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας.
Ακολουθούν τα βασικά σημεία της τοποθέτησής του:
Είναι πράγματι πολύ μεγάλο το ενδιαφέρον της κοινωνίας, των παραγωγικών δυνάμεων, αλλά και του τεχνικού κόσμου για το σύνθετο ζήτημα της Πράσινης Μετάβασης και για το αποτύπωμά της στην ελληνική κοινωνία και οικονομία. Βρισκόμαστε μπροστά σε μία διπλή πρόκληση ως Ελλάδα αλλά και ως παγκόσμια κοινότητα την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης και την ανάκαμψη από την πανδημία. Χρειαζόμαστε σε αυτό το πλαίσιο ένα ενιαίο, ολιστικό και συνεκτικό σχέδιο και όχι αποσπασματικές ρυθμίσεις. Ένα σχέδιο που θα αλλάξει ριζικά, τις επόμενες δύο δεκαετίες, τον τρόπο που ζούμε, που παράγουμε και καταναλώνουμε.
Η συζήτηση για ένα τόσο σημαντικό επίδικο πρέπει να γίνει από όλη την κοινωνία και για όλη την κοινωνία και να γίνει κτήμα της. Η επιλογή της κυβέρνησης να περιορίσει το διάλογο για το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας αποτελεί δυστυχώς ένα πρώτο αρνητικό δείγμα σε αυτήν την κατεύθυνση. Η επιλογή αυτή ενδεχομένως εξυπηρετεί το δικό της πολιτικό σχέδιο που θέλει να μοιράσει την τεράστια αυτή ευκαιρία του Ταμείου Ανάκαμψης και του νέου ΕΣΠΑ μόνο σε λίγους και εκλεκτούς της κυβέρνησης Μητσοτάκη, με ένα σχέδιο που έγινε με συζητήσεις πίσω από κλειστές πόρτες. Όμως δεν εξυπηρετεί την ελληνική κοινωνία.
Εμείς πιστεύουμε, αντιθέτως, ότι χρειάζεται εκτεταμένη διαβούλευση με την κοινωνία και τις παραγωγικές δυνάμεις της κοινωνίας για το σχέδιο Πράσινης Μετάβασης. Πιστεύουμε ακόμη ότι αυτό πρέπει να συμπεριλαμβάνει τα θέματα του Ταμείου Ανάκαμψης, του ΕΣΠΑ της νέας προγραμματικής περιόδου, του κλιματικού νόμου, όπως και της κλιματικής ανθεκτικότητας, τα οποία δεν έχουν μπει στη δημόσια συζήτηση με ευθύνη της κυβέρνησης.
Είναι δεδομένο ότι πρέπει να τα αλλάξουμε όλα, να αλλάξουμε το αναπτυξιακό υπόδειγμα της Ελλάδας. Χρειαζόμαστε μια νέα παραγωγική βάση και αυτό το άλμα προς τα εμπρός δεν μπορούμε να το κάνουμε χρησιμοποιώντας τα ίδια «εργαλεία» και τις λογικές που μάς οδήγησαν στη χρεοκοπία και στα μνημόνια, όπως κάνει σήμερα η Νέα Δημοκρατία. Χρειαζόμαστε μία αναπτυξιακή στρατηγική που θα αφορά και θα κινητοποιεί την οικονομία, την κοινωνία, την περιφέρεια και τη νέα γενιά, το ανθρώπινο κεφάλαιο πάνω στο οποίο πρέπει να επενδύσει και να στηριχθεί η μετάβαση. Ένα σχέδιο που θα δημιουργεί βιώσιμες και καλοπληρωμένες θέσεις εργασίας και που θα δημιουργεί προστιθέμενη αξία για την Ελλάδα, ώστε να μη γίνουμε απλώς καταναλωτές πράσινων προϊόντων που θα εισάγονται από το εξωτερικό.
Είχαμε κάνει μία σημαντική προσπάθεια ως κυβέρνηση να σχεδιάσουμε ένα άλλο μοντέλο με την αναπτυξιακή στρατηγική το 2018 και το 2019 που βασίζεται στους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών και στην πολιτική για το κλίμα, κατευθύνσεις που επέλεξε να βγάλει εκτός του αναπτυξιακού της σχεδίου η κυβέρνηση ΝΔ.
Πρέπει να επισημάνουμε ότι η Πολιτεία μπορεί και οφείλει να αναλάβει την ευθύνη της Πράσινης Μετάβασης. Να εγγυηθεί αφενός την επίτευξη των στόχων και να εγγυηθεί αφετέρου ότι κανείς δε θα μείνει πίσω διότι υπάρχει ο κίνδυνος να ενταθούν οι υφιστάμενες και να δημιουργηθούν νέες ανισότητες. Πρέπει να διασφαλίσουμε λοιπόν ότι η μετάβαση θα γίνει για όλους και ότι η Πολιτεία θα μεριμνήσει ειδικότερα για τους πιο ευάλωτους που πλήττονται περισσότερο από την κλιματική κρίση.
Αυτό είναι ιδιαιτέρως σημαντικό γιατί, εδώ και δύο χρόνια, βλέπουμε συνεχείς αυξήσεις στις τιμές ηλεκτρισμού, χαράτσια για τους καταναλωτές και για τους παραγωγούς ΑΠΕ λόγω του ελλείματος που δημιούργησε η κυβέρνηση, μόλις σε ένα έτος, στον Ειδικό Λογαριασμό Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, αισχροκέρδεια στην αγορά ηλεκτρισμού το μεγαλύτερο μέρος του 2020, συνθήκες ολιγοπωλίου και «παιχνίδια» εκατομμυρίων στο χρηματιστήριο ενέργειας με την εφαρμογή του target model, εκχώρηση εργαλείων για την Πράσινη Μετάβαση και φυσικών μονοπωλίων σε ιδιώτες με την πώληση του ΔΕΔΔΗΕ και της ΔΕΠΑ Υποδομών, συνθήκες «Άγριας Δύσης» στην αγορά Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και κανένα σχέδιο για τη Δυτική Μακεδονία και τη Μεγαλόπολη που ήδη μετρά 2.500 χιλιάδες ανέργους. Όλα αυτά οδηγούν σε σοβαρές συγκρούσεις και δεν μπορούμε να συνεχίσουμε έτσι.
Εμείς προτείνουμε ο δημοκρατικός σχεδιασμός, η τοπικότητα και ο πλουραλισμός στην παραγωγή ΑΠΕ να είναι τα βασικά συστατικά του σχεδίου μετάβασης, στη βάση της κλιματικής και περιβαλλοντικής δικαιοσύνης. Η Πράσινη Μετάβαση δεν μπορεί να αφεθεί στο «αόρατο» αλλά όπως απέδειξε και ο κορονοϊός «ανάπηρο» χέρι της αγοράς. Πρέπει οι Ενεργειακές Κοινότητες, ένα αναπτυξιακό «εργαλείο» για τις τοπικές κοινωνίες, να συμμετέχουν στη μετάβαση, όπως συμβαίνει σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες όπου η συμμετοχή τους στην παραγωγή ξεπερνά το 30%. Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ προτείνει τη συμμετοχή τους κατά 50% στην ενεργειακή παραγωγή, αυτού του θεσμού που δέχεται εδώ και δύο χρόνια πλήγματα από την κυβέρνηση ΝΔ.
Θέλω να επισημάνω ότι ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ έχει προτείνει να απαγορευτεί η έκδοση νέων αδειών για έρευνα και εξόρυξη κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στην κυκλική οικονομία, στο ρόλο των Ενεργειακών Κοινοτήτων, στο χωροταξικό σχεδιασμό (Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τις ΑΠΕ) και στην ολοκλήρωση των Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών (ΕΠΜ) για τις περιοχές Natura 2000, καθώς και στην ενσωμάτωση της βιοποικιλότητας στον ευρύτερο σχεδιασμό.
Προτείνουμε ακόμη να εισαχθεί το κλιματικό και περιβαλλοντικό αποτύπωμα και η ανθεκτικότητα ως κριτήρια για όλες τις χρηματοδοτήσεις στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα.
Κλείνοντας θα ήθελα να κάνω μία αναφορά στο σημαντικό ρόλο που διαδραματίσει το ΤΕΕ και οι μηχανικοί σε αυτή τη διαδικασία και στο ρόλο που πρέπει να έχει ως ο τεχνικός σύμβουλος της Πολιτείας. Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, σήμερα, ως Αξιωματική Αντιπολίτευση και πριν ως κυβέρνηση είναι σε ανοιχτό διάλογο και συνεργασία με το ΤΕΕ. Έχουμε κάνει πολλά πράγματα μαζί, τις ηλεκτρονικές άδειες, την πλατφόρμα των αυθαιρέτων κ. ά.. Πρόσφατα όμως ενημερώσαμε εμείς τον Πρόεδρο του ΤΕΕ, Γιώργο Στασινό, για μια αρνητική εξέλιξη για τους και τις μηχανικούς του ΤΕΕ, την τροπολογία της κ. Κεραμέως που επιχειρεί να εξισώσει τα πτυχία των Πολυτεχνικών Σχολών με τα πτυχία των κολεγίων, κάτι που καλώς δεν εφαρμόζει το ΤΕΕ.
Θέλουμε ένα ΤΕΕ που θα συμβάλει στην αλλαγή της παραγωγικής βάσης της χώρας, στην ενεργειακή μετάβαση, στις αγορές ενέργειας και στη ρύθμισή τους για να μην παίζονται ολιγοπωλιακά παιχνίδια, στην ανακύκλωση και στον οικολογικό σχεδιασμό και την κυκλική οικονομία.
Θέλουμε όμως και ένα ανεξάρτητο ΤΕΕ και όχι ένα ΤΕΕ που θα εκπονεί μελέτες που θα έπρεπε να εκπονούν οι μηχανικοί, όπως γίνεται τώρα τελευταία όπως με τα πολεοδομικά σχέδια. Έχουμε διαφορετική άποψη για αυτό. Θέλουμε λοιπόν το ΤΕΕ, ως τον τεχνικό σύμβουλο της Πολιτείας, με στελέχωση και αναβαθμισμένο ρόλο, και όχι ως έναν φορέα που θα αναθέτει μελέτες γιατί αυτό καταδεικνύει την αδυναμία της πολιτείας. Θέλουμε λοιπόν μία ισχυρή πολιτεία και ένα ισχυρό ΤΕΕ.
