Όταν ονομάζεις κάτι “φυσικό” (κι ας μην είναι, όπως στην περίπτωσή μας), προκαλείς θετικούς συνειρμούς σχετικά με αυτό στο μυαλό του κόσμου. Αυτό συμβαίνει και με το ορυκτό αέριο, γιατί κάτι που απαιτεί την ίδια διαδικασία εξόρυξης όπως το πετρέλαιο, μόνο φυσικό δεν είναι. Τα οικοσυστήματα δέχονται τις ίδιες πιέσεις με οποιαδήποτε άλλη εξόρυξη και κινδυνεύουν από σεισμικές εκρήξεις, επιχειρησιακες διαρροές, ατυχήματα κ.ά. Με δεδομένο ότι η επιστήμη είναι ξεκάθαρη, η κατάσταση είναι σοβαρή και πρέπει να κάνουμε τα πάντα πιο γρήγορα και πιο τολμηρά, η απεξάρτηση από το ορυκτό αέριο το αργότερο μέχρι το 2035 είναι μονόδρομος.
Από τον Ιανουάριο του 2021, οι τιμές του ορυκτού αερίου έχουν αυξηθεί πάνω από 170% στην Ευρώπη και μαζί με αυτές αυξήθηκε και το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας. H εκτόξευση των τιμών του ορυκτού αερίου είναι ίσως ο κυριότερος παράγοντας για την εκτίναξη των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας σε πολλές χώρες. Αυτό μας δείχνει πώς η εξάρτηση από το ακριβό ορυκτό αέριο εκθέτει τα νοικοκυριά σε υψηλούς και ευμετάβλητους λογαριασμούς ενέργειας. Ήρθε λοιπόν η στιγμή να δούμε αναλυτικά μερικά από τα ψέματα που προωθούνται για το αέριο και ποια είναι τελικά η αλήθεια.
Ψέμα: το ορυκτό αέριο είναι ένα φυσικό “καθαρό” καύσιμο
Ας δούμε τον κύκλο ζωής του ορυκτού αερίου: δεν παράγει εκπομπές αερίων μόνο κατά την καύση του, αλλά και κατά τη γεώτρηση, την εξόρυξη, τη μεταφορά του με αγωγούς και τη χρήση του. Στα στάδια αυτά, το αποτέλεσμα είναι η διαρροή μεθανίου, το οποίο είναι κύριο συστατικό του ορυκτού αερίου. Το μεθάνιο είναι και αυτό αέριο του θερμοκηπίου και δεν είναι καθόλου ακίνδυνο. Το δυναμικό υπερθέρμανσης του πλανήτη από το μεθάνιο, όταν υπολογίζεται σε 20ετή βάση, είναι 86 φορές υψηλότερο από το CO2.
Σχετικά με την καύση του αερίου, τα πράγματα επίσης δεν είναι όπως μας τα παρουσιάζουν. Το 2015, το ορυκτό αέριο ήταν υπεύθυνο για περίπου 800 εκατομμύρια τόνους εκπομπών CO2 στην Ευρώπη, δηλαδή περίπου το 25% όλων των εκπομπών που εκλύονται από την καύση ορυκτών καυσίμων. Ήδη, το αέριο είναι πλέον πιο ρυπογόνο από τον λιγνίτη.
Ψέμα: το ορυκτό αέριο είναι φτηνό και συμφέρει
Σήμερα, οι φθηνότερες μορφές ενέργειας είναι η αιολική και η ηλιακή ενέργεια: το κόστος και οι επιδόσεις τους βελτιώνονται συνεχώς. Αυτό σημαίνει ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μπορούν να αντικαταστήσουν τη μαζική παραγωγή από λιγνίτη, εξοικονομώντας παράλληλα χρήματα στους καταναλωτές. Έτσι, το ορυκτό αέριο θα δυσκολευτεί να ανταγωνιστεί τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας τελευταίας τεχνολογίας.
Παρά την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και τους κλιματικούς στόχους της ΕΕ, η δημόσια χρηματοδότηση σε έργα αερίου συνεχίζεται, δημιουργώντας έτσι “αχρηστευμένους πόρους” (stranded assets). Μία έκθεση από την Global Witness έδειξε ότι 440 εκατ. ευρώ από δημόσια κεφάλαια της ΕΕ έχουν σπαταληθεί μέχρι σήμερα σε αποτυχημένα έργα PCI (κατάλογος Έργων Κοινοτικού Ενδιαφέροντος της ΕΕ).
Ψέμα: το ορυκτό αέριο είναι απαραίτητο για τη σταθερότητα του δικτύου ηλεκτροδότησης
Ο ήλιος δεν λάμπει πάντα, και ο άνεμος δεν φυσάει πάντα, και επομένως – λένε οι λομπίστες του αερίου – η παραγωγή από αέριο είναι απαραίτητη για την εξισορρόπηση της προσφοράς και της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας. Όμως, παραπλανούν το κοινό, αφού υπάρχουν πολλές επιλογές για την εξισορρόπηση της αιολικής και της ηλιακής ενέργειας στο δίκτυο και το αέριο χάνει έδαφος έναντι φθηνότερων, καθαρότερων και πιο ευέλικτων εναλλακτικών λύσεων.
Η υψηλή διείσδυση των ΑΠΕ αντιμετωπίζεται ήδη με κατάλληλα μέτρα και πολιτικές, κίνητρα και αντικίνητρα, και όχι με αύξηση ή διατήρηση της παραγωγής ενέργειας από ορυκτά καύσιμα. Αντί λοιπόν για εξορύξεις και νέα έργα αερίου, οι πόροι πρέπει να απορροφηθούν σε πολιτικές που θα επιτρέπουν την υψηλή ενσωμάτωση των ΑΠΕ στο σύστημα, διατηρώντας παράλληλα αξιόπιστες υπηρεσίες παροχής ηλεκτρικής ενέργειας σε χαμηλό κόστος.
Παρά την κλιματική κρίση και το επείγον της κατάστασης, τα σχέδια της χώρας να προχωρήσει σε εκμετάλλευση των δυνητικών αποθεμάτων αερίου νότια και δυτικά της Κρήτης δεν έχουν αλλάξει και τα ψέματα για το αέριο συνεχίζουν να προωθούνται. Διάβασε αναλυτικά περισσότερα για τα ψέματα αυτά, αλλά και για το ποια είναι η πραγματικότητα, εδώ.
