Με γνώμονα την οικονομική και παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, μέσω νομοθετικών πρωτοβουλιών, δίνει τη δυνατότητα σε χιλιάδες μικρομεσαίους ιδιοκτήτες και καλλιεργητές γης να τη χρησιμοποιήσουν προς όφελος της τοπικής κοινωνίας και οικονομίας, χωρίς να επηρεάζεται στο ελάχιστο το θετικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα της κάθε περιοχής.
Ειδικότερα, οι παρεμβάσεις του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας που αφορούν στους δασωμένους αγρούς και στις χορτολιβαδικές εκτάσεις, περιλαμβάνουν:
Α. Δασωμένοι αγροί
Με τροποποίηση του άρθρου 67 του ν. 998/79 για τους δασωμένους αγρούς, η οποία ψηφίστηκε την Τετάρτη στη Βουλή και δημοσιεύεται σήμερα σε ΦΕΚ, δίνεται η δυνατότητα στον πολίτη να αιτείται στη δασική υπηρεσία την έγκριση της χρήσης έκτασης δάσους, έως 30 στρεμμάτων, μόνο για γεωργική ή δενδροκομική καλλιέργεια, εφόσον έχει τίτλους ιδιοκτησίας μέχρι το 2004. Για εκτάσεις μεγαλύτερες των 5 στρεμμάτων απαιτείται τεχνοοικονομική μελέτη, ώστε να αποδεικνύεται η βιωσιμότητα της καλλιέργειας που θα αντικαταστήσει το δάσος.
Σημειώνεται ότι μέχρι σήμερα ο νόμος έδινε τη δυνατότητα εκμετάλλευσης μόνο των δασικών εκτάσεων ή των εκτάσεων που έχουν απολέσει πια τον δασικό τους χαρακτήρα, αλλά όχι των δασών. Δηλαδή επέτρεπε σε όσους έχουν τίτλους ιδιοκτησίας που ανάγονται πριν από το 1946 και η έκταση είναι δασική και όχι δάσος να κάνουν όλες τις χρήσεις (να βγει η έκταση εκτός δασικής νομοθεσίας), ενώ αν οι τίτλοι είναι μεταγενέστεροι και έως το έτος 2004 να τη χρησιμοποιήσουν μόνο για γεωργική ή δεντροκομική καλλιέργεια.
Η παραπάνω επιλογή είχε ως αποτέλεσμα σωρεία αιτημάτων από πολίτες, φορείς και οργανώσεις, προκειμένου να δοθεί η δυνατότητα αξιοποίησης των αγρών που αφέθηκαν και έγιναν δάση για γεωργική ή δεντροκομική καλλιέργεια, στο πλαίσιο και της παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας. Η νέα διάταξη εκτιμάται ότι θα ενισχύσει την ορεινή και αγροτική οικονομία προσφέροντας εργασία και εισόδημα στις τοπικές κοινωνίες.
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία που προκύπτουν από τη διαδικασία ανάρτησης και κύρωσης των δασικών χαρτών, μέχρι στιγμής υπάρχουν 3.500.000 στρέμματα δασωμένων αγρών, που αντιστοιχούν στο 51% της χώρας, ή 2.820.000 στρέμματα στο 40,4% της μερικής κύρωσης δασικών χαρτών. Πρόκειται για εκτάσεις που το 1945 καλλιεργούνταν αγροτικά και σήμερα έχουν αποκτήσει δασική βλάστηση, και αντιστοιχούν περίπου στο 2% της έκτασης της χώρας. Εκτιμάται ότι το 80% αυτών των εκτάσεων έχουν μετατραπεί σε δάση και όχι σε δασικές εκτάσεις.
Με δεδομένο ότι η ανάρτηση των δασικών χαρτών στο 51% της χώρας έδειξε ότι οι εκχερσωμένες εκτάσεις (εκτάσεις δηλαδή που κατά το 1945 ήταν δάση και σήμερα εμφανίζονται με άλλη μορφή) είναι περίπου 1.600.000 στρέμματα (περίπου 1,2% της έκτασης της χώρας), δηλαδή το θετικό ισοζύγιο του δάσους είναι περίπου 2 εκατομμύρια στρέμματα, η νέα διάταξη εκτιμάται ότι θα έχει μικρή επίπτωση στο δασικό ισοζύγιο της χώρας, ενώ θα επιτρέψει μόνο τη γεωργική καλλιέργεια, χρήση που επιτρέπεται υπό προϋποθέσεις να ασκείται σε εκτάσεις δασικού χαρακτήρα και από το Σύνταγμα.
Β. Χορτολιβαδικές εκτάσεις
Με οδηγίες που απέστειλε σήμερα ο Αναπληρωτής Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σωκράτης Φάμελλος, στις Δασικές Υπηρεσίες των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων και στο Ελληνικό Κτηματολόγιο (ΑΔΑ: ΨΤΗΡ4653Π8-ΒΗΚ), ξεκινά άμεσα η δυνατότητα διόρθωσης των εκτάσεων με φρυγανική βλάστηση στο δασικό χάρτη από δάση σε χορτολιβαδικές.
Συγκεκριμένα, η Εγκύκλιος αποτελεί συνέχεια της πρόσφατης απόφασης του Αν. ΥΠΕΝ (ΑΔΑ: ΩΚΘΓ4653Π8-ΗΘΑ), με την οποία αποδέχτηκε ομόφωνη γνωμοδότηση του Τεχνικού Συμβουλίου Δασών (ΤΣΔ), όπου ορίζεται ότι οι εκτάσεις που καλύπτονται μόνο από φρυγανική βλάστηση, χωρίς την παρουσία δασικής βλάστησης, θα πρέπει να χαρακτηρίζονται ως χορτολιβαδικές.
Με τη σημερινή Εγκύκλιο δίνεται η δυνατότητα στους πολίτες να αιτούνται στη Δασική Υπηρεσία τη διόρθωση κυρωμένου δασικού χάρτη, εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις της γνωμοδότησης του ΤΣΔ. Την αίτηση θα εξετάζει τριμελής Επιτροπή Δασολογίου, στην οποία θα προΐσταται ο Διευθυντής Δασών και θα συμμετέχουν δύο υπάλληλοι (δασολόγοι ή δασοπόνοι) των οικείων δασικών αρχών.
Η Επιτροπή Δασολογίου, εφόσον διαπιστώνει ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις της απόφασης του ΤΣΔ και δεν μπορεί να κατατάξει την έκταση στα δάση ή στις δασικές εκτάσεις, θα την κατατάσσει αυτόματα στις χορτολιβαδικές εκτάσεις της δασικής νομοθεσίας. Στη συνέχεια, με βάση την ισχύουσα νομοθεσία των δασικών χαρτών, ο κυρωμένος δασικός χάρτης θα διορθώνεται στη συγκεκριμένη επιφάνεια.
Διευκρινίζεται ότι αίτηση μπορεί να υποβληθεί ακόμα κι αν δεν έχει υποβληθεί αντίρρηση επί της εκτάσεως αυτής, ενώ επί της αποφάσεως της Επιτροπής μπορεί να υποβληθεί προσφυγή ενώπιων του ΤΣΔ από όποιον έχει έννομο συμφέρον, εντός προθεσμίας 45 ημερών.
Επιπροσθέτως, η σημερινή Εγκύκλιος δίνει οδηγίες για τις περιπτώσεις των υπό κατάρτιση, θεωρημένων και αναρτημένων δασικών χαρτών:
· Στους υπό κατάρτιση δασικούς χάρτες και πριν τη θεώρηση είτε οι μελετητές είτε οι Διευθύνσεις Δασών θα κάνουν την προσαρμογή του χάρτη στην απόφαση.
· Στις περιπτώσεις που ο χάρτης είναι θεωρημένος, αλλά όχι αναρτημένος ή βρίσκεται σε ανάρτηση και υποβάλλονται αντιρρήσεις, εφαρμόζεται η διαδικασία της αίτησης πρόδηλου σφάλματος, όπως περιγράφεται στην απόφαση του Αν. ΥΠΕΝ, Σ. Φάμελλου (ΦΕΚ Β΄ 1366/2017).
· Εφόσον οι αντιρρήσεις δεν έχουν εξεταστεί ακόμα, οι Επιτροπές Εξέτασης Αντιρρήσεων (ΕΠΕΑ) λαμβάνουν υπόψη την απόφαση του ΤΣΔ και την εφαρμόζουν ανάλογα.
· Εφόσον οι αντιρρήσεις έχουν εξεταστεί, αλλά δεν έχει ολοκληρωθεί το έργο των ΕΠΕΑ, μπορούν οι υποθέσεις αυτές να επανεξεταστούν.
· Εφόσον έχει ολοκληρωθεί το έργο των ΕΠΕΑ και δεν έχει κυρωθεί ο δασικός χάρτης, θα πρέπει να ξανασυσταθεί ΕΠΕΑ ώστε να εξεταστούν οι υποθέσεις.
Τέλος, αντίστοιχα με τα παραπάνω και σύμφωνα με το περιεχόμενο της γνωμοδότησης του ΤΣΔ πρέπει να κινούνται και τα όργανα που επιλαμβάνονται των πράξεων χαρακτηρισμού (Δασάρχης ή Τεχνική Επιτροπή Εξέτασης Αντιρρήσεων), στις περιοχές που δεν έχει αναρτηθεί ακόμα δασικός χάρτης.
