Την επικίνδυνη καθυστέρηση στην υποβολή αιτήματος για τη διεκδίκηση των 25 εκατ. δικαιωμάτων εκπομπών (άνω των 700 εκατ. ευρώ σε σημερινές τιμές) που δικαιούται η Ελλάδα για την απανθρακοποίηση του ηλεκτρικού συστήματος της νησιωτικής χώρας μέσω του Ευρωπαϊκού Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών Αερίων του Θερμοκηπίου, του λεγόμενου «Χρηματιστηρίου Ρύπων», ανέδειξε με επίκαιρη ερώτησή του ο Τομεάρχης Περιβάλλοντος και Ενέργειας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Σ. Φάμελλος. Όπως προέκυψε από την ερώτηση, παρότι η σχετική Κοινή Υπουργική Απόφαση ενσωμάτωσης της σχετικής οδηγίας έχει εκδοθεί από τις 29 Νοεμβρίου 2019 η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ δεν έχει ακόμα υποβάλει το σχετικό αίτημα προς τις αρμόδιες ευρωπαϊκές αρχές, παρότι η προθεσμία λήγει στις 31.12.2020.
Ειδικότερα, ο Σ. Φάμελλος ανέφερε ότι: «η προβλεπόμενη χρηματοδότηση κερδήθηκε από την Κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, κατόπιν εντατικών διαπραγματεύσεων, κατά τη συζήτηση για την αναθεώρηση της Οδηγίας 2003/87/EK. Μέχρι τότε, η Ελλάδα είχε εξαιρεθεί, με βάση την απόφαση της Συνόδου Κορυφής του Οκτωβρίου 2014, από τα βασικά αντισταθμιστικά εργαλεία της Οδηγίας, δηλαδή τη διάθεση δωρεάν δικαιωμάτων στην ηλεκτροπαραγωγή και στο Ταμείο Εκσυγχρονισμού, με ευθύνη της κυβέρνησης Σαμαρά-Βενιζέλου, και αυτό παρά το γεγονός ότι κάτι τέτοιο θα συνέβαλε σε χαμηλότερο κόστος ενέργειας και σε ομαλότερη κλιματική μετάβαση της χώρας. Σε εκείνη την απόφαση της Συνόδου Κορυφής ως κριτήριο τέθηκε ότι κατά κεφαλήν ΑΕΠ, το 2013, δεν έπρεπε να υπερβαίνει το 60% του ευρωπαϊκού μέσου όρου. Ο αποκλεισμός οφείλεται στην διαπραγματευτική αδράνεια της τότε κυβέρνησης ΝΔ, η οποία δεν ζήτησε αλλαγή των όρων, όταν το 2013 το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της χώρας ήταν μόλις 62% του ευρωπαϊκού μέσου όρου, και ήδη προβλεπόταν από τα επίσημα στοιχεία περαιτέρω απόκλιση για το 2014, καθώς οι ευρωπαϊκές οικονομίες αναπτύσσονταν ταχύτερα. Ένα ακόμα σημείο της χρεωκοπίας στην οποία οδηγήσατε τη χώρα».
Όπως σημείωσε ο Σ. Φάμελλος «η αξιοποίηση εσόδων από τον εκπλειστηριασμό των 25 εκατ. δικαιωμάτων εκπομπών, προβλέπεται σε ειδικό άρθρο για την Ελλάδα στην Οδηγία 2018/410, που διεκδίκησε και πέτυχε η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ μαζί με τα στελέχη του ΥΠΕΝ και τους εκπροσώπους μας στην Μόνιμη Ελληνική Αντιπροσωπεία. Τα έσοδα αυτά μπορούν να διατεθούν για έργα απανθρακοποίησης των νησιών με συγχρηματοδότηση 60%, δηλαδή διασυνδέσεις με το ηπειρωτικό ηλεκτρικό σύστημα, έργα αποθήκευσης, υβριδικά έργα κλπ, εφόσον τα έργα αυτά δεν μπορούν να χρηματοδοτηθούν από τις διεθνείς αγορές, αλλά είναι οικονομικά βιώσιμα και έχουν κοινωνικοοικονομικά οφέλη. Δηλαδή ουσιαστικά πρόκειται για έργα άνω του 1 δισ. ευρώ από τα οποία μπορούν να χρηματοδοτηθούν και άλλες διασυνδέσεις που προβλέπονται στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα, όπως π.χ. του Βόρειου Αιγαίου και της Δωδεκανήσου ή υβριδικά έργα σε νησιά που θα παραμείνουν μη διασυνδεδεμένα»
Όπως προέκυψε από την απάντηση του αρμόδιου Υφυπουργού, Ν. Ταγαρά, υπάρχει πράγματι το μέτρο αυτό και προκύπτει επίσης, από το πρόγραμμα Ανάπτυξης του ΑΔΜΗΕ για την περίοδο 2021-2030, ότι υπάρχουν ώριμα έργα που θα μπορούσαν να προχωρήσουν, απορροφώντας τη χρηματοδότηση από την αξιοποίηση των δικαιωμάτων. Όμως, στην απάντησή του ο κύριος Ταγαράς ανέφερε ότι οι αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας βρίσκονται ακόμη σε επαφή με τις αρμόδιες υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και στη συνέχεια θα κατατεθεί αίτημα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή καθώς και φάκελος στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για συγκεκριμένο έργο.
Η επιβεβαίωση της αδράνειας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, παρά την όχληση που δημιούργησε η ερώτηση τριάντα έξι (36) βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, στις 26/10/2020, καθώς και η επίκαιρη ερώτηση του Σωκράτη Φάμελλου, δημιουργεί σοβαρή ανησυχία σχετικά με τη δυνατότητα αξιοποίησης από τη χώρα μας μιας τόσο σοβαρής χρηματοδότησης, εφόσον η προθεσμία διεκδίκησης των δικαιωμάτων αυτών λήγει σε λιγότερο από ένα μήνα, δηλαδή στις 31/12/2020.
Παρακολουθείστε τη συζήτηση της Επίκαιρης Ερώτησης εδώ
