Ο καταστροφικός –δίδυμος- σεισμός στην Τουρκία αποτελεί αφορμή για έντονη κινητικότητα τόσο στις σχέσεις της με τη Δύση, όσο και στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Η στήλη αναδημοσιεύει από το K-Report των Κώστα Καλλίτση και Παύλου Τσίμα, που κυκλοφορεί σε συνδρομητική μορφή, τις τελευταίες εξελίξεις:
Η επίσκεψη Μπλίνκεν στην Τουρκία δεν ήταν από τις πιο εγκάρδιες που δέχθηκε η Άγκυρα μετά τους σεισμούς. Από την ολιγόλεπτη έκφραση λύπης, ο αμερικανός ΥΠΕΞ πέρασε στο ζητούμενο της επίσκεψης. Έδωσε μήνυμα στην Άγκυρα ότι πρέπει να κάνει βήμα στο θέμα της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ, το συντομότερο δυνατό. Ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου επιχείρησε, πάλι, να διαχωρίσει την αγορά των F-16 από τη στάση της Άγκυρας στο θέμα της Σουηδίας και της Φινλανδίας, αλλά ο Άντονι Μπλίνκεν δεν άφησε κανένα περιθώριο στον τούρκο ΥΠΕΞ.
Δεν έδωσε χρονοδιάγραμμα για τα F-16, σκόρπισε επαίνους για την Ελλάδα και επιβράβευσε την Άγκυρα για τα βήματα βελτίωσης των σχέσεων με Ελλάδα, Ισραήλ και Αρμενία, υποσχόμενος ακόμη κι «ενεργειακά οφέλη» σε περίπτωση επίλυσης των θαλάσσιων διαφορών με την Αθήνα. Επίσης, δεν άφησε να περάσει απαρατήρητο ότι οι ΗΠΑ βρίσκονται στην Τουρκία με πακέτο οικονομικής βοήθειας και η Ρωσία είναι απούσα.
Όπως αναμενόταν συζητήθηκε στην Τουρκία και η συνάντηση Μπλίνκεν με τον Πρόεδρο Ερντογάν. Ο τούρκος Πρόεδρος τον συνάντησε, στο πόδι, στο αεροδρόμιο, χωρίς τήρηση πρωτοκόλλου.
Σεισμός και ελληνοτουρκικές σχέσεις: Ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου μιλώντας δύο βδομάδες μετά το σεισμό στη συνεργάτιδα του ΚReport Μαρία Ζαχαράκη αποκάλυψε ότι η Άγκυρα υπέβαλε στην Αθήνα πρόταση 6 σημείων, στη συνάντηση Καλίν-Μπούρα στο Βερολίνο, στα μέσα Δεκεμβρίου, υπό τη σκέπη της Γερμανίας. Γιατί ο τούρκος ΥΠΕΞ αποκάλυψε και μάλιστα σε ελληνικά ΜΜΕ τα περί πρότασης 6 σημείων; Για να αποσπάσει πλεονέκτημα ενόψει της επίσκεψης Μπλίνκεν; Για να ασκήσει πιέσεις στην Αθήνα; Πάντως το αποτέλεσμα ήταν να εμφανίσει την Άγκυρα ένα βήμα μπροστά, ήδη από τον Δεκέμβριο κι όχι λόγω σεισμών.
Η εικόνα συμπαράστασης της Ελλάδας ξεθωριάζει; Η μεγάλη συμπαράσταση από την Ελλάδα επηρέασε ακόμη και τους πιο καχύποπτους αρθρογράφους όπως τον Οζάι Σεντίρ της Μιλιέτ: «Ομάδες από την Ελλάδα, που βρίσκεται 750 χιλιόμετρα δυτικά της ζώνης του σεισμού και όπου όλος ο κόσμος αναρωτιόταν πότε θα πολεμήσουν εναντίον μας, σώζουν δικά μας παιδιά κάτω από τα ερείπια» έγραψε μία εβδομάδα μετά το σεισμό.
Ο αρχικός ενθουσιασμός, ωστόσο, δεν άργησε να υποχωρήσει και να δώσει τη θέση του σε μία πιο συγκρατημένη εκτίμηση των επιπτώσεων του σεισμού στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Αναλυτές θεωρούν ότι μια περίοδος καλών σχέσεων, όπως μετά τον σεισμό του ’99, ίσως να μην είναι, τώρα, δεδομένη και υπενθυμίζουν ότι η συγκυρία των σεισμών δεν επηρεάζει τις παγιωμένες θέσεις της τουρκικής κυβέρνησης στα ανοιχτά ελληνοτουρκικά ζητήματα.
Ακολουθούν μερικά αποσπάσματα από την αρθρογραφία στην Τουρκία, ενδεικτικά μιας τάσης επιστροφής στο προ σεισμών παρελθόν:
Ισμαήλ Σαχίν , Aksam: «Τα συλλυπητήρια έχουν μια προνομιακή θέση στον τουρκικό πολιτισμό. Μετά τις δηλώσεις του Τσαβούσογλου και του Δένδια, πολλοί άρχισαν να μιλούν για τη δυνατότητα επίλυσης των προβλημάτων μεταξύ των δύο χωρών. Αυτό είναι πολύ απίθανο. Στην καλύτερη περίπτωση, θα μπορούσαν να γίνουν δηλώσεις για την άμβλυνση των εντάσεων και μια περίοδος ύφεσης θα μπορούσε να ξεκινήσει μέσω αμοιβαίων επισκέψεων. Είναι το μόνο που θα συμβεί».
Ιλτέρ Τουράν, NB Ekonomi : «Ο Δένδιας θεωρείται, γενικά, ο πρωτοπόρος της σύγκρουσης με την Τουρκία, με απώτερο στόχο την πρωθυπουργία. Δεν είναι σαφές αν πρόκειται για ένα κόλπο δημοσίων σχέσεων του Δένδια ή αν η Ελλάδα γίνεται πιο δεκτική στις συμβουλές άλλων κρατών(…) Αυτό μένει να το δούμε, αλλά είναι αλήθεια ότι ο σεισμός έδωσε την ευκαιρία και στις δύο πλευρές να απομακρυνθούν από συγκρουσιακές προσεγγίσεις».
Αρμαγάν Κιούλογλου, Γενίτσαγ : «Θα ήταν φρόνιμο να είμαστε προσεκτικοί και να λάβουμε υπόψη ότι (η Αθήνα) μπορεί να στοχεύσει σε κάποιο «τετελεσμένο γεγονός» στηριζόμενη στις ΗΠΑ σε μια περίοδο που εμείς επικεντρωνόμαστε στην επούλωση των πληγών».
Επηρεάζεται η τουρκική εξωτερική πολιτική; Δεν αναμένεται οι σεισμοί να επηρεάσουν ουσιαστικά τον προσανατολισμό ή τις προτεραιότητες της εξωτερικής πολιτικής, πάντως όχι σε πρώτη φάση. Προτεραιότητα θα είναι, αναπόφευκτα, η επούλωση των πληγών και η βοήθεια από το εξωτερικό θα έχει θετική απήχηση.
«Ακριβώς όπως ο σεισμός εκτόνωσε την ενέργεια στα ρήγματα, ίσως υπάρξει μια μεγάλη εκτόνωση ενέργειας στο ρήγμα της ξενοφοβίας», ανέφεραν συνομιλητές του KReport.
Αντίθετα, o πρώην πρέσβης Χασάν Γκιογούς σε άρθρο του είδε καχύποπτα το θέμα της διεθνούς βοήθειας: «Οι ΗΠΑ θυμήθηκαν επιτέλους την Τουρκία με αφορμή το σεισμό(...) Τον έλληνα υπουργό Εξωτερικών, που παραπονέθηκε ότι δεν είχε δει την Κωνσταντινούπολη εδώ και δύο χρόνια, υποδέχθηκε ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου στα Άδανα(...) Ο γ. γ. του ΝΑΤΟ Στόλτενμπεργκ ήρθε υπολογιστικά(…) Όταν ο χασάπης αρχίζει να χρειάζεται κρέας, το πρόβατο έχει πρόβλημα».
Μία επίσκεψη που πέρασε απαρατήρητη: Ήταν αυτή, στις 18 Φεβρουαρίου, του μεταβατικού πρωθυπουργού της Λιβύης Αμπντούλ Χαμίντ αλ Ντμπεϊμπά, τον οποίο υποδέχθηκε ο Ταγίπ Ερντογάν στην Κωνσταντινούπολη. Πέραν των συλλυπητηρίων δεν έγινε γνωστό το περιεχόμενο της συνάντησης.
