Οι συνέπειες του πολέμου στην Ουκρανία και οι κυρώσεις της Δύσης στη Μόσχα αποκάλυψαν σε όλη τους τη διάσταση την ενεργειακή γύμνια της Ευρώπης και την τεράστια εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα της Ρωσίας.
Οι εύκολες λύσεις, οι αργοί ρυθμοί στις αποφάσεις, η γραφειοκρατία και τα συμφέροντα των μεγάλων εταιρειών ενέργειας στην ΕΕ, καθυστέρησαν εσκεμμένα ή όχι την ανάπτυξη της ενεργειακής απεξάρτησης της.
Ακόμα και η είδηση για την ανακάλυψη τεράστιων κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην λεκάνη της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, δεν ενεργοποίησε την Ένωση για την άμεση εκμετάλλευση των κοιτασμάτων αυτών και την διοχέτευση τους στην ενεργειακά αχόρταγη ευρωπαϊκή αγορά.
Συμπτωματικά, η ανακάλυψη αυτών των κοιτασμάτων, ήρθε όταν πλέον στην Ευρώπη ξεκίνησαν οι προσπάθειες για μια νέα ενεργειακή πολιτική βασισμένη στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ).
Ενδεχομένως το λοξοκοίταγμα στην αρχή για τις ΑΠΕ και η ένταση που επικρατεί στην νοτιοανατολική Μεσόγειο, μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας-Κύπρου, να αποθάρρυναν τις όποιες αποφάσεις για στήριξη της έρευνας και εξόρυξης των κοιτασμάτων.
Επιπρόσθετα οι πολιτικές της ΕΕ για την Πράσινη Συμφωνία διαμορφώνουν και επηρεάζουν τόσο την οικονομική όσο και την οικολογική πολιτική της Ένωσης στα παράκτια κράτη της Ανατολικής Μεσογείου.
Στις Βρυξέλλες δεν αποδίδουν πλέον καμία σημασία στα αποθέματα φυσικού αερίου στις ακτές της Κύπρου για τον ενεργειακό εφοδιασμό της ΕΕ.
Έτσι αναζητούνται πιο βιώσιμες μορφές ενεργειακής οικονομίας στην περιοχή, αποφεύγοντας και τους σκοπέλους των εντάσεων. Στο πλαίσιο αυτό οι σχεδιασμοί εστιάζονται στην επέκταση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και στην παραγωγή πράσινης ηλεκτρικής ενέργειας. Επιπλέον, η επέκταση των ηλεκτρικών διασυνδέσεων και οι προοπτικές για την παραγωγή και μεταφορά ανανεώσιμου υδρογόνου φαίνονται πολύ πιο προσοδοφόρες από ευρωπαϊκή άποψη.
Συγχρόνως θα μπορούσε στους σχεδιασμούς αυτούς να συμμετάσχει και η Τουρκία σε έναν συντονισμό, χωρίς διαφορές και εντάσεις, στον μετασχηματισμό της ενεργειακής οικονομίας.
Μια πρόταση της ΕΕ προς την Άγκυρα σίγουρα θα έβρισκε ευήκοα ώτα αν χρηματοδοτούνταν ενεργειακά προγράμματα στην Τουρκία. Είτε το θέλουμε είτε όχι λόγω του οικονομικού και πολιτικού της βάρους στην περιοχή, η Τουρκία, παραμένει ένας δύσκολος μεν, αλλά σημαντικός παράγοντας για την ενεργειακή μετάβαση που επιδιώκει η ΕΕ. Το ότι χρειάζεται επενδυτική βοήθεια για βιώσιμη ενεργειακή υποδομή μπορεί να γίνει το τυράκι για να «τσιμπήσει» η Άγκυρα, μειώνοντας τις εντάσεις και ανοίγοντας ενδεχομένως ένα νέο κύκλο διαβουλεύσεων για την επίλυση των διαφορών με Ελλάδα και Κύπρο.
Κύκλοι στις Βρυξέλλες σκέφτονται, κοινώς συζητούν, να αποθαρρύνουν τις έρευνες από τις διεθνείς εταιρείες για την εξόρυξη φυσικού αερίου και να επικεντρωθούν στην ανάπτυξη οδών μεταφοράς ανανεώσιμου υδρογόνου αλλά και μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας που θα ενισχύεται από υπεράκτια αιολική ενέργεια, βελτιώνοντας τις κλιματικές και περιβαλλοντικές επιδόσεις των χωρών Ελλάδας, Κύπρου και Τουρκίας.
Το μεγάλο αγκάθι βέβαια παραμένει η οριοθέτηση των ΑΟΖ Ελλάδας και Κύπρου με την Τουρκία και γι’ αυτό το λόγο, σύμφωνα με πηγές από τις Βρυξέλλες προετοιμάζονται πρωτοβουλίες για να δημιουργηθούν ευνοϊκές συνθήκες στην επίλυση των διαφορών και να προχωρήσουν οι σχεδιασμοί της ενεργειακής μετάβασης σύμφωνα με την Πράσινη Συμφωνία της ΕΕ.
