Η αυξανόμενη συνεργασία μεταξύ της Αιγύπτου, του Ισραήλ, της Κύπρου και της Ελλάδας, για την ταυτόχρονη νομισματοποίηση και ενσωμάτωση των διαθέσιμων αποθεμάτων, έχει λάβει σημαντική ώθηση από τις επιπτώσεις της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και τις ανησυχίες που εξακολουθούν να υπάρχουν για την ενεργειακή ασφάλεια στην Ευρώπη.
Οι εξαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου της Αιγύπτου έχουν ξαφνικά μεγάλη ζήτηση και αναμένεται να αυξηθούν, ενώ η ζήτηση στην Ευρώπη συνεχίζει να αυξάνεται. Συνολικά, αν εξετάσουμε μόνο αυτούς τους εξωγενείς παράγοντες, το μέλλον της Αιγύπτου είναι λαμπρό. Ωστόσο, η μεγαλύτερη οικονομία της Βόρειας Αφρικής βρίσκεται στο ναδίρ και καθώς ο πληθωρισμός συνεχίζει να αυξάνεται, οι εσωτερικές αναταραχές εξακολουθούν να αποτελούν σημαντική απειλή.
Όσον αφορά την παραγωγή νέου φυσικού αερίου, η Αίγυπτος σημειώνει πρόοδο. Η βρετανική ενεργειακή εταιρεία Energean ανέφερε αυτή την εβδομάδα ότι το πρώτο φυσικό αέριο παραδόθηκε στις υπεράκτιες αιγυπτιακές εγκαταστάσεις της North El Amriya και North Idku (NEA/NI).
Τα δύο έργα εγκρίθηκαν τον Ιανουάριο του 2021 και το πρώτο αέριο αναμένεται να εισρεύσει εντός 26 μηνών. Επί του παρόντος, το πρώτο αέριο έχει παραχθεί στο πηγάδι NEA6, ενώ τρία ακόμη πηγάδια θα τεθούν σε λειτουργία κατά τη διάρκεια του 2023. Η ανάπτυξη NEA/NI, η οποία βρίσκεται στα ρηχά νερά της Αιγύπτου, κατέχει εκτιμώμενα 39 εκατ. kboed αποθεμάτων 2P (88% φυσικό αέριο), ενώ η παραγωγή καθαρού συμφέροντος εργασίας αναμένεται να κορυφωθεί στα 15 - 20 kboed (88% φυσικό αέριο) το 2024. Η παραγωγή θα χρησιμοποιήσει την υπάρχουσα υποδομή και περιλαμβάνει την υποθαλάσσια σύνδεση τεσσάρων γεωτρήσεων με την πλατφόρμα North Abu Qir PIII της Energean.
Παράλληλα, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Νετανιάχου δήλωσε στην ιταλική εφημερίδα La Republica στις 9 Μαρτίου ότι το Ισραήλ ενδιαφέρεται να προμηθεύσει την Ιταλία με φυσικό αέριο. Ο Νετανιάχου το δήλωσε αυτό πριν από την επίσκεψή του στη Ρώμη, όπου στην ημερήσια διάταξη βρίσκονται περαιτέρω συνομιλίες για διμερή οικονομική συνεργασία.
Η Αίγυπτος και το Ισραήλ έχουν ήδη υπογράψει συμφωνία με την ΕΕ τον Ιούνιο του 2022 για την ενίσχυση των εξαγωγών υγροποιημένου φυσικού αερίου. Ταυτόχρονα, το Ισραήλ υπέγραψε μια άλλη συμφωνία με τη γαλλική TotalEnergies και την ιταλική ENI, επιτρέποντας και στις δύο να αρχίσουν την έρευνα για φυσικό αέριο στο πλαίσιο μιας συμφωνίας-ορόσημο για τα θαλάσσια σύνορα με τον Λίβανο. Οι κύριες ισραηλινές εξαγωγές φυσικού αερίου και οι πιθανές αυξήσεις του όγκου θα συνδεθούν ή θα ρέουν μέσω των υποδομών και των μονάδων υγροποιημένου φυσικού αερίου της Αιγύπτου.
Τις τελευταίες εβδομάδες, η Αίγυπτος έχει γίνει πρωτοσέλιδο για θέματα που θα μπορούσαν να είναι ανησυχητικά όχι μόνο για την κατάσταση της ίδιας της χώρας, αλλά και για τους επενδυτές και τους Ευρωπαίους εισαγωγείς του αιγυπτιακού LNG.
Η αιγυπτιακή Κεντρική Υπηρεσία Δημόσιας Κινητοποίησης και Στατιστικής (CAPMAS) ανέφερε ότι ο ετήσιος γενικός πληθωρισμός της χώρας αυξήθηκε σε 32,9% τον Φεβρουάριο του 2023, έναντι 10% τον Φεβρουάριο του 2022.
Οι κύριοι λόγοι για τα σημερινά ακραία επίπεδα πληθωρισμού είναι οι υψηλότερες τιμές των τροφίμων και των ποτών (61,5% σε ετήσια βάση), οι τιμές της στέγασης, του νερού, του ηλεκτρικού ρεύματος, του φυσικού αερίου και των καυσίμων (8,1% σε ετήσια βάση) και η αύξηση των δαπανών υγειονομικής περίθαλψης (16,8% σε ετήσια βάση).
Το CAPMAS δήλωσε επίσης ότι ο μηνιαίος δείκτης τιμών καταναλωτή (ΔΤΚ) κατέγραψε 161,3 μονάδες τον Φεβρουάριο του 2023, σημειώνοντας αύξηση 7,1% σε σύγκριση με τον Ιανουάριο, σύμφωνα με τα στοιχεία. Ο οργανισμός επανέλαβε επίσης ότι ο ετήσιος γενικός πληθωρισμός της Αιγύπτου αυξήθηκε στο 26,5% τον Ιανουάριο του 2023, έναντι 8% τον Ιανουάριο του 2022.
Οι αναλυτές προειδοποιούν εδώ και χρόνια ότι η συνολική οικονομική ανάπτυξη της Αιγύπτου είναι μονόπλευρη και δεν επικεντρώνεται στα πραγματικά υποκείμενα ζητήματα που σήμερα περιορίζουν ή και αποδυναμώνουν την οικονομική ανάπτυξη. Εδώ και δεκαετίες, οι κρατικές επιδοτήσεις της Αιγύπτου εξαντλούν τον προϋπολογισμό της.
Κατά τη διάρκεια των τελευταίων δύο ετών, οι επιδοτήσεις έχουν μειωθεί, αλλά ακόμη και έτσι, συνεχίζουν να πιέζουν τους δημοσιονομικούς προϋπολογισμούς.
Άλλα κύρια ζητήματα είναι ένα ακόμη υπερτιμημένο νόμισμα, αδύναμα δικαιώματα ιδιοκτησίας και ένα κράτος και ένας στρατός που επιβάλλονται υπερβολικά σε στρατηγικούς οικονομικούς τομείς. Η εμπλοκή της κυβέρνησης έχει αποτρέψει τις διεθνείς επενδύσεις και έχει περιορίσει τον ανταγωνισμό.
Παρά τον ανεξέλεγκτο πληθωρισμό και τα οικονομικά προβλήματα, οι επενδύσεις στους τομείς των υδρογονανθράκων και της ενέργειας της χώρας εξακολουθούν να είναι πολύ ισχυρές, αλλά οι άμεσες ξένες επενδύσεις εκτός αυτού του πρωτογενούς τομέα είναι πολύ χαμηλές.
Οι κύριες ροές εσόδων της Αιγύπτου εξακολουθούν να σχετίζονται με τα εμβάσματα, τον τουρισμό και τα τέλη διέλευσης της διώρυγας του Σουέζ. Η δαπανηρή υπεράσπιση της αιγυπτιακής λίρας, η έλλειψη διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και τα χαμηλά επίπεδα ΑΞΕ έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην οικονομία της χώρας, και παρόλο που το ΑΕΠ αυξάνεται, με πρόβλεψη 4-5% για το 2023, κάθε θετική διάθεση εξανεμίζεται από την άνοδο του πληθυσμού.
Για τον μέσο Αιγύπτιο, η κύρια κρίση είναι η υποτίμηση της αιγυπτιακής λίρας έναντι του δολαρίου ΗΠΑ, η οποία έχει υποτιμηθεί σχεδόν 50% από τον Μάρτιο του 2022. Η εξέλιξη αυτή έχει οδηγήσει σε οξεία έλλειψη δολαρίων, επηρεάζοντας τις εισαγωγές και προκαλώντας συσσώρευση εμπορευμάτων στα λιμάνια. Η ανάλυση δείχνει επίσης ότι περίπου το 60% των Αιγυπτίων (104+ εκατομμύρια) βρίσκονται κάτω από το όριο της φτώχειας, σε σύγκριση με το 30% πριν από το COVID.
Η Αίγυπτος έχει ζητήσει δάνεια από τις αραβικές χώρες του Κόλπου και το ΔΝΤ, και ενώ περισσότερα ξένα χρήματα εισρέουν στη χώρα, οι όροι για τα δάνεια γίνονται όλο και πιο αυστηροί. Το Κάιρο εκτιμά ότι το επίπεδο του δημόσιου χρέους θα φθάσει το 93% του ΑΕΠ φέτος, ένα νούμερο που θέλει να μειώσει στο 75% του ΑΕΠ μέχρι το 2026, αλλά κανείς δεν γνωρίζει πραγματικά πώς η κυβέρνηση επιδιώκει να το επιτύχει αυτό. Ορθολογικές επιλογές, όπως η περικοπή έργων υψηλού προφίλ ή η άμυνα, δεν τίθενται προς το παρόν σε συζήτηση. Μέρος της σημερινής αύξησης του κυβερνητικού χρέους οφείλεται στο μεγάλο πρόγραμμα αμυντικών δαπανών, το οποίο ώθησε την Αίγυπτο να γίνει ο 3ος μεγαλύτερος εισαγωγέας όπλων παγκοσμίως.
Μια νέα οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση θα μπορούσε όχι μόνο να αποσταθεροποιήσει τη σημερινή αιγυπτιακή κυβέρνηση και τις κρατικές δομές, αλλά θα μπορούσε επίσης να θέσει σε κίνδυνο την ακμάζουσα βιομηχανία υγροποιημένου φυσικού αερίου. Οι μονομερείς αποφάσεις του Καΐρου να επικεντρωθεί εκ νέου στη δική του νομισματοποίηση των αποθεμάτων θα μπορούσε να αποτελέσει δυνητική απειλή για την τρέχουσα συνοχή στο εσωτερικό του Φόρουμ Φυσικού Αερίου Ανατολικής Μεσογείου (EMGF).
