Το υγροποιημένο φυσικό αέριο απαιτεί πολύ λιγότερες υποδομές για την παράδοσή του από ό,τι το φυσικό αέριο που παραδίδεται μέσω αγωγού, πράγμα που σημαίνει ότι όχι μόνο κοστίζει λιγότερο στον αγοραστή η δημιουργία των εγκαταστάσεων που απαιτούνται για να επωφεληθεί από την τακτική προμήθεια υγροποιημένου φυσικού αερίου, αλλά και ότι οι ποσότητες μπορούν να αυξηθούν και να μειωθούν σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Μπορεί επίσης να αγοραστεί στην αγοράspot όταν απαιτούνται πρόσθετες επείγουσες προμήθειες.
Στην ουσία, μετά την εισβολή του 2022 στην Ουκρανία, οι προμήθειεςLNG έχουν γίνει η «τακτική προμήθεια φυσικού αερίου» για τους μεγαλύτερους καταναλωτές ενέργειας παγκοσμίως. Σε μια επίδειξη προνοητικότητας τόσο εξαιρετική που είναι απίστευτη, η Κίνα άρχισε να υπογράφει μαζικές μακροπρόθεσμες συμφωνίες προμήθειας υγροποιημένου φυσικού αερίου με μεγάλους προμηθευτές ένα ολόκληρο χρόνο πριν από την εισβολή των ρωσικών στρατευμάτων στην Ουκρανία.
Ωστόσο, οι δυτικές επιχειρήσεις έχουν αρχίσει να αντιστρέφουν τα δεδομένα στη συμμαχία Ρωσίας-Κίνας, με αρκετές μεγάλες πρωτοβουλίες προμήθειας υγροποιημένου φυσικού αερίου που βρίσκονται επίσης σε εξέλιξη, συμπεριλαμβανομένης μιας πρόσφατης συμφωνίας με τον κύριο προμηθευτή υγροποιημένου φυσικού αερίου, το Ομάν. Το Σουλτανάτο αποτελεί επίσης ζωτικής σημασίας κόμβο της Μέσης Ανατολής τόσο για τη συμμαχία υπό την ηγεσία των ΗΠΑ όσο και για τη συμμαχία Κίνας-Ρωσίας.
Το Ομάν συγκαταλέγεται πλέον στην πρώτη δεκάδα των παγκόσμιων προμηθευτών υγροποιημένου φυσικού αερίου, με τις εξαγωγές να έχουν φθάσει στο υψηλότερο επίπεδο των 1,16 εκατομμυρίων μετρικών τόνων τον Απρίλιο. Η συμφωνία με την BP στα τέλη Νοεμβρίου θα προβλέπει ότι ο δυτικός γίγαντας πετρελαίου και φυσικού αερίου θα λαμβάνει 1 εκατομμύριο μετρικούς τόνους ετησίως (mmtpy) από το Ομάν LNG, αρχής γενομένης το 2026 και διάρκειας εννέα ετών.
Πιο σημαντικό από την ποσότητα του LNG είναι το γεγονός ότι μια μεγάλη δυτική εταιρεία κατάφερε να συνάψει μια τέτοια συμφωνία ενάντια στο ρεύμα των πολλαπλών προόδων της Κίνας για την εξασφάλιση ολοένα και μεγαλύτερης επιρροής στο Σουλτανάτο. Τόσο για την Κίνα και τους συμμάχους της, όσο και για τη συμμαχία υπό την ηγεσία των ΗΠΑ, το Ομάν έχει μια σημασία που υπερβαίνει κατά πολύ τα σχετικά αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Καθοριστικής σημασίας και για τις δύο χώρες είναι η γεωγραφικά-στρατηγική θέση του Ομάν, με μεγάλες ακτογραμμές κατά μήκος του Κόλπου του Ομάν και της Αραβικής Θάλασσας που προσφέρουν απρόσκοπτη ισότιμη πρόσβαση στις αγορές της Δύσης και της Ανατολής.
Σύμφωνα με ανώτερη πηγή που συνεργάζεται στενά με το υπουργείο Πετρελαίου του Ιράν, ο μακροχρόνιος στόχος της Κίνας στο Ομάν είναι να το χρησιμοποιήσει για να εξασφαλίσει τον έλεγχο όλων των βασικών σημείων αποχέτευσης της οδού μεταφοράς αργού πετρελαίου από τη Μέση Ανατολή προς την Ευρώπη, τα οποία αποφεύγουν τη διαδρομή του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας (πιο ακριβή και πιο δύσκολη από ναυτικής άποψης) και τη διαδρομή των Στενών του Ορμούζ (πιο ευαίσθητη από πολιτική άποψη). Αυτό ευθυγραμμίζεται πλήρως με τον ευρύτερο στρατηγικό στόχο του Πεκίνου, ο οποίος περικλείεται στο σχέδιο «Μία ζώνη, ένας δρόμος» για την αρπαγή ισχύος πολλών γενεών.
Ακόμα πιο συγκεκριμένα, η Κίνα έχει ήδη μεγάλο έλεγχο του ελεγχόμενου από το Ιράν Στενού του Ορμούζ μέσω της περιεκτικής «25ετούς συμφωνίας συνολικής συνεργασίας Ιράν-Κίνας».
Η ίδια συμφωνία έδωσε επίσης στην Κίνα τον έλεγχο του Στενού Bab al-Mandab, μέσω του οποίου το αργό πετρέλαιο μεταφέρεται προς τα πάνω μέσω της Ερυθράς Θάλασσας προς τη Διώρυγα του Σουέζ, προτού μετακινηθεί στη Μεσόγειο και στη συνέχεια προς τα δυτικά. Αυτό επιτεύχθηκε καθώς βρίσκεται μεταξύ της Υεμένης - που ελέγχεται σε μεγάλο βαθμό από τους υποστηριζόμενους από το Ιράν Χούθι και τώρα υπόκειται στη νέα συμφωνία σχέσεων μεταξύ του Ιράν και της Σαουδικής Αραβίας, η οποία έγινε με τη μεσολάβηση της Κίνας - και του Τζιμπουτί, επί του οποίου η Κίνα έχει επίσης δημιουργήσει έναν ασφυκτικό έλεγχο.
Μέσω της χειραγώγησης των δυνάμεων αντιπροσώπων σε αυτές τις περιοχές, συμπεριλαμβανομένου του Κόλπου του Ομάν και γύρω από αυτόν, η Κίνα μπορεί να αυξήσει ή να μειώσει τις εντάσεις στον παγκόσμιο τομέα του πετρελαίου και του φυσικού αερίου πολύ γρήγορα και εύκολα, όπως φάνηκε πρόσφατα με την ενορχηστρωμένη από το Ιράν κατάληψη πλοίων που υποτίθεται ότι συνδέονται με το Ισραήλ.
Η Κίνα μπόρεσε για πρώτη φορά να εξασφαλίσει σημαντική επιρροή στο Ομάν πριν από περίπου επτά χρόνια, όταν το Σουλτανάτο αγωνιζόταν με τη χρηματοδότηση του εμβληματικού του έργου διυλιστηρίου Duqm (230.000 βαρέλια ημερησίως) αξίας 8,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ και των βοηθητικών έργων (άλλα 10 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ περίπου).
Η Κίνα, που ήδη αντιπροσώπευε περίπου το 90% των εξαγωγών πετρελαίου του Ομάν και το μεγαλύτερο μέρος των εξαγωγών πετροχημικών του μέχρι τότε, έσπευσε να το εκμεταλλευτεί αυτό για να υπογράψει επένδυση ύψους 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ στο έργο Duqm - αμέσως μετά την εφαρμογή της πυρηνικής συμφωνίας με το Ιράν στις αρχές του 2016, για την ακρίβεια.
Το επίκεντρο αυτών των κινεζικών χρημάτων ήταν αρχικά η ολοκλήρωση του διυλιστηρίου του Duqm, αλλά επεκτάθηκε επίσης για να συμπεριλάβει τη χρηματοδότηση ενός τερματικού σταθμού εξαγωγής προϊόντων στο λιμάνι του Duqm και των δεξαμενών αποθήκευσης αργού που προορίζονται για το διυλιστήριο του Duqm στο πάρκο αποθήκευσης πετρελαίου Ras Markaz. Περισσότερα κινεζικά χρήματα διοχετεύθηκαν επίσης στην κατασκευή και την αξιοποίηση ενός βιομηχανικού πάρκου 11,72 τετραγωνικών χιλιομέτρων στο Duqm σε τρεις περιοχές - βαριά βιομηχανία, ελαφριά βιομηχανία και μικτή χρήση.
Εκτός από τη ζωτική του σημασία ως βασικού κόμβου στη Μέση Ανατολή, το Πεκίνο είχε επίσης αναγνωρίσει στο Ομάν μια άλλη βασική χρήση του - η οποία ήταν να επιτρέψει στο βασικό περιφερειακό κράτος-πελάτη του, το Ιράν, να οικοδομήσει επιτέλους τη δική του επιχείρηση υγροποιημένου φυσικού αερίου παγκόσμιας κλάσης, με βασικό πελάτη την Κίνα.
Το σχέδιο προβλέπει ότι το Ιράν θα χρησιμοποιήσει τουλάχιστον το 25% της παραγωγικής ικανότητας του Ομάν σε υγροποιημένο φυσικό αέριο στο εργοστάσιο Qalhat. Μια τέτοια ιδέα αποτελούσε αρχικά μέρος της ευρύτερης συμφωνίας συνεργασίας που συνήφθη μεταξύ του Ομάν και του Ιράν το 2013, επεκτάθηκε σε πεδίο εφαρμογής το 2014 και επικυρώθηκε πλήρως τον Αύγουστο του 2015, η οποία επικεντρώθηκε στην εισαγωγή από το Ομάν τουλάχιστον 10 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου ετησίως (bcm/y) από το Ιράν για 25 χρόνια μέσω υποθαλάσσιου αγωγού, όπως αναλύεται επίσης στο τελευταίο μου βιβλίο για τις παγκόσμιες αγορές πετρελαίου.
Η εν λόγω συμφωνία επρόκειτο να ξεκινήσει το 2017, οπότε και η αξία της ήταν περίπου 60 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ. Στη συνέχεια, ο στόχος άλλαξε σε 43 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως που θα εισάγονταν για 15 χρόνια, και τελικά άλλαξε σε τουλάχιστον 28 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως, επίσης για ελάχιστη περίοδο 15 ετών.
Δεδομένης, ωστόσο, της δυνητικής διάλυσης των κυρώσεων του έργου, οι ΗΠΑ συμπεριέλαβαν την παρεμπόδιση αυτού του έργου υγροποιημένου φυσικού αερίου Ιράν-Ομάν στις προσπάθειές τους να εμποδίσουν το Ιράν να επεκτείνει τις οδούς εξαγωγής υδρογονανθράκων στην αναπτυσσόμενη αγορά της Ασίας. Πριν ξεσπάσει ο αποκλεισμός του Κατάρ υπό την ηγεσία της Σαουδικής Αραβίας το 2017, οι ΗΠΑ πρότειναν μια εναλλακτική λύση για το Ομάν, η οποία ήταν να αυξήσει την απορρόφηση φυσικού αερίου από το Κατάρ. Αυτό θα ερχόταν μέσω του αγωγού Dolphin Pipeline που εκτείνεται από το Κατάρ στο Ομάν μέσω των ΗΑΕ, ή σε μορφή LNG, αλλά το Ομάν αρνήθηκε.
Η επιθυμία του Ομάν να αναζωογονήσει τα σχέδια για τον αγωγό φυσικού αερίου Ιράν-Ομάν αναζωπυρώθηκε επίσης εκείνη την περίοδο από τις απαιτήσεις των ΗΑΕ για ένα ολοένα και μεγαλύτερο τέλος για να επιτρέπει τη διέλευση του φυσικού αερίου από το Ιράν μέσω των υδάτων τους, και πάλι μέρος της στρατηγικής των ΗΠΑ να πείσουν το Ομάν να πάρει το φυσικό αέριο του από το Κατάρ.
Στην παρούσα φάση, το Ομάν φαίνεται να παίζει μια παρόμοια πράξη εξισορρόπησης μεταξύ των συμφερόντων της συμμαχίας υπό την ηγεσία των ΗΠΑ και της Κίνας, όπως πολλές άλλες χώρες στη Μέση Ανατολή έχουν παίξει κατά τη διάρκεια των ετών.
Από τη μία πλευρά, τον Μάιο το Ομάν προχώρησε σε τέσσερις μεγάλες συμφωνίες με το Ιράν στο πλαίσιο ενός ευρύτερου σχεδίου για την από κοινού ανάπτυξη του κοινού υπεράκτιου κοιτάσματος πετρελαίου Hengam στα Στενά του Ορμούζ. Αυτή ήταν η πρώτη δημοσιοποιημένη συμφωνία συνεργασίας μεταξύ του Ιράν και μιας γειτονικής χώρας σε κοινό πεδίο, αν και, το Ιράν και το Ιράκ συνεργάζονται στενά σε πολλά κοινά κοιτάσματα εδώ και δεκαετίες.
Το κοίτασμα Hengam βρίσκεται περίπου 70 χιλιόμετρα από τις νότιες ιρανικές ακτές, βόρεια του Ομάν, στη συμβολή του Περσικού Κόλπου και του Κόλπου του Ομάν που βρίσκεται σχεδόν ακριβώς στο κέντρο του στενού του Ορμούζ. Το σημείο αυτό αποτελεί τη βασική παγκόσμια οδό διέλευσης για το 30-40% περίπου του παγκόσμιου πετρελαίου ανά πάσα στιγμή.
Από την άλλη πλευρά, τον Νοέμβριο το Ομάν υπέγραψε τροπολογία με τη γαλλική TotalEnergies για την επέκταση της συνεργασίας του με την Oman LNG. Το συγκρότημα υγροποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου του Ομάν, το οποίο βρίσκεται στη βορειοανατολική ακτή του Ομάν, περιλαμβάνει δύο σειρές υγροποίησης, η καθεμία με δυναμικότητα 3,8 mmt ετησίως. Βρίσκεται δίπλα στο έργο Qalhat LNG, το οποίο η Κίνα και το Ιράν επιδιώκουν εδώ και καιρό να αξιοποιήσουν στο πλαίσιο της κοινής τους πρωτοβουλίας για το Ιράν LNG.
