Ο ACER προειδοποιεί ότι, χωρίς αλλαγές, το κόστος των δικτύων μπορεί να εκτοξευθεί — ακόμη και να διπλασιαστεί έως το 2050 — επιβαρύνοντας σημαντικά τους καταναλωτές. Για να προληφθεί αυτή η εξέλιξη, καλεί τις εθνικές ρυθμιστικές αρχές να επανεξετάζουν τακτικά τις μεθοδολογίες τιμολόγησης και να διασφαλίζουν ότι οι χρεώσεις αντανακλούν ορθά το κόστος και ενισχύουν την αποδοτική χρήση των υποδομών.
Στην πρόσφατη έκθεσή του, ο Ευρωπαϊκός Ρυθμιστής Ενέργειας (ACER) καταθέτει ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο για τη διαμόρφωση δικαιότερων, αποτελεσματικότερων και πιο διαφανών μεθοδολογιών τιμολόγησης των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας. Οι προτάσεις του στοχεύουν στη μείωση του κόστους για τους τελικούς χρήστες, την ενίσχυση των επενδύσεων στις υποδομές και τη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας. Ο ACER τονίζει ότι τα τιμολόγια δικτύου πρέπει να στέλνουν καθαρά σήματα τιμών προς όλους τους χρήστες, ώστε να ενθαρρύνονται συμπεριφορές που μειώνουν τη συνολική πίεση στο δίκτυο και βελτιστοποιούν τη χρήση του. Στο πλαίσιο αυτό, προκρίνει τα εξής:
- Περιορισμός της αύξησης του κόστους δικτύου: Μέτρα φιλικά προς το μέλλον πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι χρήστες λαμβάνουν τα σωστά σήματα ευελιξίας και αποδοτικότητας, αποφεύγοντας τη μετακύλιση κόστους από τη μία ομάδα χρηστών στην άλλη χωρίς επαρκή αιτιολόγηση.
- Αντανάκλαση του πραγματικού κόστους στα τιμολόγια: Οι χρεώσεις πρέπει να είναι δομημένες έτσι ώστε να ενθαρρύνουν την προσαρμογή της παραγωγής και της κατανάλωσης, παρέχοντας σε συνδυασμό με τις τιμές της αγοράς ένα ενιαίο σήμα τιμών στους χρήστες.
- Διαμόρφωση δίκαιων και ορθολογικών χρεώσεων: Οι τιμολογιακές μεθοδολογίες πρέπει να βασίζονται σε αντικειμενικά κριτήρια και να αντικατοπτρίζουν το κόστος λειτουργίας και ανάπτυξης του δικτύου, αποφεύγοντας στρεβλώσεις και αδικαιολόγητες εκπτώσεις.
Ήδη, σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης, πάνω από τα δύο τρίτα των κρατών-μελών της ΕΕ έχουν αναθεωρήσει ή σχεδιάζουν να αναθεωρήσουν σημαντικά τις μεθοδολογίες τιμολόγησης των δικτύων τους. Πολλές από τις αλλαγές αυτές συνάδουν με τις παλαιότερες συστάσεις του ACER, όπως η εισαγωγή χρεώσεων βάσει της καταναλισκόμενης ενέργειας (σύμφωνα με την αρχή της σχέσης κόστους-αιτιότητας), η υιοθέτηση διαφοροποιημένων τιμολογίων ανά ώρα χρήσης, αλλά και η κατάργηση επιλεκτικών εκπτώσεων χωρίς επαρκή τεκμηρίωση.
Αναγνωρίζοντας ότι δεν μπορεί να υπάρξει μία ενιαία λύση για όλη την Ευρώπη, ο ACER παρουσιάζει στην έκθεση επιλεγμένα παραδείγματα εθνικών πρακτικών, τα οποία μπορούν να αξιοποιηθούν από τις ρυθμιστικές αρχές για να σχεδιάσουν πιο αποδοτικές και προσαρμοσμένες στις τοπικές συνθήκες μεθοδολογίες.
Παράλληλα, ο Ρυθμιστής καταγράφει τις βασικές αρχές που πρέπει να διέπουν τη χάραξη των νέων μεθοδολογιών τιμολόγησης μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας:
- Ενίσχυση της διαφάνειας και της συγκρισιμότητας μεταξύ διαφορετικών αγορών.
- Διασφάλιση της ίσσης μεταχείρισης όλων των χρηστών του δικτύου.
- Προώθηση της ανταποδοτικότητας και των αποτελεσματικών οικονομικών σημάτων.
- Ενίσχυση της συμμετοχής των εμπλεκόμενων μερών, ιδίως πριν από σημαντικές αναθεωρήσεις.
Ο ACER επισημαίνει, τέλος, ότι βρίσκεται σε στενή συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία αναμένεται εντός του 2025 να παρουσιάσει τις κατευθυντήριες γραμμές για τη νέα μεθοδολογία τιμολόγησης των δικτύων. Η σχετική δέσμη μέτρων εντάσσεται στο ευρύτερο Πακέτο Ηλεκτροκίνησης και Δικτύων, το οποίο έχει προγραμματιστεί να παρουσιαστεί το 2026.
