Ταχύτητες έχει ανεβάσει, ύστερα από πολλά χρόνια, ο κλάδος της διαχείρισης απορριμμάτων, με διαγωνισμούς για μεγάλης αξίας έργα να βρίσκονται σε εξέλιξη και άλλους να δρομολογούνται. Το δεκαετές Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ), που εγκρίθηκε πριν από περίπου ένα χρόνο, προβλέπει την κατασκευή σύγχρονων μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων (ΜΕΑ), ως επί το πλείστον, με τη μορφή Σύμπραξης Δημόσιου Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ), όπως και μονάδων επεξεργασίας βιοαποβλήτων (ΜΕΒΑ), οργανικών δηλαδή υπολειμμάτων (π.χ. φλούδες τροφίμων, κτλ). Ο σχεδιασμός περιλαμβάνει και την κατασκευή μονάδων ενεργειακής αξιοποίησης-καύσης, αλλά, ακόμη, αυτού του είδους τα projects δεν έχουν δημοπρατηθεί. Τι σημαίνουν τα παραπάνω σε αριθμούς;
Έργα της τάξεως των 5 δισ. ευρώ τα επόμενα χρόνια, με ορίζοντα το 2025, για την κατασκευή μονάδων επεξεργασίας απορριμμάτων, όπως και projects με προϋπολογισμό 700 εκατ. ευρώ -1 δισ. για την υλοποίηση μονάδων επεξεργασίας βιοαποβλήτων. Να διευκρινίσουμε ότι αυτή τη στιγμή, σταδιακά, σε όλους τους δήμους της χώρας τοποθετούνται καφέ κάδοι, όπου καταλήγουν τα βιοαπόβλητα των οποίων η επεξεργασία θα πραγματοποιείται από τις ειδικές μονάδες επεξεργασίας. Αυτά, λοιπόν, τα μεγέθη και βέβαια η αναγκαιότητα η χώρα και κυρίως η Αττική να απαλλαγεί από το πρόβλημα της διαχείρισης απορριμμάτων έχουν κινητοποιήσει τους παίκτες της αγοράς.
Αυτό, βέβαια, συμβαίνει σε μία συγκυρία κατά την οποία μεγάλοι όμιλοι μεγιστοποιούν το αποτύπωμά τους στην κοινωνία, υιοθετούν κριτήρια περιβαλλοντικά, κοινωνικά και εταιρικής διακυβέρνησης (ESG). Σε αυτή την κατηγορία βρίσκεται η θυγατρική του ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, η οποία εγκαινίασε, πρόσφατα, τη στρατηγική συμπόρευσή της με την ΤΙΤΑΝ που διακρίνεται, εξίσου, για την υιοθέτηση κριτηρίων ESG.
Οι δύο λοιπόν εταιρείες, συνολικής κεφαλαιοποίησης ύψους 2,9 δισ. ευρώ, συμμετέχουν από κοινού στη διεκδίκηση τριών μεγάλων έργων, δύο στην Αττική και ένα στη Θεσσαλονίκη προϋπολογισμού 1 δισ. ευρώ. Πρόκειται για τη ΜΕΑ Αττικής–θα κατασκευαστεί στη Φυλή– και τη ΜΕΑ Πειραιά που θα υλοποιηθεί στο Σχιστό διαθέτοντας προϋπολογισμό 461 εκατ. ευρώ και 300 εκατ. ευρώ αντίστοιχα. Το τρίτο έργο αφορά την μονάδα επεξεργασίας στη Θεσσαλονίκη της οποίας η αξία της σύμβασης αφορά 60 εκατ. ευρώ στη χρηματοδοτική συμβολή του Δημοσίου και 142 εκατ. ευρώ στην καθαρά παρούσα αξία πληρωμών διαθεσιμότητας.
Ωστόσο, η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή μαζί με την ΤΙΤΑΝ είναι μόνο το ένα σχήμα από τα συνολικά πέντε που συμμετείχαν στους διαγωνισμούς. Στους υπόλοιπους ενδιαφερόμενους ανήκουν η Μυτιληναίος μαζί με τη Μεσόγειο, η ένωση Motor Oil-Άβαξ-Θαλής, η Ηλέκτωρ του ομίλου Ελλάκτωρ και η Intrakat με τη Watt. Όσον αφορά τη Watt να σημειωθεί ότι μαζί με την Intrakat συμμετείχε στον διαγωνισμό για τη μονάδα της Φυλής, ενώ διεκδικεί το έργο στο Σχιστό μαζί με την Lafarge. Δεν έδωσε, δηλαδή, το «παρών» στον διαγωνισμό της Θεσσαλονίκης, ενώ για πρώτη φορά η Watt συμπράττει με την Lafarge.
Αυτή, λοιπόν, η κινητικότητα και οι συμμαχίες φανερώνουν το υψηλό επενδυτικό ενδιαφέρον που παρουσιάζουν τα projects στα απορρίμματα. Επίσης, σε εξέλιξη βρίσκεται ο διαγωνισμός για την κατασκευή μονάδας επεξεργασίας στο Γραμματικό, που έχει δημοπρατηθεί ως δημόσιο έργο, με την ημερομηνία υποβολής δεσμευτικών προσφορών να εκπνέει στις 27 Οκτωβρίου.
Το συγκεκριμένο project, που έχει όμως, εγκλωβιστεί σε ένα «γαϊτανάκι» παρατάσεων, είναι της τάξεως των 100 εκατ. ευρώ, ενώ διαθέτει δυναμικότητα 600.000 τόνων. Πάντως, εκεί μαζί με τη μονάδα επεξεργασίας θα κατασκευαστεί και μονάδα επεξεργασίας προδιαλεγμένου οργανικού κλάσματος ετήσιας δυναμικότητας 20.000 τόνων.
Ο σχεδιασμός περιλαμβάνει και τη δημοπράτηση μιας νέας μονάδας, που θα διαθέτει και ΜΕΒΑ (για τα βιοαπόβλητα), αλλά όχι Χώρο Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων, στη Νότια Αττική. Θα δημοπρατηθεί ως δημόσιο έργο.
Στη σημερινή διοίκηση της Περιφέρειας Αττικής ορισμένοι καταλογίζουν καθυστέρηση ως προς την προώθηση των μεγάλων έργων απορριμμάτων, δεδομένου ότι έχουν περάσει περισσότερο από δύο χρόνια από την ήττα της Ρένας Δούρου. Σύμφωνα όμως, με τον αντίλογο, έχουν προχωρήσει οι διαγωνισμοί για τις δύο μονάδες της Αττικής, δηλαδή σε Σχιστό και Φυλή, με τη δεύτερη, όμως, να είναι επέκταση της υφιστάμενης. Από την Περιφέρεια σημειώνουν ότι έμφαση δίνεται στην αύξηση των ποσοστών ανακύκλωσης, με στόχο η ταφή απορριμμάτων σε όλη τη χώρα να περιοριστεί στο 10% έως το 2030 και η ανακύκλωση να ανέλθει στο 55% το 2025 και το 60% το 2030.
Σε κάθε περίπτωση, σε σχέση με την Αττική, η Περιφέρεια εμφανίζει πολύ καλύτερη εικόνα. Σε Πελοπόννησο προχωράει η κατασκευή των σύγχρονων μονάδων, ενώ σε Ήπειρο, Ηλεία και αλλού, οι εγκαταστάσεις βρίσκονται σε λειτουργία εδώ και πολλά χρόνια. Η Αττική βρίσκει σιγά-σιγά το βηματισμό της, με το ζητούμενο να είναι η όσο το δυνατόν συντομότερη έναρξη κατασκευής νέων μονάδων, κάτι που θα αργήσει να συμβεί. Έστω κι αν οι διαγωνισμοί σημειώνουν πρόοδο, μέχρι να επιλεγεί ο οριστικός ανάδοχο, να εξασφαλίσει τις απαιτούμενες άδειες και ξεκινήσει την κατασκευή θα χρειαστεί να περάσει αρκετός καιρός ακόμη…
Γιώργος Μίχας / liberal.gr
