Το χαρτί, το χαρτόνι και το μέταλλο ανακυκλώνονται σε υψηλά ποσοστά, όμως το πλαστικό συνεχίζει να μένει στα σκουπίδια.
Το περισσότερο πλαστικό απλά δεν μπορεί να ανακυκλωθεί. Σε αυτό το συμπέρασμα καταλήγει η νέα μελέτη του αμερικανικού γραφείου της Greenpeace,“Circular Claims Fall Flat Again”, που δημοσιεύθηκε πριν λίγες μέρες, και βρήκε ότι το 2021 στα νοικοκυριά στις ΗΠΑ δημιούργησαν περίπου 51 εκατομμύρια τόνους πλαστικών σκουπιδιών, από τα οποία ανακυκλώθηκαν μόλις οι 2,4 εκατομμύρια τόνοι!
Η ανακύκλωση πλαστικού έχει καθοδική πορεία, αφούμειώθηκε κατά 5-6%το 2021, ενώ το 2014 ήταν 9,5% και το 2018 ήταν 8,7%. Και ποια είναι η εξήγηση για αυτό; Η απαγόρευση εισαγωγής πλαστικών αποβλήτων που επέβαλε η Κίνα το 2018! Μέχρι τότε, οι ΗΠΑ (αλλά και πολλές άλλες χώρες) εξήγαγαν εκατομμύρια τόνους πλαστικών σκουπιδιών στην Κίνα και προσμετρούσαν τις εξαγωγές αυτές ως “ανακύκλωση”, παρόλο που μεγάλο μέρος τους απλά κατέληγε στα σκουπίδια ή καιγόταν.
Δύο από τους πιο συνηθισμένους τύπους πλαστικού στις ΗΠΑ ανακυκλώνονται περισσότερο από όλους: το PET (τερεφθαλικό πολυαιθυλένιο, που χρησιμοποιείται σε μπουκάλια νερού ή αναψυκτικών) σε ποσοστό 20,9% και το HDPE (πολυαιθυλένιο υψηλής πυκνότητας, σε μπουκάλια προϊόντων υγιεινής) σε ποσοστό 10,3%. Για όλους τους άλλους τύπους πλαστικών, τα πράγματα είναι πολύ χειρότερα, αφού το ποσοστό ανακύκλωσης είναικάτω από 5%.
Η μελέτη επίσης επιβεβαίωσε αυτό που ήδη ξέρουμε, ή έστω φανταζόμαστε, και για τη χώρα μας. Ακόμα και αν το PET και το HDPE – που θεωρούνται ανακυκλώσιμα – γίνονται αποδεκτά από τα μονάδες επεξεργασίας ανακύκλωσης,αυτό δεν σημαίνει ότι ανακυκλώνονταιστην πραγματικότητα, παραμένοντας έτσι απορρίμματα.
Οι μεγάλες εταιρείες όπως η Coca-Cola, η PepsiCo, η Nestlé και η Unilever, προωθούν έντονα εδώ και δεκαετίες την ανακύκλωση ως λύση στο πρόβλημα της πλαστικής ρύπανσης. Όμως, τα δεδομένα είναι ξεκάθαρα: η αλήθεια είναι ότι το περισσότερο πλαστικό απλά δεν ανακυκλώνεται. Η μόνη λύση είναι η μετάβαση σε συστήματα επαναχρησιμοποίησης και επαναγέμισης.
Σύμφωνα με τη μελέτη, η οποία είναι η επικαιροποίηση της προηγούμενης αντίστοιχης μελέτης,η ανακύκλωση του πλαστικού αποτυγχάνει για 5 βασικούς λόγους:
- Τα πλαστικά απορρίμματα είναι εξαιρετικά δύσκολο να συλλεχθούν, κι αυτό εξαιτίας της τεράστιας ποσότητας πλαστικού που μας κατακλύζει από παντού
- Τα πλαστικά απορρίμματα χρειάζονται διαλογή πριν ανακυκλωθούν, άρα ακόμα κι αν συλλέγονταν θα ήταν αδύνατο να γίνει διαλογή σε τρισεκατομμύρια πλαστικά απορρίμματα. Επίσης, θα χρειαζόταν πολύ μεγαλύτερες κρατικές επενδύσεις για τη διαλογή και έτσι θα θυσιάζονταν τα χρήματα των φορολογούμενων πολιτών σε κάτι που θα είχε ελάχιστο αποτέλεσμα
- Η ίδια η ανακύκλωση από μόνη της προκαλεί κινδύνους στο περιβάλλον και την υγεία των εργαζομένων, αφού δημιουργεί μικροπλαστικά και εκθέτει τους εργαζόμενους σε τοξικές ουσίες που απελευθερώνονται από τα πλαστικά
- Το πλαστικό συχνά περιέχει τοξικές ουσίες, οι οποίες δεν “φεύγουν” με την ανακύκλωση αλλά παραμένουν και στο ανακυκλωμένο πλαστικό. Αυτό το καθιστά επικίνδυνο για χρήση από τους ανθρώπους
- Η ανακύκλωση είναι πανάκριβη: η συλλογή των πλαστικών απορριμμάτων, η διαλογή τους, η μεταφορά και η επεξεργασία τους κοστίζει εκατομμύρια, την ώρα που η παραγωγή νέου πλαστικού είναι φθηνότερη από το ανακυκλωμένο.
Τα πλαστικά μίας χρήσηςδεν φεύγουν ποτέ από το περιβάλλον,αντίθετα διασπώνται σε πολύ μικρά κομμάτια, στην ουσία σαν τρισεκατομμύρια κομματάκια κομφετί που βρίσκονται κυριολεκτικά παντού. Είναι απλά αδύνατον να συλλεχθούν όλα αυτά, ειδικά εφόσον η παραγωγή πλαστικού όλο και αυξάνεται. Χωρίς δραστικές αλλαγές, και με τη βιομηχανία πλαστικού να θέλει να τριπλασιάσει την παραγωγή του ως το 2050, πώς περιμένουμε να λυθεί το πρόβλημα;
Τον Νοέμβριο, ξεκινούνοι διαπραγματεύσειςγια μίαΠαγκόσμια Συνθήκη για τα Πλαστικά,η οποία οφείλει να βάλει ένα τέλος στην εποχή του πλαστικού μιας χρήσης, να δώσει έμφαση στη μείωση της παραγωγής του πλαστικού και στημετάβαση στην επαναχρησιμοποίηση και την επανάχρηση.Είμαστε σε σημείο όπου ο καθένας πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες του. Είναι η στιγμή που οι εταιρείες πρέπει να στηρίξουν μια τέτοια Συνθήκη, να κλείσουν τη στρόφιγγα του πλαστικού και να βάλουν ένα τέλος στην προώθηση των ψεύτικων λύσεων. Οφείλουν να δώσουν το παράδειγμα, λέγοντας “όχι” στο πλαστικό μιας χρήσης και δημιουργώντας επαναχρησιμοποιούμενες συσκευασίες.
Το 99% του πλαστικού παράγεται από ορυκτά καύσιμα,και όσο οι μεγάλες εταιρείες συνεχίζουν να βασίζονται σε αυτό το καταστροφικό υλικό, επιδεινώνουν τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης και βάζουν σε κίνδυνο την υγεία των κοινοτήτων, στο όνομα του κέρδους. Σε όλον τον πλανήτη, και ειδικά σε λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες, οι πολίτες αντιμετωπίζουν δυσανάλογες επιπτώσεις στην υγεία τους εξαιτίας της βιομηχανίας πλαστικού, είτε λόγω χωματερών, είτε μονάδων καύσης, είτε πετροχημικών εγκαταστάσεων ή απλά λόγω της πλαστικής ρύπανσης στο έδαφος και τους υδάτινους πόρους.
