Μετά τη συμμετοχήσε δύο διακριτές δημόσιες διαβουλεύσειςεπί προσχεδίων νόμων που ενσωματώθηκαν στο πολυνομοσχέδιο, το Green Tank συμμετείχε στην ακρόαση φορέων στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής των Ελλήνων επί του πολυνομοσχεδίου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας «Μετονομασία της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας σε Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων και διεύρυνση του αντικειμένου της με αρμοδιότητες επί των υπηρεσιών ύδατος και της διαχείρισης αστικών αποβλήτων, ενίσχυση της υδατικής πολιτικής – Εκσυγχρονισμός της νομοθεσίας για τη χρήση και παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές μέσω της ενσωμάτωσης των οδηγιών ΕΕ 2018/2001 και 2019/944 – Ειδικότερες διατάξεις για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την προστασία του περιβάλλοντος». Το Green Tank εκπροσώπησε η Ιόλη Χριστοπούλου, Συν-ιδρύτρια και Διευθύντρια Πολιτικής.
Σχετικά με τις ενεργειακές κοινότητες, επισημάνθηκαν ως θετικές οι προβλέψεις στο άρθρο 60 για οικονομική ενίσχυση από δημόσιους πόρους των έργων ενεργειακού και εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού και αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας και η ένταξη στον αναπτυξιακό νόμο.
Αντίστοιχα, κρίνεται εξαιρετικά θετικήη νομοθέτηση με το άρθρο 64 ηλεκτρικού χώρου έως 2 GWαποκλειστικά για έργα ενεργειακού και εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού.
Ωστόσο, κρίνονται αναγκαίες τροποποιήσεις του νομοσχεδίου στα εξής:
- Διαμορφώνονται 3 κατηγορίες ενεργειακών κοινοτήτων, κάτι που προκαλεί σύγχυση ως προς τον ορισμό τους και τη σκοπιμότητα της κάθε κατηγορίας. Θα ήταν προτιμότερο να υπάρχει ένας ορισμός ενεργειακών κοινοτήτων.
- Πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην πρόσβαση στο δίκτυο και τους πόρους στα έργα αυτοπαραγωγής, ειδικά από ενεργειακές κοινότητες πολιτών.
- Πρέπει να μειωθεί στα άρθρα 47 και 88 ο ελάχιστος απαιτούμενος αριθμός μελών για τη δημιουργία ενεργειακών κοινοτήτων από πολίτες από 60 σε 30. Ως έχει καθιστά σχεδόν απαγορευτική τη δημιουργία ΕΚΟΙΝ σε απομακρυσμένες, ορεινές ή νησιωτικές περιοχές με μικρούς πληθυσμούς.
- Οι προβλέψεις στο άρθρο 109 για τις νέες παρατάσεις σε λειτουργικές ενισχύσεις στα έργα των ενεργειακών κοινοτήτων για φωτοβολταϊκά και αιολικά, δηλαδή, ώριμες τεχνολογίες, ειδικά αν αφορούν έργα κερδοσκοπικού σκοπού από ενεργειακές κοινότητες δεν είναι προς τη σωστή κατεύθυνση καθώς υπονομεύουν τις θετικές προβλέψεις στο άρθρο 54 που σωστά περιορίζουν την αποκόμιση κερδών από τις ενεργειακές κοινότητες.
Σχετικά με τις ρυθμίσεις για την ενέργειαεπισημαίνεται ως θετική η κατάργηση της άδειας παραγωγής μονάδων ορυκτού αερίου, όπως προβλέπεται στο άρθρο 160. Ωστόσο,οι τροποποιήσεις αδειών πρέπει να συμμορφώνονται με το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα. Επιπλέον, φωτογραφική ρύθμιση για την Πτολεμαΐδα 5 (παρ. 14) φαίνεται να αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο αντικατάστασης της λιγνιτικής Πτολεμαΐδας 5 από μονάδα ορυκτού αερίου και μάλιστα μεγαλύτερης ισχύος, η οποία σύμφωνα με παλαιότερες ανακοινώσεις της ΔΕΗ μπορεί να φτάσει τα 1100 MW. Πρέπει να επιτρέπει και τη μετατροπή της μονάδας σε υποδομή αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ. Με δεδομένο ότι η ΔΕΗ δεν έχει ακόμα αποφασίσει για το μέλλον της Πτολεμαΐδας 5 μετά την παύση της λιγνιτικής της λειτουργίας ως το 2028 το αργότερο – σύμφωνα τον εθνικό κλιματικό νόμο 4936/2022 –είναι απαραίτητο να διατηρηθεί ανοικτό το ενδεχόμενο μετατροπής της σε μονάδα αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές με τη μορφή θερμότητας (θερμική αποθήκευση).
Επίσης, στο Άρθρο 164 για τιςΠεριοχές Πρώτης Επιλογής ΑΠΕκρίνεται αναγκαία η ενσωμάτωση πρόσθετων δικλείδων ασφαλείας, όπως προβλέπει ο έκτακτος ευρωπαϊκός Κανονισμός για την Επιτάχυνση των ΑΠΕ.
Σχετικά με τις Διατάξεις για την Προστασία του Φυσικού Περιβάλλοντος, σημειώνεται ως θετικό ότι τίθενται για πρώτη φορά νομικά δεσμευτικοί στόχοι για την προστασία και την αποκατάσταση της φύσης, σε συμμόρφωση με τις πιο πρόσφατες διεθνείς και ευρωπαϊκές δεσμεύσεις για το 2030 (άρθρα 174 και 175). Ωστόσο, οι στόχοι αυτοί πρέπει να συμπληρωθούν και με στόχους για περιοχές αυστηρής προστασίας.
Επίσης, η Ιόλη Χριστοπούλου επεσήμανεμια σειρά πιθανών προβλημάτων σχετικά με τις αλλαγές στον σχεδιασμό των προστατευόμενων περιοχών(άρθρα 178 και 179) και συγκεκριμένα ότι:
- Μπορεί να καθυστερήσουν κι άλλο την υλοποίηση των Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών και την εκπλήρωση των ενωσιακών υποχρεώσεων της χώρας.
- Δημιουργείται κίνδυνος υφιστάμενες δραστηριότητες να δεσμεύσουν στόχους και όρους προστασίας.
- Αποκλείεται ο ορισμός ρυθμίσεων σε γειτονικές εκτάσεις μιας προστατευόμενης περιοχής.
Έτσι το Green Tank κατέθεσε εκ νέου την πρότασή του γιακατάργηση των διατάξεων για τις χρήσεις γηςκαισυμπλήρωση των ορισμών των κατηγοριών και των ζωνών των προστατευόμενων περιοχών, σύμφωνα με τα διεθνή και ευρωπαϊκά πρότυπα.
Επιπλέον, χαρακτήρισε θετική τηνενίσχυση των αρμοδιοτήτων του ΟΦΥΠΕΚΑ στον περιβαλλοντικό έλεγχο(Άρθρο 184) και πρότεινε αυτό να συμπληρωθεί με την ανάθεση προ-ανακριτικών καθηκόντων για πιο αποτελεσματική φύλαξη της φύσης.
Τέλος, τονίστηκε ότι είναι εξαιρετικά επείγον να καταρτιστεί νέοΕθνικό Σχέδιο Δράσης για τη Βιοποικιλότητακαι ναπροσαρμοστούν οι χρηματοδοτικές προτεραιότητεςγια την εφαρμογή όλων των διατάξεων για τη φύση.
Η ακρόαση φορέων πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 07 Μαρτίου 2023. Το Green Tank κατέθεσε αναλυτικό υπόμνημα που είναι διαθέσιμοεδώ.
