«H Ευρώπη είναι σε πολύ καλύτερη κατάσταση από 3 μήνες πριν», εκτιμά ο Χάρης Δούκας, γιαυτό και εκτίμησαν στην Επιτροπή πως μπορούν, έστω και καθυστερημένα, να σηκώσουν το γάντι στους ενεργειακούς εκβιασμούς του Πούτιν.
«Αν γενικευθεί η λογική της εξοικονόμησης ενέργειας, με κατάλληλη κινητροδότηση σε όλους του τομείς, τότε η απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο μπορεί να επιτευχθεί νωρίτερα από το στόχο του 2023», επισημαίνει ο αν. καθηγητής του ΕΜΠ, ενώ δίνει και απαντήσεις αν το εμπάργκο που ανακοίνωσαν πως θα επιβάλουν οι G7, μπορεί να λειτουργήσει.
Γιατί η Ευρώπη ανακοίνωσε τώρα πως θα προχωρήσει στην επιβολή ενός πλαφόν στις τιμές του ρωσικού φυσικού αερίου;
Γιατί η Ευρώπη είναι σε πολύ καλύτερη κατάσταση από 3 μήνες πριν.
Οι αποθήκες έχουν φτάσει πάνω από 80%της πληρότητάς τους στις περισσότερες χώρες (2 μήνες μπροστά από τον ευρωπαϊκό προγραμματισμό). Στη δε Γερμανία, που είναι ο μεγάλος ασθενής από το ρωσικό φυσικό αέριο, έπιασαν ήδη τον ιδιαίτερα φιλόδοξο στόχο της πλήρωσης των δικών τους αποθηκών κατά 85%, και μάλιστα τις τελευταίες 3 μέρες συνεχίζουν να γεμίζουν με τον Nord Stream 1 κλειστό.
Ενδεικτικό της αλλαγής συσχετισμών στο power game μεταξύ Ευρώπης και Ρωσίας είναι πως τον Αύγουστο, η εξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό αέριο έπεσε στο 10%, από 40% που ήταν αρχές του χρόνου. Η υποκατάσταση καλύφθηκε στο μεγαλύτερο ποσοστό από το υγροποιημένο αέριο, που από 15% συμμετοχή στις Ευρωπαϊκές εισαγωγές τον Ιανουάριο έφτασε σήμερα στο 38%.Γι αυτό και το πλαφόν στο αέριο, θα αφορά μόνο το ρωσικό αέριο αγωγών.
Σημαντική εξέλιξη είναι επίσης πως και η Γαλλία φαίνεται να ξεπερνάει την πυρηνική κρίση. Υπάρχουν διαβεβαιώσεις από τον Μακρόν πως 32 πυρηνικοί σταθμοί θα τεθούν σε πλήρη ισχύ τον χειμώνα. Αυτός ο στόλος δίνει μεγάλη δύναμη σε Γαλλία και κεντρική Ευρώπη.
Σε αυτή τη συγκυρία, εκτίμησαν στην Επιτροπή πως μπορούν, έστω και καθυστερημένα, να σηκώσουν το γάντι στους ενεργειακούς εκβιασμούς του Πούτιν.
Υπήρξε όμως και απάντηση της Gazprom, που δεν άνοιξε τις ροές αερίου από τον NordStream 1.
Σίγουρα υπάρχει μία πολύ μεγάλη κλιμάκωση του ενεργειακού πολέμου.
Στο μπραντ ντε φερ αυτό όμως υπάρχει και μια άλλη παράμετρος. Ήδη στο Portovaya δίπλα στα φιλανδικά σύνορα, στο ρωσικό σταθμό που ξεκινάει ο ΝοrdStream 1,οι Ρώσοι, εδώ και πολλές μέρες, καίνε φυσικό αέριο (πρώτοι το εντόπισαν και το ανάφεραν οι Φιλανδοί).
Για πόσο διάστημα θα μπορούν να καίνε το αέριο οι Ρώσοι; Και μάλιστα να αυξάνουν τις ποσότητες; Σημειώνω ότι αν κλείσει μια πηγή εξόρυξης, δύσκολα ξανά ανοίγει.
Έχει επίσης σημασία το γεγονός πως η εξοικονόμηση ενέργειας προχωράει με ταχύτητα στη Γερμανία, κυρίως στη βιομηχανία. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία που αποτυπώνουν τη μηνιαία μεταβολή της βιομηχανικής χρήσης αερίου στη Γερμανία, οι μειώσεις τους τελευταίους 2 μήνες σε σχέση με το μέσο όρο των αντίστοιχων μηνών της περιόδου 2018-2021, είναι πάνω από 20%.
Αν γενικευθεί η λογική της εξοικονόμησης ενέργειας, με κατάλληλη κινητροδότηση σε όλους του τομείς, τότε η απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο μπορεί να επιτευχθεί νωρίτερα από το στόχο του 2023.
Το εμπάργκο που ανακοίνωσαν πως θα επιβάλουν οι G7, μπορεί να λειτουργήσει;
Η ιδέα είναι να επιτραπεί στο ρωσικό πετρέλαιο να συνεχίσει να ρέει, διατηρώντας τις παγκόσμιες αγορές εφοδιασμένες, αλλά να μειωθούν τα έσοδα που κερδίζει το Κρεμλίνο.
Όμως με το πετρέλαιο, από την ιδέα στην πράξη, τα πράγματα είναι πολύ πιο σύνθετα.
Αν υποτεθεί πως η επιβολή ανώτατου ορίου τιμών στις πωλήσεις ρωσικού πετρελαίου μπορούσε να γίνει μέσω των ναυτιλιακών ασφαλιστικών εταιρειών, υπάρχει πληθώρα στόλων που μπορούν να μεταφέρουν το ρωσικό πετρέλαιο χρησιμοποιώντας άλλες ασφαλιστικές, που δε θα δέχονται τις δυτικές κυρώσεις.
Επιπλέον, οποιοδήποτε ανώτατο όριο τιμών πετρελαίου των 7 μεγαλύτερων οικονομιών (G7), εξαρτάται ουσιαστικά από τη συνεργασία με την Κίνα και την Ινδία.
Και οι δύο αντιπροσωπεύουν ένα αυξανόμενο μερίδιο των ρωσικών εξαγωγών. Περίπου το 50% των εξαγωγών από τα δυτικά λιμάνια της Ρωσίας κατευθύνονται σε Κίνα και Ινδία και το 100% από τα ανατολικά λιμάνια τροφοδοτούν σχεδόν αποκλειστικά στην Κίνα.
Τα παραπάνω είναι 2 μόνο από τα κρίσιμα θέματα προς διερεύνηση και ανάλυση.
Βεβαίως δεν πρέπει να ξεχνάμε και τον γείτονά μας, που δεν πρέπει να επωφεληθεί από τυχόν παραβίαση κυρώσεων. Τις κυρώσεις δηλαδή για το ρωσικό πετρέλαιο πρέπει να σεβαστεί και η Τουρκία (το θέμα βάζει πλέον και ο Καγκελάριος Σολτς).