Η επίσημη έναρξη των Διαλόγων έγινε την Πέμπτη 04 Ιουλίου με την άφιξη των ομιλητών και των υψηλών προσκεκλημένων στο ακριτικό νησί των Δωδεκανήσων, όπου τους υποδέχθηκε ο Πρόεδρος του Ιδρύματος κ. Παναγιώτης Γ. Μίχαλος. Οι Διάλογοι έχουν καθιερωθεί ως ο θεσμός που τροφοδοτεί σταθερά τον δημόσιο διάλογο για τα ζητήματα των γεωπολιτικών της Ανατολικής Μεσογείου, του περιβάλλοντος και της νησιωτικότητας, με έμφαση στους τομείς της ενέργειας και της ασφάλειας, σε συνάρτηση με την ακριτική και περιφερειακή ανάπτυξη.
Με θέμα «Ευρώπη και Ανατολική Μεσόγειος: Γεωπολιτική, Ενέργεια, Νησιωτικότητα», τις εργασίες της πρώτης ημέρας άνοιξε η Γενική Συντονίστρια των Διαλόγων, δημοσιογράφος Αλεξία Τασούλη.
O πρόεδρος του Ιδρύματος κ. Παναγιώτης Μίχαλος, καλωσόρισε όλους όσοι έδωσαν το παρών και σημείωσε χαρακτηριστικά ότι «οι Διάλογοι της Νισύρου έρχονται να υπηρετήσουν τον ορθό λόγο εστιάζοντας στις εξελίξεις στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου αλλά και τις προκλήσεις της σύγχρονης εποχής».
Ο Πρωθυπουργός κ. Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε στους φετινούς «Διαλόγους», με βιντεοσκοπημένο μήνυμά του, την ένταξη της Νισύρου στην πρωτοβουλία «GR-eco Islands» ως δείγμα πολιτικής επιλογής η νησιωτικότητα να συνδυάζεται με δράσεις που θα προωθούν την ανάπτυξη σε αρμονία με το περιβάλλον.
Χαιρετισμούς απηύθυναν επίσης ο Μητροπολίτης Κώου και Νισύρου κ. Ναθαναήλ, ο Αρχιμανδρίτης Ιουστινιανός και ο Χριστοφής Κορωναίος, Δήμαρχος Νισύρου.
Στον πρώτο Διάλογο με θέμα «Γεωπολιτικές Εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο και Ενεργειακή Ασφάλεια» συμμετείχαν οι κκ, Θεόδωρος Σκυλακάκης, Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Ελλάδας, Daniel B. Smith, Πρέσβυς ε.τ., πρ. Υπηρεσιακός Υπουργός Εξωτερικών ΗΠΑ, πρ. Πρέσβυς ΗΠΑ στην Ελλάδα, Γιάννης Μανιάτης, πρ. Υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας & Κλιματικής Αλλαγής, Δημήτριος Παρασκευόπουλος, Πρέσβυς ε.τ., πρ. Γενικός Γραμματέας Υπουργείου Εξωτερικών και Δρ. Σωτήριος Σέρμπος, Αναπληρωτής Καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης.
Με συντονιστή τον δημοσιογράφο και Διευθυντή της αγγλόφωνης έκδοσης της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ,κ. Αθανάσιο Έλλις, διεξήχθη ένας πολύ «ζωντανός» Διάλογος όπου ακούστηκαν ενδιαφέρουσες απόψεις αλλά και προτάσεις για θέματα όπως η σημασία του Ταμείου Απανθρακοποίησης ως εργαλείου για την πράσινη μετάβαση των νησιών, η ευκαιρία για την ανάδειξη της Ελλάδας σε ενεργειακό κόμβο αλλά και ο σπουδαίος ρόλος της χώρας ως κόμβου σταθερότητας, παραγωγής ασφάλειας και αξιοπιστίας (security provider).
Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Σκυλακάκης ανακοίνωσε πως το Ταμείο Απανθρακοποίησης είναι ο δρόμος που θα ακολουθήσει η χώρα μας και για την αντιμετώπιση του προβλήματος της λειψυδρίας, που φέτος ταλαιπώρησε έντονα τα νησιά. Επεσήμανε, δε, ότι οι ανανεώσιμες πηγές «δημιουργούν ένα μείγμα ενεργειακής αυτάρκειας που δυστυχώς η Ελλάδα δεν το είχε σε όλη τη σύγχρονη περίοδο ανάπτυξης της ιστορίας της». Ερωτηθείς αν είναι υπερβολική η προσέγγιση της πράσινης ανάπτυξης σε ό,τι αφορά το χρονοδιάγραμμα, ο κ. Σκυλακάκης επισήμανε πως αυτό που απαιτεί πολύ περισσότερο χρόνο και μεγαλύτερα ποσά είναι η μετάβαση σε πεδία όπως η βιομηχανία, η αεροπορία και άλλες μεταφορές, η ναυτιλία και η θέρμανση - ψύξη, και υπογράμμισε την ανάγκη να είμαστε ρεαλιστές και κυρίως να συνειδητοποιήσουμε τα κόστη.
O Αντιπρόεδρος των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών και Δημοκρατών (S&D), ευρωβουλευτής ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, καθηγητής πρώην υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και Ιδρυτικό Μέλος του Ιδρύματος Γεώργιος Μ. Μίχαλος, κ. Γιάννης Μανιάτης υπογράμμισε την ανάγκη να αξιοποιήσει η Ελλάδα την ιστορική ευκαιρία που της δίνεται για την ανάδειξή της σε ενεργειακό κόμβο στην Ανατολική Μεσόγειο. «Η Ανατολική Μεσόγειος, με πρωτεύουσα θέση της Ελλάδας, μπορεί να γίνει μία νέα πηγή ενεργειακής τροφοδοσίας όλης της Ένωσης, κατά συνέπεια να διασφαλίσει την ενεργειακή ασφάλεια, που είναι το μεγάλο ζητούμενο της Ευρώπης μετά απ' όλα αυτά που έχουν γίνει στην Ουκρανία, όπου πια η Ευρώπη έχει αντικαταστήσει την εξάρτησή της κατά 40% από το ρωσικό φυσικό αέριο με κατά 40% εξάρτηση από το LNG από άλλες πηγές τροφοδοσίας. Συνεχίζει, δηλαδή, να είναι εξαρτημένη. Ενα μεγάλο στοίχημα της Ένωσης λοιπόν είναι η μικρότερη δυνατή εξάρτηση της Ευρώπης από άλλες χώρες στα θέματα της ενέργειας ώστε να μπορέσουμε να καταπολεμήσουμε και την ενεργειακή φτώχεια που πλήττει περίπου 55-60 εκατ. Ευρωπαίων πολιτών», πρόσθεσε.
Στις γεωπολιτικές εξελίξεις και την ενεργειακή ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο εστίασε, από την πλευρά του, ο Δημήτριος Παρασκευόπουλος, Πρέσβυς ε.τ., πρ. Γενικός Γραμματέας Υπουργείου Εξωτερικών. «Η Ελλάδα είναι security provider (προμηθευτής ασφάλειας). Ισως δεν έχει συνειδητοποιηθεί στην ελληνική κοινωνία η άνοδος και η σταθεροποίηση της Ελλάδας ως κόμβου σταθερότητας, παραγωγής ασφάλειας και αξιοπιστίας» τόνισε, επισημαίνοντας ότι από το 2003 και μετά η Ελλάδα έχει αυξήσει το ειδικό της βάρος περισσότερο γιατί -μεταξύ άλλων- είναι σταθερή, ασφαλής και έχει τις τριμερείς συμφωνίες με την Κύπρο - Ισραήλ, με Αίγυπτο - Κύπρο κ.ά. «Πατάμε γερά στα πόδια μας. Χρειαζόμαστε σταθερότητα γιατί πολλοί προσδοκούν πολλά από εμάς -και πέραν του Ατλαντικού και στη Μέση Ανατολή και στην Ευρώπη» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Παρασκευόπουλος.
Από τον Αναπληρωτή Καθηγητή Διεθνούς Πολιτικής στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Δρ. Σωτήριο Σέρμπο αναλύθηκε γιατί η χώρα μας αποτελεί βασικό παράγοντα της περιφερειακής ισορροπίας δυνάμεων. Ο κ. Σέρμπος χαρακτήρισε πολύ σημαντικό το γεγονός ότι «στην αλλαγή του οικονομικού υποδείγματος έχει "πατήσει" και το γεωπολιτικό», υπογραμμίζοντας ωστόσο ότι απαιτείται διαρκώς να συνεχίζεται η προσπάθεια «μιας Ελλάδας της εξωστρέφειας, που αναλαμβάνει και μια σειρά από πρωτοβουλίες και σε περιφερειακό και σε ευρωατλαντικό επίπεδο». Ετσι, υπηρετείται το εθνικό συμφέρον, υποστήριξε.
Στις πολλές δυνατότητες των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην Ελλάδα αναφέρθηκε -μεταξύ άλλων- ο Ντάνιελ Σμιθ (Daniel B. Smith), Πρέσβυς ε.τ., πρ. Υπηρεσιακός Υπουργός Εξωτερικών ΗΠΑ, πρ. Πρέσβυς ΗΠΑ στην Ελλάδα. Σημείωσε, μάλιστα, πως δεν είναι μόνο η ηλιακή και η αιολική ενέργεια, αλλά με αφορμή το γεγονός ότι το συνέδριο διεξάγεται στον κρατήρα του ηφαιστείου της Νισύρου έφερε ως παράδειγμα το πεδίο της γεωθερμίας. «Η Ελλάδα μπορεί να τροφοδοτήσει πολλά από τα νησιά της, πολλές από τις ανάγκες της και μάλιστα πολλές από τις ευρωπαϊκές ανάγκες από το τεράστιο δυναμικό της πράσινης ενέργειας» ανέφερε χαρακτηριστικά. Είπε ακόμη πως οι ΗΠΑ στηρίζουν μια τέτοια εξέλιξη, επισημαίνοντας, ωστόσο, πως κάτι τέτοιο δεν θα είναι εύκολο καθώς θα χρειαστούν τεράστιες επενδύσεις.
Τον δεύτερο Διάλογο με θέμα «Ψηφιακός Μετασχηματισμός και Smart Islands: Παραδείγματα και προοπτικές» συντόνισε η δημοσιογράφος του ANT1 κ. Μαρία Σαράφογλου και συμμετείχαν οι οι κκ Δημήτρης Παπαστεργίου Υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης της Ελλάδας, Ιωάννης Κ. Χατζηγεωργίου, Πρύτανης Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Παύλος Χατζηδημητρίου, Amazon Web Services – Διευθυντής Τομέα του Δημοσίου Ελλάδα, Κύπρος, Μάλτα και Κωνσταντίνος Αντωνόπουλος, Πρόεδρος & Δ/νων Σύμβουλος Inspiring Earth AE.
Ο Υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, κ. Δημήτρης Παπαστεργίου ανακοίνωσε ότι η Ελλάδα υπέγραψε τη σύμβαση για τους επτά πρώτους από τους 15 νέους μικροδορυφόρους, οι οποίοι θα προσφέρουν λύσεις στα νησιά, καθώς θα μπορούν να συμβάλουν στο έργο της Πολιτικής Προστασίας και στην έγκαιρη πρόληψη ακραίων φαινομένων. Σε συνέχεια της εξαγγελίας που πραγματοποίησε ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης για ένταξη της Νισύρου στα GR-eco islands, ο κ. Παπαστεργίου αναφέρθηκε σε πόρους ύψους 230 εκατ. από ΕΣΠΑ, και 90 εκατ. από το Ταμείο Ανάκαμψης για έξυπνους Δήμους και συμπλήρωσε την ανάγκη για επενδύσεις σε υποδομές ευρυζωνικότητας, ηλεκτρικών διασυνδέσεων, αλλά και data centres. «Τα πράγματα αλλάζουν γρήγορα αλλά αλλάζουν και όμορφα», ανέφερε ο κ. Παπαστεργίου.
Ο Πρύτανης του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου Ιωάννης Κ. Χατζηγεωργίου αναφέρθηκε στο Δίκτυο «Δάφνη» που μπορεί να ενισχύσει τις δυνατότητες και τις προοπτικές για τη δημιουργία Smart Island, για την κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη όχι μόνο των ίδιων των νησιών, αλλά ολόκληρης της χώρας. Ο κ. Χατζηγεωργίου επεσήμανε τις δυνατότητες για έξυπνη γεωργία, πλωτές ανεμογεννήτριες, ηλεκτρικές διασυνδέσεις, έξυπνα λιμάνια, χρήση drones για μεταφορά φαρμάκων και ιατροφαρμακευτικού υλικού, ενώ ταυτόχρονα επεσήμανε την ανάγκη για θέσπιση θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού για την υλοποίηση των πρωτοβουλιών.
Ο κ. Παύλος Χατζηδημητρίου, Διευθυντής Τομέα του Δημοσίου Ελλάδα, Κύπρος, Μάλτα της Amazon Web Services αναφέρθηκε στις πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει η εταιρεία στο νησί της Νάξου, προκειμένου οι ψηφιακές τεχνολογίες cloud να βελτιώσουν την ποιότητα της ζωής των κατοίκων και των τουριστών, όπως για παράδειγμα, το έξυπνο πάρκινγκ, η έξυπνη ηλεκτροκίνηση, την ανίχνευση πυρκαγιών, η διαχείριση της μαρίνας, την ψηφιακή αναβάθμιση των πολιτών, μέχρι και τη διαχείριση των ραντεβού των πελατών σε διάφορες υπηρεσίες. Η ιδέα της Amazon για τα smart island είναι η συστηματοποίηση αυτών των υπηρεσιών, ενώ εκτίμησε ότι η Νίσυρος θα μπορούσε να είναι ένα ακόμα smart island.
O κ. Κωνσταντίνος Αντωνόπουλος, Πρόεδρος & Δ/νων Σύμβουλος INSPIRING EARTH AΕ αναφέρθηκε στους τρόπους με τους οποίους τα νησιά θα μπορούσαν να αποτελέσουν πόλους έλξης για τους ψηφιακούς νομάδες. Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά, η τεχνολογία είναι η πιο φθηνή επένδυση σε σχέση με άλλες υποδομές ενώ στο επίκεντρο έθεσε τις υπηρεσίες υγείας αλλά και παιδείας, τόσο για τους νομάδες, όσο και για τα συνταξιούχους της κεντρικής Ευρώπης που θα μπορούσαν να έρθουν να κατοικήσουν στα νησιά μας, δίνοντας έμφαση στην αξιοποίηση των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων.
