Σε ενεργειακό κόμβο στον χώρο της Βαλκανικής αλλά και σε μια μεγάλη αγορά φυσικού αερίου εξελίσσεται η Βόρεια Ελλάδα. Οκτώ μεγάλα επενδυτικά σχέδια από τη Θράκη μέχρι τη Δυτική Μακεδονία και από τη Θράκη και την Κεντρική Μακεδονία μέχρι τη Βουλγαρία και τη Βόρεια Μακεδονία συνολικού ύψους 2 δισ. ευρώ ξεδιπλώνονται στα επόμενα πέντε χρόνια. Με τα έργα αυτά η χώρα διαφοροποιεί τις ενεργειακές πηγές για την κάλυψη τόσο των δικών της αναγκών όσο και των γειτονικών κρατών παρέχοντας ασφάλεια εφοδιασμού και μεγαλύτερη ανεξαρτησία.
Από τα οκτώ επενδυτικά σχέδια τα τέσσερα αφορούν υποδομές και αγωγούς φυσικού αερίου που θα εξυπηρετούν τη ζήτηση των χωρών των Βαλκανίων. Οι ρυθμοί ανάπτυξης των γειτονικών αγορών αλλά και η προσπάθειά τους να απεξαρτηθούν από μονοπωλιακές ενεργειακές πηγές καθώς και να μεταβούν στην κλιματικά ουδέτερη εποχή γεννούν μια πρόσθετη ζήτηση φυσικού αερίου σε ετήσια βάση της τάξης των 13-14 δισ. κυβικών μέτρων. Τις εκτιμήσεις αυτές κάνουν παράγοντες της αγοράς αερίου, οι οποίες οδηγούν σε ευκαιρίες για έσοδα δισεκατομμυρίων ευρώ. Τα υπόλοιπα τέσσερα έργα αφορούν τρεις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής και έναν νέο αγωγό εντός συνόρων. Αναλυτικά τα έργα:
FSRU Αλεξανδρούπολης:
Πρόσφατα οι μέτοχοι της Gastrade (Ομιλος Κοπελούζου, ΔΕΣΦΑ, ΔΕΠΑ Εμπορίας, Bulgartransgaz και Gaslog) έλαβαν την επενδυτική απόφαση για την ανάπτυξη του Ανεξάρτητου Συστήματος Φυσικού Αερίου με την κατασκευή του Πλωτού Σταθμού Αποθήκευσης και Αεριοποίησης LNG (FSRU) υπεράκτια της Αλεξανδρούπολης. Θεωρείται στρατηγικής σημασίας έργο, το συνολικό ύψος του εκτιμάται στα 380 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 166,7 εκατ. ευρώ προέρχονται από το ΕΣΠΑ. Το FSRU, χωρητικότητας 153.500 κ.μ. LNG, θα συνδεθεί με το Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Φυσικού Αερίου της Ελλάδας με αγωγό μήκους 28 χλμ., μέσω του οποίου το αεριοποιημένο LNG θα προωθείται στις αγορές της Ελλάδας, της Βουλγαρίας αλλά και της ευρύτερης περιφέρειας, από τη Ρουμανία, τη Σερβία και τη Β. Μακεδονία μέχρι τη Μολδαβία και την Ουκρανία. Ο τερματικός σταθμός αναμένεται να λειτουργήσει στα τέλη του 2023, με τη συμβολαιοποιημένη δυναμικότητα αεριοποίησης να φθάνει ήδη μέχρι και το 50% της τεχνικής δυναμικότητας των 5,5 δισ. κ.μ. ανά έτος.
Αγωγός IGB:
Πρόκειται για τον διασυνδετήριο αγωγό φυσικού αερίου Ελλάδας – Βουλγαρίας που ξεκινά από την Κομοτηνή και καταλήγει στη Στάρα Ζαγκόρα. Ο αγωγός μήκους 182 χλμ. θα είναι έτοιμος το πρώτο εξάμηνο του 2022. Τον διαχειρίζεται η ICGB AD, κοινοπραξία των Bulgarian Energy Holding και IGI Poseidon (ΔΕΠΑ Εμπορίας και Edison). Μέσω του IGB θα μεταφέρονται και ποσότητες αερίου από το FSRU Αλεξανδρούπολης προς τις βαλκανικές χώρες αλλά και από τον υπάρχοντα αγωγό TAP. Η ετήσια δυναμικότητά του είναι στα 3 δισ. κ.μ. Το κόστος του IGB ανέρχεται στα 240 εκατ. ευρώ.
Αγωγός Ελλάδας – Β. Μακεδονίας:
Εντός του μήνα, λένε οι πληροφορίες, θα υπάρχουν εξελίξεις για τη δρομολόγηση του αγωγού μεταφοράς αερίου που έχει υπογραφεί ανάμεσα στους διαχειριστές ΔΕΣΦΑ και NER JSC SKOPJE. Η επένδυση εκτιμάται σε 110 εκατ. ευρώ και η ετήσια δυναμικότητά του είναι στα 1,5 δισ. κ.μ.
ΥΑΦΑ Ν. Καβάλας.
Η Υποθαλάσσια Αποθήκη Φυσικού Αερίου Νότιας Καβάλας είναι ουσιαστικά ένα εξαντλημένο κοίτασμα φυσικού αερίου. Η υποδομή βρίσκεται στο χαρτοφυλάκιο του ΤΑΙΠΕΔ και βρίσκεται προς παραχώρηση, και συγκεκριμένα στο τελευταίο στάδιο του σχετικού διαγωνισμού. Διεκδικητές του έργου είναι η κοινοπραξία ΔΕΣΦΑ – ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και η Energean. Με εκτιμώμενες επενδύσεις της τάξης των 300-400 εκατ. ευρώ μπορεί να αποθηκεύει φυσικό αέριο μισού δισ. κυβικών μέτρων. Ο αποθηκευτικός χώρος δεν θα εξυπηρετεί μόνο τις εγχώριες ανάγκες ενέργειας αλλά και της ευρύτερης περιοχής. Εκτιμάται πως το όφελος από τη λειτουργία της με τις τρέχουσες τιμές του φυσικού αερίου θα ανέρχεται στα 400 εκατ. ευρώ ετησίως.
Αγωγός Δυτικής Μακεδονίας:
Στα σχέδια προς υλοποίηση του ΔΕΣΦΑ είναι και ο αγωγός που θα ξεκινά από τα Τρίκαλα Ημαθίας και θα καταλήγει στην Πτολεμαΐδα. Ο αγωγός μήκους 122 χλμ. θα εξυπηρετήσει την ενεργειακή ζήτηση της Δ. Μακεδονίας μετά την απολιγνιτοποίηση.
Μονάδες Ηλεκτροπαραγωγής:
Μια νέα αγορά θα δημιουργήσουν και οι τρεις νέες μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην περιοχή της Μακεδονίας και της Θράκης. Πρόκειται για επενδύσεις κοντά στο 1 δισ. ευρώ και αφορούν σταθμούς με φυσικό αέριο που θα κατασκευάσουν στην Κομοτηνή οι ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – Motor Oil και στην Αλεξανδρούπολη ο όμιλος Κοπελούζου. Επιπλέον και η ΔΕΗ μετά το 2025 θα μετατρέψει την ολοκληρωμένη λιγνιτική μονάδα της Πτολεμαΐδας 5 σε σταθμό ηλεκτροπαραγωγής με φυσικό αέριο.
Χρήστος Κολώνας / ot.gr
