Οι διεθνείς εξελίξεις στον τομέα της ενεργειακής ασφάλειας και επάρκειας καταδεικνύουν το επείγον αυτής της αναμεταβίβασης των μετοχών των ΕΛΠΕ στο Ελληνικό Δημόσιο. Αλλά και οι πρόσφατες εξαγγελίες της Κυβέρνησης, για την επιστροφή της ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ στο Δημόσιο μετά τις εκλογές (συνέντευξη Πρωθυπουργού της 08.04.2023) επιβεβαιώνουν την κοινή διαπίστωση ότι τα δημόσια αγαθά και οι επιχειρήσεις μεγάλης εθνικής σημασίας πρέπει να τελούν υπό τον έλεγχο του Δημοσίου - που σημαίνει και μετοχικό έλεγχο από το Δημόσιο.
Το ΠΣΕΕΠ, αγωνιζόμενο σταθερά και διαχρονικά για τη διαφύλαξη του δημοσίου χαρακτήρα των ΕΛΠΕ και τη διασφάλιση ελέγχου τους από το Ελληνικό Δημόσιο, έθεσε ανοικτά και δημόσια το ζήτημα της αναμεταβίβασης των μετοχών των ΕΛΠΕ, ήδη με τη συνέντευξη τύπου της 01.12.2022 με θέμα «Εθνική Στρατηγική στην Ενέργεια – Επιστροφή των Μετοχών των ΕΛΠΕ (35,5 %) από το ΤΑΙΠΕΔ στο Δημόσιο (Υπουργείο Οικονομικών)». Από τη συζήτηση και ανάπτυξη θέσεων που έλαβε χώρα προέκυψε ότι οι εξελίξεις των τελευταίων ετών, με αποκορύφωμα τη διεθνή ενεργειακή κρίση αλλά και την έντονη ανησυχία που προξενείται πλέον στην περιοχή μας, αναδεικνύουν σε ζήτημα εθνικής σημασίας τη διαφύλαξη του δημοσίου ελέγχου στα ΕΛΠΕ. Το ζήτημα ασφαλώς είναι πρωτίστως πολιτικό και θεσμικό, καθώς το διακύβευμα σε περίπτωση μη επανάκτησης των μετοχών ΕΛΠΕ από το Δημόσιο δεν είναι μόνο οικονομικό: η σημασία του ελέγχου των ΕΛΠΕ, ως νευραλγικής σημασίας επιχείρησης για την εθνική οικονομία, άμυνα και ενεργειακή πολιτική, την ενεργειακή ασφάλεια και επάρκεια, και εν γένει για το κοινωνικό σύνολο είναι πρόδηλη. Προέκυψε επομένως ότι είναι επιτακτική και επείγουσα ανάγκη, εθνικής σημασίας, η θέσπιση νόμου για την αναμεταβίβαση των μετοχών ΕΛΠΕ από το ΤΑΙΠΕΔ στο Ελληνικό Δημόσιο, με την προαναγγελία συνδικαλιστικών, θεσμικών και νομικών ενεργειών του ΠΣΕΕΠ σε κάθε επίπεδο για την επίτευξη του κρίσιμου αυτού σκοπού.
Αμέσως ακολούθησε πρωτοβουλία του ΠΣΕΕΠ για την ενημέρωση των κομμάτων της Βουλής, ήδη από τον Δεκέμβριο 2022, ενώ παράλληλα έγινε σημαντική νομική έρευνα και τεκμηρίωση που έλαβε τη μορφή της από Μαρτίου 2023 ειδικής Μελέτης που εκπονήθηκε με πρωτοβουλία του ΠΣΕΕΠ, με θέμα «Η Αναμεταβίβαση των Μετοχών των ΕΛΠΕ από το ΤΑΙΠΕΔ στο Ελληνικό Δημόσιο».
Με την εν λόγω εκτενή, αναλυτική και εμπεριστατωμένη νομική και θεσμική Μελέτη αντιμετωπίζεται το ζήτημα της αναμεταβίβασης των μετοχών στα ΕΛΠΕ που το Δημόσιο εν μέσω κρίσης και υπό την πίεση των συνθηκών μεταβίβασε, προ δεκαετίας περίπου, στο ΤΑΙΠΕΔ ,με σκοπό κατ’ ουσίαν την πώλησή τους.
Η Μελέτη καταρχάς εξετάζει τα κρίσιμα γνωρίσματα των ΕΛΠΕ, ως ζωτικής σημασίας επιχείρησης για την εθνική οικονομία αλλά και την εθνική ενεργειακή επάρκεια και την εθνική άμυνα, που εξηγούν την σταθερή επί δεκαετίες πρόβλεψη στη νομοθεσία της υποχρέωσης διατήρησης ελέγχου του Δημοσίου στα ΕΛΠΕ. Στη συνέχεια εξετάζει το δίκαιο της ανάγκης που προέκυψε από την οικονομική περιπέτεια της Χώρας την περασμένη δεκαετία, η οποία οδήγησε στη μεταβίβαση των μετοχών που έχει το Δημόσιο στο ΤΑΙΠΕΔ προς αξιοποίηση (κατ’ ουσίαν πώληση), για να εξετάσει εν συνεχεία την έκλειψη πλέον των λόγων που οδήγησαν σε αυτή. Έκλειψη η οποία σημαίνει ότι δεν δικαιολογείται πλέον πολιτικά και θεσμικά, ούτε εξυπηρετεί το εθνικό συμφέρον, η παραμονή των μετοχών αυτών στο ΤΑΙΠΕΔ – και ότι αντιθέτως είναι επείγουσα και επιτακτική ανάγκη, να αναμεταβιβασθούν αυτές άμεσα στο Ελληνικό Δημόσιο. Μέσα από την εξέταση και της πρόσφατης νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας, από μία δικαιοπολιτική θεώρηση, αλλά και λαμβάνοντας υπόψη τις επιταγές του Συντάγματος και τη μεταβολή των συνθηκών που επιβάλλει εγρήγορση και διατήρηση του δημοσίου ελέγχου στα ΕΛΠΕ, η Μελέτη καταλήγει σε σχέδιο πρότασης ρύθμισης για την αναμεταβίβαση των μετοχών αυτών από το ΤΑΙΠΕΔ στο Ελληνικό Δημόσιο.
Την εν λόγω Μελέτη το ΠΣΕΕΠ έχει ήδη θέσει υπόψη των κομμάτων της Βουλής, καθώς και μελών της Κυβέρνησης, ζητώντας την άμεση ενεργοποίησή τους προκειμένου να υπάρξει σχετική νομοθετική πρωτοβουλία και να ψηφισθεί από τη Βουλή η απαιτούμενη ρύθμιση, ώστε να αναμεταβιβασθούν οι μετοχές ΕΛΠΕ από το ΤΑΙΠΕΔ στο Δημόσιο (αποστολή Μελέτης την 03.03.2023 σε Υπουργείο Οικονομικών, Γενικό Γραμματέα Υπουργικού Συμβουλίου, Υπουργείο Ενέργειας, ΜέΡΑ 25, ΣΥΡΙΖΑ, ΚΚΕ, ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΥΣΗ).
Την 23.03.2023 υπήρξε σχετική κατάθεση προτεινόμενης τροπολογίας από το ΜέΡΑ 25, στο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Οικονομικών με τίτλο «Πλαίσιο ρύθμισης οφειλών και άλλες φορολογικές και τελωνειακές ρυθμίσεις, προστασία των συντάξεων από τον πληθωρισμό και άλλες διατάξεις για τη στήριξη της κοινωνίας και της επιχειρηματικότητας».
Μετά το πέρας των εθνικών βουλευτικών εκλογών, εξακολουθούμε να αναμένουμε τις τοποθετήσεις των κομμάτων και των υποψηφίων βουλευτών επί του φλέγοντος αυτού θέματος. Με σκοπό να υπάρξει αποτέλεσμα στην πράξη και αναμεταβίβαση των μετοχών ΕΛΠΕ στο Ελληνικό Δημόσιο.
Δεδομένου ότι έχει ήδη υπάρξει πρωτοβουλία της Πολιτείας για την ακύρωση πώλησης στρατηγικής σημασίας περιουσιακών στοιχείων της Χώρας (όπως του λιμένα Αλεξανδρούπολης), έχει δρομολογηθεί η αναβάθμιση της εθνικής ενεργειακής πολιτικής (όπως με τη δρομολόγηση εξορύξεων πετρελαίου και φυσικού αερίου στο Ιόνιο και νότια της Κρήτης), έχει πρόσφατα εξαγγελθεί και επίσημα η επιστροφή της ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ στο Δημόσιο μετά τις εκλογές, είναι σαφές ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος και καμμία δικαιολογία για περαιτέρω καθυστέρηση της νομοθετικής ρύθμισης για την αναμεταβίβαση των μετοχών ΕΛΠΕ στο Ελληνικό Δημόσιο. Η κατάσταση κρίσης που κάποτε αντιμετώπισε η Χώρα δεν υπάρχει πλέον και το δίκαιο της ανάγκης που χρησιμοποιήθηκε τότε ως αιτιολογία για αυτή τη μεταβίβαση δεν μπορεί να δικαιολογήσει σήμερα τη διατήρησή της. Ο χαρακτήρας των ΕΛΠΕ, ως στρατηγικής σημασίας επιχείρηση για τη Χώρα και το δημόσιο συμφέρον στους τομείς της οικονομίας, της εθνικής άμυνας και της ενεργειακής επάρκειας, και οι εφαρμοστέοι κανόνες του Συντάγματος, επιτάσσουν την άμεση αποκατάσταση της κανονικότητας, με την αναμεταβίβαση των μετοχών ΕΛΠΕ από το ΤΑΙΠΕΔ στο Ελληνικό Δημόσιο.
Το ΠΣΕΕΠ, οι εργαζόμενοι στα ΕΛΠΕ, και ευρύτερα η ελληνική κοινωνία, αναμένουν τις άμεσες τοποθετήσεις και τις ενέργειες προς την κατεύθυνση αυτή -για ένα τόσο κρίσιμο εθνικής σημασίας ζήτημα- των κομμάτων και των εκλεγμένων βουλευτών.
