Οι επενδύσεις, που όπως εκτιμά το Ινστιτούτο, αναμένεται να φτάσουν τα 67,5 δις ευρώ ως το 2030, αναμένεται να προκαλέσουν άνοδο της απασχόλησης όχι μόνο στην παραγωγή ενέργειας (συμβατική και μέσω ΑΠΕ), αλλά και στις υπηρεσίες και τον μελετητικό-συμβουλευτικό τομέα, όπου τα τελευταία χρόνια απασχολούνται πολλοί νέοι επιστήμονες και μηχανικοί. Παράλληλα, θετική επίδραση στην απασχόληση αναμένεται να έχουν και οι εν εξελίξει επενδύσεις στο υδρογόνο αλλά και οι σχεδιαζόμενες στο CCUS
Ειδικότερα, η Έκθεση παρατηρεί ότι η ανοδική πορεία στις ενεργειακές επενδύσεις διεθνώς ακολουθήθηκε και στην Ελλάδα, για την οποία οι αντίστοιχες επενδύσεις, την περίοδο 2024- 2030, αναμένεται να φτάσουν στα €67.5 δισεκ., συμπεριλαμβανομένων και κονδυλίων για έρευνα. Ας σημειωθεί ότι το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος των επιπλέον επενδύσεων αφορά σε ΑΠΕ και Ενεργειακή Αποδοτικότητα.
Παράλληλα, όμως, με τις επενδύσεις σε μονάδες παραγωγής ενέργειας (συμβατικές και ΑΠΕ), σε δίκτυα ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου, σε συστήματα βελτίωσης ενεργειακής αποδοτικότητας, στην έρευνα, κλπ, υπάρχουν και οι επενδύσεις στις υπηρεσίες και στον μελετητικό-συμβουλευτικό τομέα που είναι πραγματικά δύσκολο να καταγραφούν, πόσο μάλλον να προβλεφθούν.
Όμως, καθώς αλλάζουν οι ενεργειακές αγορές και γίνονται πλέον ευέλικτες, εμφανίζονται νέοι παίκτες που εισφέρουν επενδύσεις και δυναμισμό στην αγορά. Η Έκθεση του ΙΕΝΕ θυμίζει το πλέον γνωστό το παράδειγμα της τάσης αυτής, την ανάδυση του electricity retail market που αναπτύχθηκε τα τελευταία 10 χρόνια, που δημιούργησε περί τις 1.500- 2.000 νέες θέσεις εργασίας.
Παράλληλα, επισημαίνεται η ανάπτυξη, το τελευταίο διάστημα, της αγοράς ηλεκτρικών συσσωρευτών (μπαταρίες), της φόρτισης και servicing ηλεκτρικών αυτοκινήτων και της ηλεκτροκίνησης γενικότερα, που και αυτή έχει συνεισφέρει και θα συνεισφέρει πολλές νέες θέσεις εργασίες. Η εκτίμηση του ΙΕΝΕ είναι ότι ο αριθμός των καθαρά νέων θέσεων εργασίας σε αυτόν το νέο κλάδο θα έχει ξεπεράσει τις 2.000 μέχρι το 2030.
Αντίστοιχη κινητικότητα παρατηρείται στον τομέα συμβουλευτικών υπηρεσιών με πολλές νέες εταιρείες και γραφεία να έχουν δημιουργηθεί τα τελευταία χρόνια που απασχολούν αντίστοιχα πολλούς νέους επιστήμονες και μηχανικούς. Στις ανωτέρω νέες δραστηριότητες του ενεργειακού τομέα θα πρέπει να προσθέσουμε τις επενδύσεις που τώρα προχωρούν στο υδρογόνο και αυτές που σχεδιάζονται στα συστήματα δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα (CCUS), όπου τα πρώτα αποτελέσματα από πλευράς υποδομών θα είναι ορατά από το 2028 και μετά. Ωστόσο, η Έκθεση υπενθυμίζει την δέσμευση που υπάρχει, τόσο από την κυβέρνηση όσο και από τις εμπλεκόμενες βιομηχανίες στον τομέα αυτό, πράγμα που σημαίνει ότι και σε αυτό τον τομέα της ενεργειακής μετάβασης θα δούμε σύντομα την δημιουργία νέου κύκλου εργασιών και, συνεπώς, και απασχόλησης.
Λαμβάνοντας υπόψη τόσο τις επενδύσεις σε πάγια και νέες παραγωγικές μονάδες όσο και την ανάπτυξη σε επίπεδο υπηρεσιών, η γενική αίσθηση, όπως τονίζει η Ετήσια Έκθεση του ΙΕΝΕ για τον «Ελληνικό Ενεργειακό Τομέα 2024», είναι ότι βρισκόμαστε ενώπιον μιας έντονα αναπτυξιακής πορείας του ενεργειακού τομέα στη χώρα μας, η οποία αναπόφευκτα θα επηρεάσει θετικά και αρκετούς άλλους τομείς (πχ. οικοδομή, κατασκευές, μεταλλουργία, ηλεκτρολογικά προϊόντα, κ. ά). Η δε περαιτέρω ψηφιοποίηση του ενεργειακού τομέα (λ. χ. έξυπνοι μετρητές ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου, συστήματα ελέγχου ενεργειακής κατανάλωσης, κλπ.) πρόκειται να επιφέρει σημαντικές αλλαγές συνδράμοντας στον εκσυγχρονισμό του.
Παράλληλα, όπως επισημαίνουν έμπειροι κύκλοι του ενεργειακού κλάδου, η ανάπτυξη των data centers και στην Ελλάδα, με την ανάπτυξη των σχετικών επενδύσεων που δρομολογούνται, αναμένεται να προκαλέσουν μία συγχώνευση των κλάδων των ειδικών της πληροφορικής με τους επαγγελματίες της ενέργειας. Κι αυτό γιατί τα data centers αποτελούν ιδιαίτερα ενεργοβόρες εγκαταστάσεις, με συνέπεια να αποτελεί πρόκληση η τροφοδοσία τους με όρους ενεργειακής αποδοτικότητας κα εξοικονόμησης κόστους ενέργειας, παράμετρος που αποτελεί μεγάλη πρόκληση, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, για την εγχώρια βιομηχανία.
Η περαιτέρω ανάπτυξη των εξαγωγών ενεργειακών προϊόντων θα ενισχύσει την απασχόληση
Επίσης, το ΙΕΝΕ, στην νέα ετήσια Έκθεσή του, τονίζει ότι η χώρα μας, στον ενεργειακό τομέα, έχει να επιδείξει δυναμικές εξαγωγικές δραστηριότητες, που αποτελούν μία πολύ καλή βάση για την περαιτέρω επέκτασή τους τόσο γεωγραφικά όσο και ποσοτικά. Η περαιτέρω ανάπτυξη των εξαγωγών ενεργειακών προϊόντων θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε μεγαλύτερες επενδύσεις, ενίσχυση του παραγωγικού δυναμικού των εταιρειών και αύξηση της απασχόλησης. Για αυτό, η πολιτεία θα πρέπει να υποστηρίξει με κάθε δυνατό τρόπο τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην παραγωγή και εξαγωγή ενεργειακών προϊόντων.
Αναλυτικότερα, οι εξαγωγές διυλισμένων πετρελαϊκών προϊόντων, αξίας άνω των €14.0 δισ. το 2023, συνεισφέρουν κατά 27.5% στο σύνολο των ελληνικών εξαγωγών. Αξιοσημείωτη εξαγωγική πορεία καταγράφουν την τελευταία πενταετία οι αγωγοί πετρελαίου και φυσικού αερίου, τα ηλεκτρικά καλώδια, τα ηλιακά θερμικά συστήματα και τα μονωτικά υλικά, με τις εξαγωγές τους να φθάνουν συνολικά τα €2.5 δισ.
Πιο συγκεκριμένα, η Ελλάδα διατηρεί εξαγωγικές δραστηριότητες στους εξής ενεργειακούς τομείς, των οποίων οι περαιτέρω ανάπτυξη αναμένεται να δώσει σημαντική ώθηση στην απασχόληση:
- Πετρελαϊκά προϊόντα:Οι όμιλοι ΕΛΠΕ και Motor Oil εξάγουν σημαντικές ποσότητες πετρελαϊκών προϊόντων στην περιοχή της Μεσογείου και των Βαλκανίων
- Εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειαςπρος Ιταλία, Βόρεια Μακεδονία, Αλβανία, Τουρκία και Βουλγαρία
- Δομικά υλικά για μόνωση(π.χ. αλουμίνια, κουφώματα)
- Ηλιακά θερμικά συστήματα(π.χ. ηλιακοί θερμοσίφωνες, επίπεδοι ηλιακοί συλλέκτες)
- Αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας(π.χ. μπαταρίες για συστήματα ΑΠΕ, με ιδιαίτερα σημαντική την παρουσία της Systems Sunlight, η οποία ειδικεύεται στην ανάπτυξη, την παραγωγή και τη διάθεση μπαταριών και συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας για βιομηχανικές, καταναλωτικές εφαρμογές και εφαρμογές προηγμένης τεχνολογίας)
- Καλώδια:Χρήση αυτών σε δίκτυα μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, ΑΠΕ, διασυνδέσεις νησιών με ηπειρωτικά συστήματα, αλλά και υπεράκτιων αιολικών πάρκων (π.χ. Όμιλος Cablel Ελληνικά Καλώδια εξάγει υποβρύχια και υπέργεια καλώδια υψηλής και υπερυψηλής τάσης)
- Ηλεκτρονικοί μετρητές ηλεκτρικής ενέργειαςγια βιομηχανικές και εμπορικές εφαρμογές (π.χ. η Landis+Gyr Α.Ε., με έδρα την Κόρινθο, εξάγει μετρητές στην Γαλλία και σε άλλες γαλλόφωνες αγορές ανά τον κόσμο)
- Αγωγοί πετρελαίου και φυσικού αερίου(π.χ. η Σωληνουργεία Κορίνθου διαθέτει μία από τις μεγαλύτερες ποικιλίες χαλυβδοσωλήνων παγκοσμίως που χρησιμοποιούνται σε χερσαίους αγωγούς μεταφοράς φυσικού αερίου και πετρελαίου, σε αγωγούς επανέγχυσης CO2 και σε αγωγούς μεταφοράς πετροχημικών και καυσίμων)
