Κύπρος, Ισραήλ και Ελλάδα υπέγραψαν τη Δευτέρα μνημόνιο συναντίληψης (MoU) για την ηλεκτρική διασύνδεση των τριών χωρών μέσω του αγωγού EuroAsia Interconnector, κάνοντας ένα ακόμη βήμα προς την υλοποίηση του έργου, που περιλαμβάνεται στα έργα κοινού ενδιαφέροντος (PCI) και είναι επιλέξιμο για ευρωπαϊκή χρηματοδότηση από τη Διευκόλυνση Συνδέοντας την Ευρώπη.
To μνημόνιο υπέγραψαν σε τελετή στο Προεδρικό Μέγαρο της Λευκωσίας, οι Υπουργοί Ενέργειας Κύπρου και Ισραήλ, Νατάσα Πηλείδου, Γιουβάλ Στάινιτζ, ενώ ο Κώστας Σκρέκας υπέγραψε το μνημόνιο διαδικτυακά από την Αθήνα.
Πρόκειται για ένα έργο, το οποίο στοχεύει στον τερματισμό της ενεργειακής απομόνωσης της Κύπρου, το ηλεκτρικό δίκτυο της οποίας θα διασυνδεθεί με τα αντίστοιχα δίκτυα του Ισραήλ και της Ελλάδας μέσω υποθαλάσσιου καλωδίου υψηλής τάσης συνεχούς ρεύματος (HDVC) 1.208 χιλιομέτρων.
Σε κοινή δήλωση που εξέδωσαν οι τρεις Υπουργοί, κα Νατάσα Πηλείδου, κ. Κώστας Σκρέκας και δρ Yuval Steinitz, αναφέρουν ότι αναγνωρίζοντας τη μεγάλη σημασία της τριμερούς συνεργασίας των χωρών τους στον τομέα της ενέργειας, θεωρούν το έργο «Euroasia Interconnector», ως ένα εξαιρετικής σημασίας βήμα προόδου για την επίτευξη των απαραίτητων συνεργιών που θα διευκολύνουν την ενσωμάτωση περισσότερων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στο ενεργειακό τους μείγμα, ενισχύοντας έτσι την ικανότητά τους να εκπληρώσουν τις δεσμεύσεις τους στη βάση της Συμφωνίας του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή. Το έργο, επισημαίνεται, θα επιτρέψει στις χώρες να αξιοποιήσουν τις μεγάλες ευκαιρίες που διανοίγονται στον τομέα της πράσινης ανάπτυξης, συμβάλλοντας, παράλληλα, στην προστασία του περιβάλλοντος.
Στο πλαίσιο αυτό, οι Υπουργοί συμφωνούν να προωθήσουν τη μεταξύ τους συνεργασία για να εξετάσουν τον σχεδιασμό και την πιθανή ανάπτυξη και υλοποίηση του Έργου «EuroAsia Interconnector». Μεταξύ άλλων, η συνεργασία αυτή συνεπάγεται τη διευκόλυνση της έγκαιρης χορήγησης των απαραίτητων αδειών και εγκρίσεων, αλλά και των συζητήσεων και του συντονισμού μεταξύ των ρυθμιστικών αρχών και των διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, την εναρμόνιση των αντίστοιχων τεχνικών προτύπων τους και την εξέταση τρόπων και μέσων διασφάλισης της ασφάλειας, βιωσιμότητας, ανθεκτικότητας και αξιοπιστίας του καλωδίου διασύνδεσης ηλεκτρικής ενέργειας.
Στην εισαγωγική της ομιλία η Υπουργός Ενέργειας της Κύπρου Νατάσα Πηλείδου τόνισε πως η υπογραφή του Μνημονίου αναδεικνύει τους ισχυρούς δεσμούς μεταξύ Κύπρου, Ισραήλ και Ελλάδας, κτίζοντας ουσιαστικά πάνω στη δουλειά των τριών κυβερνήσεων τα τελευταία χρόνια, ιδιαίτερα κατά τις τριμερείς συναντήσεις σε επίπεδο αρχηγών κρατών/κυβερνήσεων. Αποτελεί δε, πρόσθεσε, σημαντικό ορόσημο στην κοινή προσπάθεια που καταβάλλουν οι τρεις χώρες για να προωθήσουν την περιφερειακή συνεργασία στον τομέα της ενέργειας, με το έργο «EuroAsia Interconnector» να είναι ένα ακόμα κομμάτι του αναδυόμενου Ενεργειακού Διαδρόμου της Ανατολικής Μεσογείου.
Χαρακτήρισε, επίσης, το έργο ως τον ακρογωνιαίο λίθο των προσπαθειών για μετάβαση σε μία πράσινη οικονομία, πλήρως ευθυγραμμισμένη με τις προσπάθειες για προστασία του περιβάλλοντος, καθώς με την ολοκλήρωσή του θα διευκολυνθεί η ενσωμάτωση πρόσθετων ΑΠΕ στα ενεργειακά μείγματα των τριών χωρών.
Ειδικότερα για την Κύπρο, είπε η κα Πηλείδου, «ο EuroAsia Interconnector θα αποτελέσει αποφασιστικό βήμα προς τον τερματισμό της ενεργειακής απομόνωσης του νησιού και, κατά συνέπεια, της εξάρτησής μας από τα συμβατικά καύσιμα». Όπως εξήγησε, η άρση της ενεργειακής απομόνωσης θα ενδυναμώσει την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας της χώρας μας, κάτι για το οποίο η Κυβέρνηση εργάζεται σκληρά. Εξήγησε πως πέρα από τις περιφερειακές διασυνδέσεις ηλεκτρικής ενέργειας, το Υπουργείο Ενέργειας προωθεί πολλές και διαφορετικές λύσεις, οι οποίες περιλαμβάνουν ένα νέο θεσμικό πλαίσιο για μία πλήρως ελευθεροποιημένη αγορά ηλεκτρισμού εντός του 2022, σχέδια για εγκατάσταση συστημάτων φωτοβολταϊκών, εξοικονόμησης και αποθήκευσης ενέργειας και την κατασκευή, περί τα τέλη του 2022, των υποδομών έλευσης υγροποιημένου φυσικού αερίου, για χρήση αρχικά στην ηλεκτροπαραγωγή.
Κλείνοντας, η κα Πηλείδου ευχαρίστησε όσους εργάστηκαν σκληρά για να γίνει δυνατή η υπογραφή του Μνημονίου. Ειδικότερες ευχαριστίες εξέφρασε στους κ.κ. Σκρέκα και Steinitz, αλλά και στα μέλη των ισραηλινών, ελληνικών και κυπριακών τεχνικών ομάδων που διαπραγματεύτηκαν το Μνημόνιο με καλή πίστη και αφοσίωση.
Πληροφορίες για το έργο «EuroAsia Interconnector»
Το ευρωπαϊκό Έργο Κοινού Ενδιαφέροντος έχει συνολική δυναμικότητα 1.000 MW σε πρώτη φάση και 2.000 MW σε δεύτερη φάση, και δημιουργεί ένα αξιόπιστο εναλλακτικό διάδρομο μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας από την Ανατολική Μεσόγειο προς την Ευρώπη.
Πέρα από τη γεωπολιτική σημασία που έχει για την Κυπριακή Δημοκρατία, τα οφέλη για τη χώρα είναι μεταξύ άλλων:
1. Διασφαλίζει την ενεργειακή ασφάλεια.
2. Τερματίζει την ενεργειακή απομόνωση.
3. Δημιουργεί ηλεκτρικό διάδρομο από την Ανατολική Μεσόγειο προς την Ευρώπη, μέσω της Κύπρου.
4. Αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για ανάπτυξη των ΑΠΕ στην Κύπρο και διαδραματίζει σημαντικό έργο στην επίτευξη των δεσμευτικών ενεργειακών στόχων της Κύπρου (ΑΠΕ πέραν του 20% μέχρι το 2030), στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα 2021-2030.
5. Συμβάλλει στην ανάπτυξη του ανταγωνισμού στον τομέα της ηλεκτρικής αγοράς, στη μείωση του κόστους της ηλεκτρικής ενέργειας και, συνεπώς, στην οικονομική ανάπτυξη.
Στην Κύπρο η διαδικασία αδειοδότησης του «EuroAsia Interconnector» βρίσκεται σε πολύ προχωρημένο στάδιο και το έργο αναμένεται να ξεκινήσει τη λειτουργία του το 2025.
