Τον κίνδυνο μονοπώλησης της παραγωγής των ΑΠΕ από τους καθετοποιημένους προμηθευτές εγκυμονεί η δημιουργία της πλατφόρμας για την προώθηση των πράσινων PPA αν δεν αρθούν οι στρεβλώσεις που καθιστούν απαγορευτική τη σύναψη διμερών συμβολαίων και βιομηχανικών καταναλωτών.
Τις σχετικές επισημάνσεις κάνει η Ενωση Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας (ΕΒΙΚΕΝ) στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης από τη ΡΑΕ για τη θέσπιση πλατφόρμας σύναψης συμβολαίων παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ.
Στην επιστολή, που υπογράφεται από τον πρόεδρο της Ενωσης Αντώνη Κοντολέων, γίνεται σαφής αναφορά ότι η πλατφόρμα αυτή δεν συσχετίζεται ή αντικαθιστά το μηχανισμό, που έχει ήδη σταλεί προς έγκριση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού και αφορά την ενίσχυση των πράσινων ΡΡΑ, ύψους 4.000-5.000MW που θα συνάπτουν οι επιλέξιμες βιομηχανίες έντασης ενέργειας (Green pool) με παραγωγούς ΑΠΕ.
Η ΕΒΙΚΕΝ θεωρεί πρώιμη κάθε συζήτηση σχετικά με τις προτεινόμενες εναλλακτικές για τη δημιουργία πλατφόρμας αν δεν αρθούν οι στρεβλώσεις που δημιουργούν προσκόμματα στη σύναψη συμβολαίων μεταξύ βιομηχανικών καταναλωτών και παραγωγών ΑΠΕ και ειδικότερα:
Αλλαγή στη σειρά προτεραιότητας στις υφιστάμενες αιτήσεις παραγωγών ΑΠΕ για λήψη όρων σύνδεσης στο σύστημα. Η ρύθμιση (Αριθμ. ΥΠΕΝ/ΓΔΕ/84014/7123 12.8.2022), με την οποία καθορίστηκε η προτεραιότητα στη λήψη όρων σύνδεσης έργων ΑΠΕ από τον ΑΔΜΗΕ, ευνοεί συγκεκριμένα μεγάλα έργα ΑΠΕ, δυναμικότητας περίπου 8.000 MW (κατηγορία Α), χωρίς αυτά να έχουν υποχρέωση σύναψης ΡΡΑ, παρακάμπτοντας στη σειρά προτεραιότητας έργα, που χρονικά προηγούνταν.
Είναι προφανές ότι οι παραγωγοί αυτοί έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν αντί να συνάψουν PPA με βιομηχανικούς ή και τελικούς καταναλωτές να συνάψουν PPA με μεγάλους καθετοποιημένους προμηθευτές. Στην δε Β κατηγορία, η οποία θα εξεταστεί μετά την ολοκλήρωση της εξέτασης των αιτήσεων της κατηγορίας Α και εφόσον υπάρχει ακόμη διαθέσιμος ηλεκτρικός χώρος, προσχηματικά και μόνο τέθηκε ως προϋπόθεση συμμετοχής η σύναψη ΡΡA. Και τούτο, διότι βάσει της ρύθμισης είναι αποδεκτές και αρχικές συμφωνίες μεταξύ παραγωγών και προμηθευτών, χωρίς να είναι υποχρεωτικό να καθοριστούν από την αρχή οι τελικοί καταναλωτές.
Αποτέλεσμα ήταν ότι όλοι οι καθετοποιημένοι παίκτες, ήδη στις πρώτες ημέρες ισχύος του μέτρου, να καταθέσουν εσωτερικές συμφωνίες για έργα που ξεπερνούν το όριο των 1.500MW, που έχει τεθεί. Επισημαίνουμε εξάλλου, ότι βάσει της πρόσφατης απόφασης 928/2022 της Αρχής σας αυξήθηκε, χωρίς επαρκή αιτιολόγηση, το όριο για τα διμερή συμβόλαια που δύναται να συνάπτει ο προμηθευτής του δεσπόζοντα παίκτη από 20% στο 30% επί των πωλήσεων του, που αντιστοιχεί περίπου σε 9.000 GWH/έτος ή 6.000 MW/έτος έργων ΑΠΕ σε ΦΒ,. Για δε τους υπόλοιπους καθετοποιημένους προμηθευτές δεν υπάρχει ήδη όριο. Βάσει των ανωτέρω είναι προφανές ότι τίθεται θέμα μονοπώλησης της παραγωγής των ΑΠΕ από τους καθετοποιημένους προμηθευτές και ισχυροποίησης της θέσης τους και στην αγορά των ΑΠΕ, γεγονός που επιβάλει τη λήψη ρυθμιστικών μέτρων έστω και εκ των υστέρων. Επιβολή πλαφόν στα έσοδα των παραγωγών ΑΠΕ από τη συμμετοχή τους στην DAM ακόμα και όταν αφορούν διμερή συμβόλαια.
Επισημαίνουμε ότι ο πρόσφατος Κανονισμός του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου 2022/1854 προβλέπει ότι αφενός η επιβολή του πλαφόν στα έσοδα των παραγωγών δεν πρέπει να εμποδίζει/ακυρώνει στην πράξη τη σύναψη διμερών συμβάσεων, αφετέρου ότι η επιβολή του πλαφόν στις διμερείς συμβάσεις πρέπει να εφαρμόζεται επί των πραγματικών εσόδων των παραγωγών και όχι των εικονικών. Συγκεκριμένα, στην παράγραφο 30 του προοιμίου του Κανονισμού 2022/1854 διατυπώνονται τα εξής: «Hence, to the extent that existing or future contractual obligations, such as renewable power purchase agreements and other types of power purchase agreements or forward hedges, lead to market revenues from the production of electricity up to the level of the cap on market revenues, such revenues should remain unaffected by this Regulation. The measure introducing the cap on market revenuesshould therefore not deter market participants from entering into such contractual obligations. »
Όλα τα διμερή συμβόλαια με φυσική παράδοση στη χώρα μας μεταξύ βιομηχανικών καταναλωτών με παραγωγούς ΑΠΕ, όχι μόνο περνούν υποχρεωτικά μέσα από το χρηματιστήριο ενέργειας, αλλά και εκκαθαρίζονται στην τιμή της DAM, αγνοώντας τη συμφωνημένη τιμή μεταξύ αγοραστή και παραγωγού. Συμπερασματικά η πρόσφατη επιβολή ανώτατου ορίου (πλαφόν) στα έσοδα των παραγωγών από την DAM (market revenue cap) καθιστά αδύνατη τη σύναψη νέων μακροχρόνιων διμερών συμβάσεων (PPAs βιομηχανιών με ΑΠΕ), είτε είναι χρηματοοικονομικά (cfd), είτε με φυσική παράδοση καθώς δεν λαμβάνει ως βάση υπολογισμού, τα πραγματικά έσοδα του παραγωγού, όπως αυτά προκύπτουν μετά το διακανονισμό της ανταλλαγής ενέργειας με τον αγοραστή, στη συμφωνημένη μεταξύ τους τιμή.
Επιβάλλεται να έρθει ρύθμιση που να άρει άμεσα την υφιστάμενη στρέβλωση και να εφαρμόζει ορθά πλέον την επιβολή του πλαφόν στα νέα διμερή συμβόλαια είτε είναι χρηματοοικονομικά (virtual), είτε με φυσική παράδοση με την προϋπόθεση να είναι σε αυτά πλήρως καθορισμένα τόσο η μονάδα παραγωγής όσο και ο αγοραστής. Επισημαίνουμε ότι η απαραίτητη μεσολάβηση ενός προμηθευτή, στα πράσινα PPA με φυσική παράδοση, δρα περιοριστικά και σε πολλές περιπτώσεις αυτή δεν είναι εφικτή χωρίς κόστος για τον τελικό καταναλωτή.
Ενώ λοιπόν η υποχρεωτική μεσολάβηση ενός προμηθευτή αποτελεί εμπόδιο, όταν αναφερόμαστε σε πράσινα ΡΡΑ, που συνάπτουν βιομηχανικοί καταναλωτές και τα οποία καλύπτουν μέρος του φορτίου τους, δεν αποτελεί εμπόδιο για τους καθετοποιημένους προμηθευτές, οι οποίοι έτσι θα μονοπωλήσουν τα πράσινα ΡΡΑ, ενδυναμώνοντας το υφιστάμενο ολιγοπώλιο στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.
