Κρίσιμα στοιχεία και συμπεράσματα περιλαμβάνει η έκθεση της Διεύθυνσης Οικονομικής Ανάλυσης και Έρευνας Διεθνών Κεφαλαιαγορών της Eurobank με τίτλο: «Πυλώνας Ενέργειας – Πράσινης Μετάβασης: Πρόοδος και προκλήσεις για την ενεργειακή ασφάλεια, την ενεργειακή ισότητα και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα», στην οποία επισημαίνεται πως η Ελλάδα ήταν το 2020 ανάμεσα στις 10 χώρες της Ε.Ε. που πέτυχαν εμπρόθεσμα τους στόχους της στρατηγικής «Ενέργεια 2020», όμως δεν πρέπει να υπάρξει εφησυχασμός αλλά περεταίρω διείσδυση των ΑΠΕ, αξιοποιώντας όλα τα διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία. Αναφέρει ακόμα πως η υλοποίηση των έργων στους κλάδους του πυλώνα Ενέργειας – Πράσινης Μετάβασης θα αποφέρει σε ονομαστικούς όρους 19,94δις περισσότερη προστιθέμενη αξία.
Σε ό,τι αφορά την περαιτέρω ανάπτυξη των ΑΠΕ, η έκθεση διαπιστώνει πως «πέρα από τις βασικές πηγές και τεχνολογίες που προαναφέρθηκαν, θα πρέπει να διερευνηθούν εντονότερα οι δυνατότητες αξιοποίησης και άλλων πηγών ΑΠΕ οι οποίες ευνοούνται από το κλίμα, το θαλάσσιο και νησιωτικό χαρακτήρα, το ανάγλυφο της ηπειρωτικής χώρας, τα χαρακτηριστικά του εδάφους κ.λπ., όπως η γεωθερμία, η κυματική ενέργεια, οι μικρές ανεμογεννήτριες. Ο ρόλος τους μπορεί να είναι ιδιαίτερα σημαντικός για την ουσιαστική ενίσχυση της ενεργειακής αυτάρκειας των νησιών, οι ανάγκες των οποίων σε ηλεκτρική ενέργεια έχουν αυξηθεί και αναμένεται να κλιμακωθούν περαιτέρω μεσοπρόθεσμα, ενδεχομένως με έντονες εποχικές διακυμάνσεις, υπό τις συνθήκες που διαμορφώνει η τάση ισχυρής διεύρυνσης του τουρισμού. Ειδικά για τη γεωθερμία, επισημαίνεται το πλεονέκτημα του συγκριτικά χαμηλότερου και πιο σταθερού κόστους παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας σε σύγκριση με άλλες ΑΠΕ καθώς είναι διαθέσιμη διαρκώς. Στην Ελλάδα, η αξιοποίησή της παραμένει περιορισμένη και πραγματοποιείται κυρίως από τον πρωτογενή τομέα. Στη βάση δύο σχετικά πρόσφατων ΥΑ (ΦΕΚ Β’ 1960, 2021, ΦΕΚ Β’ 1460, 2022), το ΥΠΕΝ σκοπεύει να διερευνήσει περιοχές για διεθνή διαγωνισμό μίσθωσης δικαιωμάτων έρευνας, εκμετάλλευσης και διαχείρισης γεωθερμικού δυναμικού με στόχο την ηλεκτροπαραγωγή. Περιοχές με πιθανότητες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από γεωθερμία βρίσκονται στην Κεντρική – Ανατολική Μακεδονία και Θράκη (Σπερχειάδα, δέλτα Νέστου), καθώς και σε νησιά του ΒΑ Αιγαίου (Χίος, Σαμοθράκη)».
Ειδικά για το ζήτημα της προστασίας της βιομηχανίας από διακυμάνσεις στις τιμές ενέργειας που θα επιτρέψει και τη συγκράτηση των τιμών των προϊόντων της στην έκθεση επισημαίνεται η ανάγκη διεύρυνσης της χρήσης των συμβάσεων μακροχρόνιας προμήθειας «πράσινης» ενέργειας από επιχειρήσεις (PPAs).
Υπενθυμίζει πως «μέχρι τον Φεβρουάριο του 2023 δεν είχε αξιοποιηθεί στην Ελλάδα το Ευρωπαϊκό Προσωρινό Πλαίσιο Κρατικών Ενισχύσεων (Temporary Crisis and Transition Framework - TCTF) για τη στήριξη της οικονομίας, όμως στο τέλος Φεβρουαρίου ανακοινώθηκε από το ΥΠΕΝ σχέδιο επιδότησης της ενέργειας με 50 €/MWh έως το τέλος του 2023 σε κλάδους οι οποίοι θεωρούνται ιδιαίτερα εκτεθειμένοι σε απώλεια ανταγωνιστικότητας λόγω της ενεργειακής κρίσης (χάλυβας, τσιμέντο, αλουμίνιο). Μετέπειτα, αναθεωρήθηκε το TCTF στις αρχές Μαρτίου, με έμφαση στη δυνατότητα παράτασης από τα κράτη μέλη έως το τέλος του 2025 έκτακτων μέτρων για τη μετάβαση προς μια βιομηχανία μηδενικών ρύπων ή κλιματικά ουδέτερη, τα οποία αφορούν στην επιτάχυνση ανάπτυξης ΑΠΕ και αποθήκευσης ενέργειας, συστημάτων για απαλλαγή από ανθρακούχες διαδικασίες βιομηχανικής παραγωγής κ.ά. Η εξέλιξη αυτή διαμορφώνει νέες δυνατότητες οι οποίες πρέπει να αξιοποιηθούν για τη μεγαλύτερη στήριξη του πυλώνα Ενέργειας – Πράσινης Μετάβασης και του τομέα της βιομηχανίας».
Τέλος, εκτιμά πως οι κλάδοι του πυλώνα Ενέργειας – Πράσινης Μετάβασης έχουν μεγαλύτερο μέγεθος επιχείρησης και υψηλότερη ένταση κεφαλαίου σε σχέση με το μέσο όρο της οικονομίας. Από εκτιμήσεις της μελέτης προέκυψε ότι παράγουν περισσότερο προϊόν και είναι πιο παραγωγικοί από τους υπόλοιπους κλάδους. Για την περίοδο 2023-2030 βρίσκονται εν εξελίξει ή είναι σαφώς προγραμματισμένα μεγάλα επενδυτικά έργα στον πυλώνα συνολικής αξίας €10,25 δις, χάρη και στις δυνατότητες που έχει δημιουργήσει το Ταμείο Ανάκαμψης, αλλά και λόγω των νέων δεδομένων και προτεραιοτήτων εξαιτίας της ενεργειακής κρίσης. Η υλοποίησή τους εκτιμήθηκε από τη μελέτη πως θα αποφέρει σε ονομαστικούς όρους €19,94δις περισσότερη προστιθέμενη αξία στον πυλώνα και την ελληνική οικονομία, δηλαδή 1,9 φορές την αξία των συγκεκριμένων επενδύσεων. Επομένως, τα επενδυτικά έργα θα έχουν μια αξιοσημείωτη συνεισφορά στην παραγωγή του πυλώνα Ενέργειας-Πράσινης Μετάβασης.
