Ρόλο στα ενεργειακά δρώμενα επιφυλάσσει σε πολίτες και τοπικούς φορείς, όπως οι Δήμοι και οι Περιφέρειες αλλά και σε μικρές και μεσαίες τοπικές επιχειρήσεις το νομοσχέδιο για τις Ενεργειακές Κοινότητες που κατατέθηκε στη Βουλή από τον υπουργό Ενέργειας Γιώργο Σταθάκη. Πρόκειται για ένα νέο για την Ελλάδα θεσμό που εφαρμόζεται με επιτυχία εδώ και δεκαετίες στις αναπτυγμένες αγορές της Ευρώπης ως μιας μορφής εκδημοκρατισμού του ενεργειακού περιβάλλοντος που διαμορφώνει η απελευθέρωση της αγοράς και η μετάβαση προς τις καθαρές μορφές ενέργειας. Πολίτες και τοπικές κοινωνίες θα μπορούν να αναπτύσσουν επενδυτικά εγχειρήματα στον τομέα της παραγωγής, αποθήκευσης, διανομής και προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, συστήνοντας Ενεργειακές Κοινότητες (ΕΚΟΙΝ). Για παράδειγμα, οι ιδιοκτήτες ή χρήστες των διαμερισμάτων μιας πολυκατοικίας μπορούν να δημιουργήσουν μία Ενεργειακή Κοινότητα προκειμένου να εγκαταστήσουν ένα φωτοβολταϊκό σύστημα ή και μία ανεμογεννήτρια σε ένα ακίνητο που μπορεί να βρίσκεται ακόμη και σε κάποια άλλη περιοχή και εφαρμόζουν εικονικό ενεργειακό συμψηφισμό της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας με τις καταναλώσεις των διαμερισμάτων της πολυκατοικίας. Με αυτόν τον τρόπο οι ιδιοκτήτες ή χρήστες των διαμερισμάτων/μέλη της ΕΚΟΙΝ θα λαμβάνουν μειωμένο λογαριασμό ηλεκτρικής ενέργειας. Μια αντίστοιχη ΕΚΟΙΝ μπορούν να δημιουργήσουν τρεις ΟΤΑ και να συμψηφίζουν την παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια με τις καταναλώσεις τους και καταναλώσεις ευάλωτων ομάδων ή πολιτών που ζουν κάτω από τα όρια της φτώχιας. Υλοποίηση projects για την παραγωγή ενέργειας Σε επαρχιακές περιοχές της χώρας , κάτοικοι ή και τοπικές επιχειρήσεις μαζί με το Δήμο μπορούν να εγκαθιστούν μονάδες παραγωγής θερμικής ενέργειας για τηλεθέρμανση, ένα αιολικό πάρκο ενδεικτικής ισχύος 6 MW ή ένα μικρό υδροηλεκτρικό ενδεικτικής ισχύος 1 MW. Αγρότες, δασοκόμοι ή και επιχειρήσεις του αγροτικού και δασικού τομέα, θα μπορούν να δημιουργούν ΕΚΟΙΝ με σκοπό την δημιουργία και διαχείριση εφοδιαστικής αλυσίδας βιομάζας ή και την εγκατάσταση και λειτουργία μιας μονάδας για την παραγωγή θερμικής και ηλεκτρικής ενέργειας από βιομάζα. Οι δραστηριότητες των ΕΚΟΙΝ επεκτείνονται ακόμη και σε μονάδες αφαλάτωσης για τις νησιωτικές περιοχές της χώρας αλλά και την εγκατάσταση τοπικών υποδομών σταθμών φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων. Πρόκειται για ένα δοκιμασμένο στο χρόνο θεσμό με σημαντικά οφέλη για τους πολίτες των τοπικών κοινωνιών σε χώρες της Ευρώπης με αναπτυγμένες ενεργειακές αγορές. Ενδεικτική είναι η περίπτωση της Δανίας όπου η ανάπτυξη της καινοτομίας στον τομέα των αιολικών είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τους συνεταιρισμούς. Οι δέκα από τις αιολικές τουρμπίνες του εμβληματικού αιολικού πάρκου Middelgrunden που αποτελεί ορόσημο της Κοπεγχάγης, της πρωτεύουσας της Δανίας, είναι κτήμα ενεργειακής κοινότητας/συνεταιρισμού της Δανίας. Από το 2001, πάνω από 150.000 οικογένειες στη Δανία συμμετείχαν σε Ενεργειακούς Συνεταιρισμούς. Η Γερμανία απαριθμεί περίπου 800 ΕΚΟΙΝ με 160.000 μέλη. Οι ενεργειακές κοινότητες είναι αστικοί συνεταιρισμοί και έχουν κατά βάση μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα, έχοντας ως βασική τους αρχή τη διάχυση του οφέλους στα μέλη της ενεργειακής κοινότητας, καθώς και της τοπικής κοινωνίας. Το νομοσχέδιο προβλέπει σειρά κινήτρων φορολογικού και αδειοδοτικού χαρακτήρα για τη στήριξη των ενεργειακών κοινοτήτων. Πηγή