Καλωσόρισε τον Επίτροπο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αρμόδιο για θέματα Περιβάλλοντος, Ωκεανών και Αλιείας, κ. Virginijus Sinkevičius, και ευχήθηκε η επίσκεψή του στην Ελλάδα να συνδράμει στην επιτυχία της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας αλλά και στην αναβάθμιση της περιβαλλοντικής πολιτικής στην Ελλάδα, στην αρχή της τοποθέτησής του σε σχετική κοινή συνεδρίαση της Ειδικής Διαρκούς Επιτροπής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων και της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Προστασίας Περιβάλλοντος, ο τομεάρχης Περιβάλλοντος και Ενέργειας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Σωκράτης Φάμελλος.
Υπογράμμισε πως η Ελλάδα αποτελεί μία «τράπεζα» πολύτιμου και μοναδικού φυσικού και περιβαλλοντικού κεφαλαίου που έχει τη δυνατότητα αλλά και την ιστορική κληρονομιά να αποτελέσει ένα πιλοτικό παράδειγμα βιώσιμης ανάπτυξης, αλλά παρουσιάζει ταυτόχρονα μεγάλες καθυστερήσεις και δυσκολίες να ενσωματώσει και να πετύχει το ευρωπαϊκό κεκτημένο.
Αναφέρθηκε στη συνέχεια στις πρόσφατες θετικές ειδήσεις στο πλαίσιο της Διάσκεψης για το Κλίμα COP26 στη Γλασκώβη για την αποψίλωση των δασών, τη χρηματοδότηση και τις δεσμεύσεις όσον αφορά στο μεθάνιο και στον άνθρακα, που όμως και πάλι αυτές δεν είναι αρκετές και απαιτείται να συνυπογραφούν και να υλοποιηθούν, όπως σημείωσε από όλες τις χώρες. Το ίδιο ερώτημα περί υλοποίησης έθεσε και για την εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας χωρίς εξαιρέσεις και «παραθυράκια».
«Η Ευρώπη διεκδικεί πολύ σωστά την πρωτοπορία της πολιτικής για το περιβάλλον. Έχουμε ένα από τα πλέον συνεκτικά πλαίσια που αναγνωρίζει τη διασύνδεση οικονομίας και περιβάλλοντος, περιέχει στοιχεία αλλαγής του συστήματος, του προτύπου παραγωγής και οικονομίας ώστε να μην αλλάξει το Κλίμα. Για να γίνει όμως κάτι τέτοιο εφικτό θα πρέπει η Πράσινη Συμφωνία αλλά και το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας να περιλάβουν όλη την κοινωνία και την οικονομία, ώστε «Να μην μείνει κανένας πίσω». Η μετάβαση οφείλει να πραγματοποιηθεί με όρους δημοκρατίας και κοινωνικής δικαιοσύνης, αλλιώς κινδυνεύουμε να διευρυνθούν οι ανισότητες και να χάσουμε την κοινωνία στήριξη και συμμετοχή και τελικά να χάσουμε και τη μετάβαση», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Σ.Φάμελλος.
Στάθηκε ειδικότερα στα προβλήματα που αναδεικνύει η ενεργειακή κρίση, στη μεγάλη εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, αλλά και στα θεσμικά και τεχνικά ελλείμματα λειτουργίας των αγορών ενέργειας. «Στην Ελλάδα έγινε περισσότερο από εμφανής η λανθασμένη στρατηγική της κυβέρνησης, με τη μεγάλη εξάρτηση από το φυσικό αέριο αλλά και την έλλειψη εργαλείων και βούλησης αντιμετώπισης ολιγοπωλιακών συνθηκών στην αγορά ενέργειας».
Ξεκαθάρισε επιπλέον ότι η λύση βρίσκεται στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), με αντικατάσταση όλων των ορυκτών καυσίμων, και ότι σε αυτό το πλαίσιο η επιλογή της χώρας μας για νέες μονάδες φυσικού αερίου δεν αποτελεί λύση αλλά οπισθοχώρηση. Εξέφρασε και τον προβληματισμό και αντίθεσή του στην πιθανότητα συμπερίληψης του φυσικού αερίου και της πυρηνικής ενέργειας στη συζήτηση για το EU taxonomy, εφόσον δεν αποτελούν φιλικές περιβαλλοντικά επιλογές και προκαλούν σημαντική ζημία.
Ο Σ. Φάμελλος αναφέρθηκε ακόμη σε συγκεκριμένες καθυστερήσεις και οπισθοδρομήσεις στην ελληνική περιβαλλοντική πολιτική τα τελευταία δύο (2) χρόνια.
- Καθυστερήσεις στις ΑΠΕ λόγω της διετούς αναστολής και καθυστέρηση του πλαισίου χωροθέτησής τους και ενός σαφούς πλαισίου χρήσεων και επιτρεπόμενων δραστηριοτήτων στις περιοχές του δικτύου Natura 2000,
- Καθυστέρηση του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού που έχει επιπτώσεις στον τουρισμό, στην αλιεία, στη μπλε οικονομία και στις θαλάσσιες ΑΠΕ,
- Νομοθετικά «Παράθυρα» κατάτμησης έργων, αποσπασματικής και περιπτωσιολογικής διαχείρισης περιοχών Νatura 2000, (άρθρο 218 του Ν. 4782),
- Παράκαμψη και υποβάθμιση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης και του ελέγχου όπως στην περίπτωση της Ελληνικός Χρυσός
- Καταδίκη της Ελλάδας από το Ευρωπαϊκό. Δικαστήριο για την έλλειψη πλαισίου διαχείρισης των περιοχών Natura 2000, παρότι από το 2018 είχαν ήδη δρομολογηθεί τα κατάλληλα εργαλεία και με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση,
- Μεγάλη οπισθοχώρηση στον τομέα της ανακύκλωσης, της διαλογής στην πηγή και στη διάφανη λειτουργία των οργανισμών (συστημάτων) όπου κυριαρχούν σκάνδαλα, ιδιωτικοποίηση και η στρατηγικής της καύσης,
- Παραπομπή στο Ευρωπαϊκό δικαστήριο για την ποιότητα της ατμόσφαιρας σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, καθώς η Ελλάδα έχει παραπεμφθεί στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και για τα δύο μεγαλύτερα αστικά κέντρα.
- Υποτίμηση του σχεδιασμού και της πρόληψης στη διαχείριση υδάτων, στην διαχείριση κινδύνου πλημμύρας, στην πρόληψη δασικών πυρκαγιών
- Καθυστέρηση στα οικολογικά εργαλεία και στην ενσωμάτων φυσικών και οικοσυστημικών λύσεων ενώ σε αντίθεση κατεύθυνση, η προτεραιότητα της κυβέρνησης είναι η εκτροπή μεγάλων ποταμών όπως ο Αχελώος.
Κλείνοντας την τοποθέτησή του ο Σ.Φάμελλος δήλωσε: «Στην Ελλάδα, είναι ιδιαίτερα ορατός ο κίνδυνος η πράσινη μετάβαση να μετατραπεί σε μια ευκαιρία για τους λίγους ή να μείνει στα λόγια. Η μετάβαση στην κλιματική ουδετερότητα δεν μπορεί να καθορίζεται και να εξαρτάται από τα κέφια της αγοράς, αλλά είναι αντιθέτως μία πολιτική, κοινωνική και δημοκρατική επιλογή. Οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης πρέπει να διοχετευτούν σε ολόκληρη την κοινωνία. Θέλουμε ένα διαφορετικό παραγωγικό και καταναλωτικό μοντέλο και όχι ένα ακόμα πεδίο κερδοσκοπίας και αναπαραγωγής αδιαφανών σχέσεων εξουσίας. Είναι ένα στοίχημα ζωής και είμαστε έτοιμοι ως ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ να υποστηρίξουμε μία τέτοια αλλαγή».
Παρακολουθείστε την ομιλία εδώ
