Η ηλεκτροπαραγωγή, η αυτοκίνηση, η θέρμανση κτιρίων και οι μεταφορές αναμένεται να είναι οι πρώτοι κλάδοι που θα συμμετάσχουν στην Πράσινη Ενεργειακή Μετάβαση, από τα ορυκτά καύσιμα στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ).
Η ηλεκτροπαραγωγή σχεδιάζεται να σταματήσει τη χρήση λιθανθράκων ως το 2028 και να μεταβεί σε ΑΠΕ, ενώ ταυτόχρονα η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας αναμένεται να εκτοξευτεί από τις επιπρόσθετες ανάγκες σε ηλεκτρική ενέργεια των υπολοίπων κλάδων που συμμετέχουν στην Πράσινη Μετάβαση.
Σημαντικά τεχνολογικά προβλήματα στην αποθήκευση ενέργειας από ΑΠΕ (μεγα-μπαταρίες) καθυστερούν την αντικατάσταση των συμβατικών παραγωγικών μονάδων, ενώ οι φόροι CO2 καθιστούν οικονομικά ασύμφορη την επένδυση στην βελτίωση της λειτουργίας των συμβατικών μονάδων.
Εν όψει των παραπάνω, πλην αν τα περισσότερα ελληνικά νοικοκυριά που μπορούν, αποφασίσουν να κάνουν αυτοπαραγωγή ηλεκτρισμού με net metering και διοχετεύουν την περίσσεια στο δίκτυο, ας αναμένουμε μια σειρά αλλεπάλληλων ενεργειακών κρίσεων, καθώς ενώ η παραγωγή από ΑΠΕ θα προσπαθεί να φτάσει τις ανάγκες της χώρας για κατανάλωση, η κατανάλωση θα εκτοξεύεται ακόμα ψηλότερα από τους κλάδους που σταδιακά θα μεταβαίνουν ποσοστιαία προς την χρήση ηλεκτρικής ενέργειας (αυτοκίνηση, μεταφορές, θέρμανση).
Στο μεταξύ η χώρα θα κινδυνεύει να εξαρτάται από εισαγόμενη ηλεκτρική ενέργεια σε εξωφρενικές τιμές, και θα είναι δέσμια των αλλεπάλληλων αυξήσεων στα ορυκτά καύσιμα, όπως το φυσικό αέριο, που απαραίτητα θα χρησιμοποιεί για τα επόμενα 30 χρόνια που αναμένεται να διαρκέσει η μετάβαση.
Μια σύντομη ματιά στις τιμές των Dutch TTF natural gas futures δείχνει ότι σήμερα (16/12/21) η μελλοντική τιμή μεγαβατώρας φυσικού αερίου τον Μάρτιο του 2022 έχει τιμή €118.94 ενώ ο Μάιος του 2022, όταν θα έχει μειωθεί η ζήτηση του χειμώνα, βρίσκεται κοντά στα €70 ενώ κανονικά οι τιμή του θα έπρεπε να πέσει ανάμεσα στα €30-€40.
Αυτό σημαίνει με πολύ απλά λόγια ότι η τιμή του αερίου δεν αναμένεται να αποκλιμακωθεί σύντομα, δηλαδή λίγους μήνες μετά την έναρξη του ράλι των τιμών του αερίου, όπως προέβλεπε η ΕΕ στην αρχή της κρίσης.
Ταυτόχρονα, η Ρωσία χρησιμοποιεί τις τιμές του αερίου ως σημείο πίεσης προς τις ευρωπαϊκές χώρες εν όψει των καθυστερήσεων του αγωγού Nord 2 που επιβάλλει η νέα γερμανική κυβέρνηση, ακολουθώντας τις επιταγές της Ουάσινγκτον, η ενεργοποίηση του οποίου αναμένετο να μειώσει τις πιέσεις προμήθειας σε επαρκείς ποσότητες από τις ευρωπαϊκές χώρες.
Η ρωσική κυβέρνηση δια στόματος του προέδρου της Β.Πούτιν θεωρεί ως εχθρική κίνηση την εισαγωγή της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, επιτείνοντας ακόμα παραπάνω την απροθυμία της Ρωσίας να χαλαρώσει τη θηλιά των στρατοσφαιρικών τιμών πλην αν επέλθει κάποια συμφωνία ανάμεσα σε Μπάιντεν και Πούτιν.
Ενώ η Γερμανία έχει μια ανεπτυγμένη αγορά ενέργειας και βρίσκει τρόπους να αντιπαρέλθει τις τιμολογιακές πιέσεις στο φυσικό αέριο από την Ρωσία, δεν μπορεί κάποιος να πει το ίδιο και για την Ελλάδα.
Μάλιστα καθώς η ΔΕΠΑ βρίσκεται αυτή τη στιγμή εν μέσω διαπραγματεύσεων με την Gazprom για τον επόμενο χρόνο με την τιμή Dutch TTF στα ύψη (€134.80) και δυσκολεύονται να βρουν κοινό έδαφος ενέχοντας τον κίνδυνο να καταλήξουν σε διαιτησία που θα ρισκάρει ακόμα περισσότερο τις τιμές και την θέση της Ελλάδας στην πράσινη μετάβαση.
Ήδη δεν είναι ασήμαντες οι φωνές όπως του Ε. Μυτιληναίου που αναλύοντας το εκρηκτικό κλίμα στην παγκόσμια αγορά ενέργειας εκφράζουν φόβους για το υψηλό κόστος της ενεργειακής πράσινης μετάβασης, με βασικό αν οι Έλληνες αντιλαμβάνονται ότι μια γρήγορη μετάβαση θα έχει πολλαπλάσιο κόστος από μια ομαλή μετάβαση.
Ακόμη και αν χρησιμοποιηθεί η πλειοψηφία των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και των επόμενων ΕΣΠΑ για να χρηματοδοτήσουν την Πράσινη Μετάβαση είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα είναι ανεπαρκείς για μια τόσο κοσμογονική αλλαγή τόσο γρήγορα.
Εκτός από τις αμφιβολίες για την επάρκεια των πόρων αυτών, η μονόπλευρη δρομολόγηση των πόρων Ανάκαμψης προς την Πράσινη Μετάβαση θα δημιουργήσει αβεβαιότητα σε ολόκληρη την υπόλοιπη οικονομία, καθώς όλοι οι υπόλοιποι θα στερηθούν πόρους αν το Ταμείο Ανάκαμψης και τα επόμενα ΕΣΠΑ διοχετευτούν ολοκληρωτικά προς την Πράσινη Μετάβαση.
Δεν γνωρίζω αν είναι δυνατόν μια κυβέρνηση να έχει σταθερότητα σε εκλογές αν αποφασίσει να παραμελήσει την υπόλοιπη οικονομία εις όφελος μόνον της Πράσινης Μετάβασης.
Την λύση ευτυχώς δείχνουν να ακολουθούν οι Κινέζοι ανάμεσα σε πολλούς, καθυστερώντας το κλείσιμο των λιθανθρακικών μονάδων παραγωγής τους, σκοπεύοντας να τους χρησιμοποιήσουν για να εξομαλύνουν την μετάβασή τους σε Πράσινη Ενέργεια.
Μήπως πρέπει να εξετάσουμε σοβαρά και εμείς αυτή τη λύση, τουλάχιστον ώσπου να καταλαγιάσει η σκόνη από την παρούσα ενεργειακή κρίση;
Εξάλλου η Ελλάδα, ακόμα και με τις λιγνιτικές μονάδες, βρίσκεται μπροστά από τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες.
Ας αξιοποιήσουμε αυτή την σημερινή πρωτιά μας στο ενεργειακό μείγμα, για να αποφύγουμε το μάδημα της μαργαρίτας στις επερχόμενες αλλεπάλληλες ενεργειακές κρίσεις, και να αυξήσουμε όλους τους τομείς της οικονομίας μας ταυτόχρονα, αντί μόνο τις ΑΠΕ που δυστυχώς ή ευτυχώς είναι παιχνίδι για 4-5 μεγάλους παίκτες και όχι για δέκα εκατομμύρια Έλληνες.
Άγης Βερούτης / capital.gr
