Του Julian Lee
Μετά από τέσσερις έντονες ημέρες καλής ποιότητας δράματος, κακής ποιότητας κωμωδίας και μπόλικης ανίας, η ομάδα χωρών που συγκροτούν το σχήμα OPEC+, με επικεφαλής τη Σαουδική Αραβία και τη Ρωσία, συμφώνησε τελικά να μειώσει την παραγωγή πετρελαίου της ως απάντηση στην κατάρρευση της ζήτησης λόγω κορονοϊού. Ωστόσο η συμφωνία αυτή θα τεθεί σίγουρα εν αμφιβόλω όταν ο κόσμος επιστρέψει σε φυσιολογικότερες συνθήκες.
Οι δραματικοί τόνοι ήταν "χορηγία" του Μεξικού, το οποίο αρνείτο να αποδεχθεί το μερίδιό του στην περικοπή. Η φάρσα ακολούθησε όταν ο υπουργός Πετρελαίου της χώρας αποχώρησε από την τηλεδιάσκεψη του OPEC+ για να διεξαγάγει ξεχωριστές συνομιλίες με τους ομολόγους του των ΗΠΑ και του Καναδά, ενώ οι άλλοι υπουργοί ενέργειας αγωνιούσαν για ώρες και έπειτα για μέρες, μην ξέροντας πώς να αντιδράσουν. Η ανία; Αυτή βασίλευε στα ενδιάμεσα διαλείμματα.
Από το Μεξικό ζητήθηκε να περικόψει 400.000 βαρέλια παραγωγής την ημέρα στην πρώτη φάση μιας συμφωνίας του OPEC+, η οποία θα είχε μια πρωτόγνωρα μεγάλη διάρκεια δύο ετών. Η χώρα αντιπρότεινε το ένα τέταρτο αυτού του όγκου, ξεκινώντας από ένα ελαφρώς υψηλότερο σημείο αναφοράς σε σχέση με εκείνη που της ζητήθηκε.
Ένας μάλλον απρόσμενος "λευκός ιππότης" φάνηκε να καταφθάνει προς διάσωση της συμφωνίας την Παρασκευή στο πρόσωπο του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ. Πρότεινε μια συμφωνία με τον πρόεδρο του Μεξικού Andres Manuel Lopez Obrador (γνωστό ως AMLO), με βάση την οποία 250.000 βαρέλια της "καθοδηγούμενης από την αγορά" πτώσης στην παραγωγή των ΗΠΑ θα μετρούσε ως "μεξικανική" μείωση.
Ωστόσο, ας μην ξεγελιόμαστε: αυτή η ρύθμιση δεν θα αφαιρούσε ούτε ένα επιπλέον βαρέλι πετρελαίου από την αγορά πέρα από εκείνα που θα εξαφανίζονταν ούτως ή άλλως εξαιτίας της κατάρρευσης της ζήτησης λόγω κορονοϊού.
Τελικά, μετά από σχεδόν τέσσερις ημέρες προσπαθειών να πείσουν την κυβέρνηση του Μεξικού να υποχωρήσει, οι Σαουδάραβες και οι Ρώσοι τελικά αποφάσισαν να μειώσουν τη ζημία για τους ίδιους και να "καταπιούν" την έλλειψη πραγματικών δεσμεύσεων από μέρους των Μεξικανών.
Η εναλλακτική λύση θα ήταν να επιτρέψουν στις αγορές εμπορευμάτων να ανοίξουν τη Δευτέρα το πρωί με τον OPEC+ σε χαώδη κατάσταση και να διακινδυνεύσουν μια ακόμη μεγαλύτερη "βουτιά" των διεθνών τιμών.
Ιστορικής εμβέλειας
Για να είμαστε δίκαιοι, η συμφωνία του OPEC+ είναι ιστορικά μεγάλης εμβέλειας, δεδομένου του μεγέθους των περικοπών και της διάρκειας τους, μολονότι είναι αμφίβολο πόση αξία έχει ο καθορισμός στόχων για δύο χρόνια, όταν τόσο πολλά ζητήματα κινούνται ακόμη στη σφαίρα της αβεβαιότητας.
Οι 20 παραγωγοί που συμμετέχουν στο σχήμα αρχικά θα μειώσουν την παραγωγή τους κατά 9,7 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως, ενώ το Μεξικό θα μειώσει την παραγωγή κατά 23% για δύο μήνες - τον Μάιο και τον Ιούνιο. Όπως έχουν τα πράγματα αυτή τη στιγμή, οι περικοπές του Μεξικού θα λήξουν μαζί με την πρώτη φάση της συμφωνίας, όταν και πιθανότατα θα πρέπει να εγκαταλείψει τον OPEC+.
Η μείωση για τις υπόλοιπες 19 χώρες θα περιοριστεί σε 7,7 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως μέχρι το τέλος του έτους και στη συνέχεια σε 5,8 εκατομμύρια βαρέλια για άλλους 16 μήνες, δηλαδή έως τον Απρίλιο του 2022.
Μην εκπλήσσεστε εάν οι τίτλοι που δίδονται στη δημοσιότητα από τον OPEC+ αναφέρουν αριθμούς μεγαλύτερους από τους παραπάνω. Υπήρξαν ορισμένες προτάσεις ο επίσημος αριθμός να κινείται πιο κοντά στα 12,5 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, ωστόσο αυτό θα επιτυγχανόταν με την άνοδο του σημείου εκκίνησης της παραγωγής για Σαουδική Αραβία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και Κουβέιτ, που αύξησαν την παραγωγή τους τον τελευταίο μήνα, αφήνοντας ουσιαστικά τους πραγματικούς τους στόχους αμετάβλητους.
Πρόκειται δηλαδή για "χάντρες και καθρεφτάκια", σε μια προσπάθεια οι περικοπές να μοιάζουν ακόμη πιο βαθιές.
Τα ερωτηματικά
Η συμφωνία εγείρει πάντως ερωτηματικά τα οποία ξεπερνούν κατά πολύ το ζήτημα του Μεξικού. Η Ρωσία, για παράδειγμα, πρόκειται να μειώσει την παραγωγή της κατά 2,5 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως μέσα στις επόμενες τρεις εβδομάδες. Ισχύει στ' αλήθεια κάτι τέτοιο;
Ο Igor Sechin, επικεφαλής της ελεγχόμενης από το ρωσικό κράτος πετρελαϊκής εταιρείας Rosneft, υπήρξε σφοδρός επικριτής της έστω και περιορισμένης συμβολής της Ρωσίας σε προηγούμενες μειώσεις. Μπορεί κανείς να φανταστεί πώς θα αντιδράσει όταν του πουν ότι η εταιρεία του θα πρέπει να έχει μειώσει την παραγωγή της κατά σχεδόν 1 εκατομμύριο βαρέλια ημερησίως μέχρι την 1η Μαΐου.
Η συνεισφορά της συνόδου των υπουργών Ενέργειας της G-20 την Παρασκευή, η οποία ακολούθησε τον μαραθώνιο του OPEC+ της Πέμπτης, ήταν, για να το θέσουμε ήπια, απογοητευτική. Ο Ινδός υπουργός αναφέρθηκε στο "χτίσιμο" στρατηγικών αποθεμάτων πετρελαίου από τη χώρα του, ωστόσο δεν υπήρξαν συγκεκριμένες νέες προσφορές από την ομάδα. Με τις τιμές του πετρελαίου στα "τάρταρα", η δημιουργία αποθεμάτων έχει νόημα ούτως ή άλλως και η Κίνα και η Ινδία έχουν ήδη αρχίσει αυτή τη διαδικασία. Ωστόσο, οι χώροι αποθήκευσης είναι περιορισμένοι.
Οι ΗΠΑ έχουν περιθώριο για άλλα 77 εκατομμύρια βαρέλια στο στρατηγικό πετρελαϊκό αποθεματικό τους, ωστόσο το Κογκρέσο αρνήθηκε τον περασμένο μήνα να εγκρίνει τον προϋπολογισμό για μια πρώτη αγορά 30 εκατομμυρίων βαρελιών.
Οι traders του πετρελαίου και οι αναλυτές εκτιμούν ότι η Κίνα θα μπορούσε να αγοράσει επιπλέον 80 έως 100 εκατομμύρια βαρέλια φέτος. Εν τω μεταξύ, η ινδική κυβέρνηση ζητεί από τα κρατικά διυλιστήριά της να αγοράσουν 15 εκατομμύρια βαρέλια αργού από τη Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Ιράκ για να γεμίσει τις δεξαμενές της. Πέραν αυτών των τριών χωρών, υπάρχει μικρή χωρητικότητα αποθήκευσης σε άλλα σημεία του κόσμου.
Οι περικοπές "ελεύθερης αγοράς" και ο μελλοντικός πόλεμος
Ο υπουργός Ενέργειας των ΗΠΑ Dan Brouillette δήλωσε στη σύνοδο της G-20 ότι η κατάρρευση στην πετρελαϊκή αγορά θα επιβάλει μέχρι το τέλος του έτους περιορισμό της αμερικανικής παραγωγής κατά περίπου 2 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως, χωρίς καμία κυβερνητική παρέμβαση. Ορισμένα προγνωστικά μοντέλα, πρόσθεσε, βλέπουν η πτώση να φτάσει και τα 3 εκατομμύρια βαρέλια.
Η Ρωσία έχει απορρίψει στο παρελθόν τέτοιες περικοπές μέσω "ελεύθερης αγοράς", υποστηρίζοντας ότι η παραγωγή η οποία πέφτει λόγω έλλειψης ζήτησης δεν συνιστά σκόπιμη και στοχευμένη μείωση παραγωγής. Ωστόσο τελικά "συνθηκολόγησε", μαζί με τις υπόλοιπες χώρες του OPEC+.
Στο τελικό ανακοινωθέν δεν υπήρχε καμία αναφορά για εξάρτηση της συμφωνίας από ενέργειες οποιουδήποτε τρίτου μέρους, εκτός του σχήματος. Άλλοι παραγωγοί εκτός OPEC+, συμπεριλαμβανομένου του Καναδά, της Βραζιλίας και της Νορβηγίας, συνέβαλαν επίσης με περικοπές της παραγωγής τύπου ΗΠΑ, δηλαδή "ελεύθερης αγοράς".
Αυτή είναι η δεύτερη φορά σε λιγότερο από πέντε χρόνια που η προσπάθεια της Σαουδικής Αραβίας να προχωρήσει σε πλήρη απελευθέρωση στην παραγωγή αργού καταρρέει. Με μόλις έναν μήνα διάρκειας, αυτή η περίοδος διήρκεσε ακόμη λιγότερο σε σχέση με την προηγούμενη ανάλογη προσπάθεια, η οποία έληξε με τη συμφωνία στο πλαίσιο του OPEC+ με τη Ρωσία και άλλες χώρες, στα τέλη του 2016.
Η περίοδος όμως που ζούμε έχει ξεκάθαρα ειδικά χαρακτηριστικά, με μια πρωτοφανή κατάρρευση της ζήτησης. Μην εκπλαγείτε εάν ο πόλεμος για τα μερίδια της αγοράς μεταξύ των Σαουδαραβών, των Ρώσων και των Αμερικανών ξαναρχίσει όταν οι καραντίνες "χαλαρώσουν" και οι άνθρωποι αρχίσουν να ζητούν ξανά πετρέλαιο. Πρόκειται για προσωρινή εκεχειρία και όχι για διαρκή ειρήνη μεταξύ των τριών μεγαλύτερων παραγωγών αργού στον κόσμο.
ΠΗΓΗ: capital.gr
