Εν μέσω αντιδράσεων στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας αναμένεται να καταθέσει στη Βουλή εντός της επόμενης εβδομάδας τη νέα νομοθετική ρύθμιση για τη φορολόγηση των υπερεσόδων των προμηθευτών ηλεκτρικής ενέργειας.
Πρόκειται για τα επιπλέον έσοδα που προέκυψαν για τις εταιρείες προμήθειας ηλεκτρισμού λόγω του νέου μηχανισμού τιμολόγησης που επιβλήθηκε από το ΥΠΕΝ προκειμένου να καταργηθεί η περίφημη ρήτρα αναπροσαρμογής. Με βάση τον μηχανισμό αυτό οι εταιρείες καλούνται στις 20 κάθε μήνα να ανακοινώσουν τα τιμολόγια του επόμενου προβλέποντας την εξέλιξη των τιμών του φυσικού αερίου TTF και συνακόλουθα την εξέλιξη της ελληνικής χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρισμού.
Ο μηχανισμός αυτός κατά τους πρώτους μήνες εφαρμογής του και κυρίως για τον Σεπτέμβριο που η αγορά εκλήθη να τιμολογήσει σε ένα περιβάλλον έκρηξης των τιμών φυσικού αερίου, οδήγησε σε πολύ υψηλές τιμές λιανικής που δεν επιβεβαιωθήκαν από την εξέλιξη της χονδρεμπορικής αγοράς. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, κατ΄ αρχήν να εκτοξευθούν οι ανάγκες για κρατικές επιδοτήσεις ώστε να κρατηθούν οι τελικοί λογαριασμοί σε λογικά επίπεδα, αλλά και να καταγραφούν σημαντικότητα έσοδα για τις εταιρείες προμήθειας.
Σε συνέχεια όλων αυτών ο ΥΠΕΝ ανακοίνωσε την επιβολή έκτακτης φορολόγησης των υπερεσόδων και των προμηθευτών ρεύματος, η οποία όπως φαίνεται θα είναι ανάλογη με τη φορολόγηση των υπερεσόδων των ηλεκτροπαραγωγών δηλαδή της τάξης του 90%. Η έκτακτη εισφορά όπως φαίνεται θα αφορά το τετράμηνο Αυγούστου – Νοεμβρίου με στόχο να καταλογιστεί εντός του έτους και να εγγραφεί στις οικονομικές καταστάσεις των εταιριών και ο αντίστοιχος υπολογισμός να γίνει και πάλι τον Νοέμβριο του 2023.
Το ΥΠΕΝ επιδιώκει να εισπραχθούν τα συγκεκριμένα ποσά όσο το δυνατόν ταχύτερα προκειμένου να κατευθυνθούν στο ΤΕΜ και να χρηματοδοτήσουν τη συνέχιση των επιδοτήσεων των λογαριασμών του ρεύματος χωρίς μεγάλη συνεισφορά του κρατικού προϋπολογισμού.
Οι αντιδράσεις της αγοράς
Tην έντονη δυσφορία τους για την επιβολή και έκτακτων φορολογικών επιβαρύνσεων στην παραγωγή και στην προμήθεια ρεύματος εκφράζουν παράγοντες της αγοράς.
Εκδηλώνοντας πλέον σε συζητήσεις ανοικτά τη δυσφορία τους, στέκονται, στο ότι με τις κινήσεις αυτές της πολιτείας δημιουργείται ένα κλίμα αστάθειας και «δυσάρεστων εκπλήξεων» στο χώρο του επιχειρείν που δε δικαιολογείται ούτε από τις έκτακτες συνθήκες, ούτε από τους θεσμοθετημένους κανόνες. «Ο κρατικός παρεμβατισμός έχει και τα όρια του. Η αγορά έχει κανόνες και θα πρέπει να είναι σεβαστοί, ειδικά εάν θέλουμε να προσελκύσουμε επενδυτές και όχι να τους βλέπουμε με τα κιάλια. Δεν είναι δυνατόν κάθε φορά που διαπιστώνεις ότι σου λείπουν χρήματα να φορολογείς αυτούς που θεωρείς ότι τους περισσεύουν».
Στις φράσεις αυτές συνοψίζεται η ένταση που επικρατεί στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας γύρω από τις υποθέσεις έκτακτης επιβολής εισφορών, κατ΄ αρχήν στην ηλεκτροπαραγωγή για τα υπερέσοδα της περιόδου Οκτωβρίου 2021- Ιουνίου 2022, στη συνέχεια με την επιβολή τέλους 10 ευρώ/MWh στην ηλεκτροπαραγωγή από φυσικό αέριο και τώρα με την προαναγγελθείσα φορολόγηση των προμηθευτών ηλεκτρικής ενέργειας για υπερέσοδα που προέκυψαν την τελευταία περίοδο ως αποτέλεσμα του νέου μηχανισμού τιμολόγησης που επέβαλε η κυβέρνηση.
Οι προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας που περιμένουν να δημοσιοποιηθεί η τροπολογία που έχει προαναγγείλει ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας για να τοποθετηθούν επισήμως και ενδεχομένως να προσφύγουν στα δικαστήρια, μιλούν για «σκηνικό παραλογισμού».
Όπως τονίζουν χρειάζεται πολύ μεγάλη προσοχή στη μεθοδολογία προσδιορισμού των υπερεσόδων, λόγω των πολύ υψηλών επισφαλειών, του υψηλού κόστους χρήματος και του μεγάλου ρίσκου, που αναλαμβάνουν οι εταιρίες μέσα σε πρωτοφανείς συνθήκες αβεβαιότητας και αστάθειας στην αγορά ηλεκτρισμού.
Οι εταιρίες προμήθειας επισημαίνουν ότι μπορεί να υπάρχουν κέρδη αλλά υπάρχουν και τεράστιες ζημιές, ειδικά στις περιπτώσεις εκείνες που ο προμηθευτής έκανε hedging (αντιστάθμιση κινδύνου) για υψηλότερες τιμές από αυτές που τελικά διαμορφώθηκαν στην αγορά και βέβαια πρέπει να πληρώσει τις υψηλές τιμές.
Κατά την άποψη τους η τροπολογία θα πρέπει να προβλέψει το κόστος που καταβάλουν οι εταιρίες για το hedgingσημειώνοντας μάλιστα ότι το ίδιο το υπουργείο παρότρυνε τις εταιρίες να χρησιμοποιήσουν αυτό το χρηματοοικονομικό εργαλείο. Άλλωστε όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά η αγορά των PPAs με φυσική παράδοση είναι στην πραγματικότητα «κλειστή» και οι πράξεις αντιστάθμισης κινδύνου σε υψηλότερες τιμές μπορεί να οδηγήσουν στην καταβολή δεκάδων εκατομμυρίων.
Η μεγάλη αστάθεια και μεταβλητότητα που παρατηρείται στην αγορές ενέργειας έχει δημιουργήσει ένα δύσκολο σκηνικό για τις εταιρίες, που πέραν του ρίσκου που παίρνουν για να τιμολογήσουν το προϊόν τους, στηριζόμενες όχι σε απολογιστικά στοιχεία αλλά σε προβλέψεις έχουν να αντιμετωπίσουν και τις επισφάλειες από τους λογαριασμούς που δεν πληρώνουν ή καθυστερούν να εξοφλήσουν οι καταναλωτές.
