Ο Σεπτέμβριος 2024 ήταν ο μήνας με τις περισσότερες -ιστορικά- ώρες χωρίς καμία λιγνιτική μονάδα σε λειτουργία (463 ώρες ή το 64.3% του συνόλου). Άγγιξε το 6% η αύξηση της ζήτησης στο εννεάμηνο του 2024.

Η παρούσα ανάλυση αφορά την ηλεκτροπαραγωγή σε ολόκληρη την επικράτεια και βασίζεται στα τελευταία διαθέσιμα μηνιαία δεδομένα του ΑΔΜΗΕ για το διασυνδεδεμένο δίκτυο (Σεπτέμβριος 2024) και του ΔΕΔΔΗΕ για τα μη διασυνδεμένα νησιά (Ιούλιος 2024). Επιπλέον, αξιοποιεί τα πλέον πρόσφατα στοιχεία του ΔΕΔΔΗΕ για τη χαμηλή και μέση τάση, καθώς και για την εγκατεστημένη ισχύ συστημάτων αυτοπαραγωγής (Αύγουστος 2024). Για την ακριβέστερη προσέγγιση της ηλεκτροπαραγωγής από ΣΗΘΥΑ στη χαμηλή και μέση τάση, όπως και για τους συντελεστές χρησιμοποίησης φωτοβολταϊκών που απαιτούνται για την εκτίμηση της αυτοπαραγωγής, αξιοποιούνται τα δεδομένα του δελτίου του ειδικού λογαριασμού ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ) του ΔΑΠΕΕΠ ως τον Αύγουστο του 2024. Μπορείτε να διαβάσετε αναλυτικότερα τη μεθοδολογία που ακολουθήθηκε εδώ.

Mε παραγωγή 19,060 GWh τους πρώτους εννέα μήνες του έτους, oι ΑΠΕ (χωρίς τα μεγάλα υδροηλεκτρικά) βρέθηκαν μεν στην πρώτη θέση της ηλεκτροπαραγωγής, έμειναν όμως πίσω σε σχέση με την αθροιστική παραγωγή των τριών ορυκτών καυσίμων (ορυκτό αέριο, λιγνίτης και πετρέλαιο) κατά 1,928 GWh. Αυτό συνέβη κυρίως λόγω της αυξημένης συνεισφοράς του αερίου τους μήνες Ιούλιο-Σεπτέμβριο, αναστρέφοντας έτσι την εικόνα του εξαμήνου όταν οι ΑΠΕ ξεπερνούσαν την αθροιστική παραγωγή των τριών ορυκτών καυσίμων.

Στη δεύτερη θέση βρέθηκε το ορυκτό αέριο (15,496 GWh), το οποίο ξεπέρασε τα επίπεδα του 2022 απέχοντας μόλις 564 GWh από το ιστορικό υψηλό του εννιαμήνου του 2021 (16,060 GWh) και σημειώνοντας αύξηση 29.5% σε σχέση με τους πρώτους εννέα μήνες του 2023.

Με 3,168 GWh το πετρέλαιο στα μη διασυνδεδεμένα νησιά κατατάχθηκε στην τρίτη θέση, εκτοπίζοντας τα μεγάλα υδροηλεκτρικά (2,930 GWh) που έπεσαν στην τέταρτη θέση. Στην πέμπτη θέση με 2,325 GWh ακολούθησε ο λιγνίτης, σημειώνοντας ιστορικό χαμηλό παραγωγής τους πρώτους εννέα μήνες του έτους. Tη μικρότερη συνεισφορά στην κάλυψη της ζήτησης τους πρώτους εννέα μήνες του 2024 είχαν οι καθαρές εισαγωγές (809 GWh), οι οποίες ήταν οι χαμηλότερες της τελευταίας δεκαετίας για αυτή την περίοδο, με μεγάλη διαφορά από το προηγούμενο χαμηλό του 2022 (2,359 GWh).

Η μεγάλη αύξηση του ορυκτού αερίου (+3,526GWh) και δευτερευόντως των ΑΠΕ (+3,086 GWh), καθώς και οι πολύ μικρότερες αυξήσεις του πετρελαίου (+265 GWh) και των μεγάλων υδροηλεκτρικών (+111 GWh) τους πρώτους εννέα μήνες του 2024 συγκριτικά με την ίδια περίοδο του 2023, αντιστάθμισαν την κατάρρευση των καθαρών εισαγωγών (-3,588 GWh), την περαιτέρω συρρίκνωση της λιγνιτικής ηλεκτροπαραγωγής (-964 GWh) αλλά και τη σημαντική αύξηση της ζήτησης (+2,435 GWh).

Οι αντίστοιχες ποσοστιαίες μεταβολές τους πρώτους εννέα μήνες του 2024, σε σχέση με το 2023, ήταν:

• Λιγνίτης: -29.3%
• Ορυκτό αέριο: +29.5%
• ΑΠΕ: +19.3%
• Μεγάλα υδροηλεκτρικά: +9.1%
• Καθαρές εισαγωγές: -81.6%
• Πετρέλαιο: +9.1%
• Ζήτηση: +5.9%

Με 21,990 GWh, η καθαρή ενέργεια (ΑΠΕ και μεγάλα υδροηλεκτρικά μαζί) τους πρώτους εννέα μήνες του 2024 ήταν η υψηλότερη της δεκαετίας, αυξημένη κατά 17% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2023 (18,792 GWh). Μάλιστα, ξεπέρασε κατά 1,002 GWh την ηλεκτροπαραγωγή από τα τρία ορυκτά καύσιμα μαζί (20,988 GWh), η οποία σημείωσε επίσης (ελαφρώς μικρότερη) αύξηση κατά 15.6% σε σχέση με την ίδια χρονική περίοδο του 2023. Η διαφορά των 1,002 GWh υπέρ της καθαρής ενέργειας διευρύνθηκε το 2024 σε σχέση με το 2023, όταν η καθαρή ενέργεια είχε ξεπεράσει τα ορυκτά καύσιμα για πρώτη φορά στο εννιάμηνο κατά 630 GWh.

Η καθαρή ενέργεια κάλυψε τους πρώτους εννέα μήνες του έτους περισσότερη από τη μισή ζήτηση (50.2%), ενώ το μερίδιό της στην ηλεκτροπαραγωγή ήταν ακόμα μεγαλύτερο 51.2%. Οι ΑΠΕ (κυρίως αιολικά και φωτοβολταϊκά) κυριάρχησαν στην κάλυψη της ζήτησης με μερίδιο 43.5%, ενώ τα μεγάλα υδροηλεκτρικά είχαν μερίδιο 6.7%. Την πρωτοκαθεδρία στην κάλυψη της ζήτησης ανάμεσα στα ορυκτά καύσιμα είχε το ορυκτό αέριο με 35.4%, ενώ ακολούθησε το πετρέλαιο με 7.2% και τέλος ο λιγνίτης με 5.3%. Οι καθαρές εισαγωγές κάλυψαν μόλις το 1.9% της ζήτησης, το χαμηλότερο μερίδιο της δεκαετίας.

Το μερίδιο των ΑΠΕ θα ήταν ακόμα μεγαλύτερο αν δεν υπήρχαν περικοπές. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της διαδικασίας του ενοποιημένου προγραμματισμού που δημοσιεύει καθημερινά ο ΑΔΜΗΕ, τους πρώτους εννέα μήνες του έτους περικόπηκαν 673 GWh ΑΠΕ, που αντιστοιχούν στο 3.4.% της συνολικής παραγόμενης ενέργειας από ΑΠΕ στο ίδιο χρονικό διάστημα. Τον Απρίλιο περικόπηκε η περισσότερη καθαρή ενέργεια (259 GWh) συγκριτικά με τους υπόλοιπους μήνες του έτους, αλλά και με το σύνολο των περικοπών του 2023 (228 GWh). Τον Μάρτιο περικόπηκαν 49 GWh, τον Μάιο 122 GWh, τον Ιούνιο 64 GWh, τον Ιούλιο 33 GWh,τον Αύγουστο 37 GWh, ενώ τον Σεπτέμβριο 108 GWh.

Σύμφωνα με τις ίδιες προβλέψεις του ΑΔΜΗΕ, οι υψηλότερες περικοπές για τον μήνα Σεπτέμβριο σημειώθηκαν στις 29 Σεπτεμβρίου με 17.6 GWh, μια ποσότητα που ήταν πάντως αρκετά χαμηλότερη από το υψηλό περικοπών του έτους (41.7 GWh) που σημειώθηκε στις 28 Απριλίου.

Η αποφυγή αυτών των περικοπών κατά τους πρώτους εννέα μήνες του έτους θα μπορούσε να περιορίσει ακόμα περισσότερο τις εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα ή τη χρήση ορυκτού αερίου, συνεισφέροντας έτσι στη μείωση των τιμών στη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.

Τον Σεπτέμβριο του 2024:

• Η μηνιαία παραγωγή από λιγνίτη (157 GWh) ήταν η δεύτερη χαμηλότερη ιστορικά μετά από αυτή του Μαΐου 2024 (50 GWh). Αυτό μάλιστα συνέβη παρά την αυξημένη χρήση λιγνίτη τις πρώτες ημέρες του Σεπτεμβρίου, γεγονός που οδήγησε σε πολύ υψηλές τιμές στη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρισμού.
• Είχαμε ιστορικά τις περισσότερες ώρες χωρίς καμία λιγνιτική μονάδα σε λειτουργία στη διάρκεια ενός μήνα (463 ώρες ή 64.3% του συνόλου των ωρών του Σεπτεμβρίου).
• Για πρώτη φορά από την αρχή του έτους, η μηνιαία παραγωγή ΑΠΕ (1780 GWh) ήταν χαμηλότερη από την αντίστοιχη του προηγούμενου έτους (1,926 GWh). O κύριος λόγος ήταν η μείωση κατά 45.7% της ηλεκτροπαραγωγής από αιολικά.
• Η μηνιαία ζήτηση (4,626 GWh) ήταν η υψηλότερη των τελευταίων 5 ετών για τον μήνα Σεπτέμβριο.

Η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας τους πρώτους εννέα μήνες του 2024 στην επικράτεια (43,790 GWh) αυξήθηκε κατά 5.9% σε σχέση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους. Αύξηση παρατηρήθηκε και σε σχέση με τον μέσο όρο των τελευταίων πέντε ετών (2019-2023) κατά 2.2%, κάτι το οποίο για πρώτη φορά είχε συμβεί κατά το πρώτο εξάμηνο του 2024.