Το Ιράν, το οποίο πλήττεται από κυρώσεις, προβάλλει τους ενεργειακούς του πόρους ως μια πιθανή εναλλακτική λύση για την Ευρώπη εν μέσω σημαντικών περικοπών στις προμήθειες ρωσικού φυσικού αερίου προς την ήπειρο στον απόηχο του πολέμου στην Ουκρανία.

Τη Δευτέρα, ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών Νασέρ Κανανί δήλωσε ότι η Τεχεράνη θα μπορούσε να παράσχει ένα «μεγαλύτερο μέρος» των ενεργειακών αναγκών της Ευρώπης εάν ολοκληρωθούν οι πυρηνικές συνομιλίες και αρθούν οι κυρώσεις.

Οι δηλώσεις αυτές έγιναν καθώς η ενεργειακή κρίση που αντιμετωπίζουν πολλές ευρωπαϊκές χώρες εξελίσσεται σε μια βαθύτερη οικονομική κρίση ενόψει του κρύου χειμώνα, ιδίως χωρίς τη ροή φυσικού αερίου μέσω του Nord Stream 1.

Μία ημέρα μετά τις δηλώσεις του Κανάνι, ο Ιρανός υπουργός Πετρελαίου Τζαβάντ Οτζί υποστήριξε επίσης με έμφαση τους ενεργειακούς πόρους της χώρας του, λέγοντας ότι η Τεχεράνη είναι έτοιμη να προμηθεύσει το πετρέλαιό της και να ενισχύσει την ενεργειακή ασφάλεια στον κόσμο.

Μιλώντας σε δημοσιογράφους στο περιθώριο της 32ης υπουργικής συνόδου του ΟΠΕΚ, ο Οτζί δήλωσε ότι η παροχή ενεργειακών πόρων του Ιράν, συμπεριλαμβανομένου του πετρελαίου, του φυσικού αερίου και των προϊόντων πετρελαίου, έχει αποκτήσει πρόσθετη σημασία μετά την ενεργειακή κρίση της Ευρώπης ενόψει του κρύου χειμώνα.

Η Ρωσία μέχρι πρόσφατα συνέβαλε σε ένα μεγάλο κομμάτι των εισαγωγών της Ευρώπης σε αργό πετρέλαιο, φυσικό αέριο και στερεά ορυκτά καύσιμα. Ο πόλεμος στην Ουκρανία, που διανύει τώρα τον έβδομο μήνα του, διέκοψε αυτή τη συνεργασία.

'Ο πόλεμος που μαίνεται στην Ουκρανία έχει επιδεινώσει την ενεργειακή και οικονομική κρίση στην Ευρώπη και έχει αλλάξει την τροχιά της ενεργειακής πολιτικής μεταξύ των δύο πλευρών», δήλωσε στο πρακτορείο Anadolu ο ειδικός σε θέματα ενέργειας Εχσάν Χενταγιατί.

«Αυτό έχει ανοίξει ένα παράθυρο για το Ιράν να προμηθεύσει με την ενέργειά του την Ευρώπη σε μια εποχή που οι συνομιλίες για την αναβίωση της πυρηνικής συμφωνίας του 2015 έχουν μπει στην τελική ευθεία».

Ωστόσο ο ίδιος σημείωσε, ότι η προμήθεια φυσικού αερίου στις ευρωπαϊκές χώρες για να τις βοηθήσει να ξεπεράσουν τον δύσκολο χειμώνα «είναι ευκολότερο να το λες παρά να το κάνεις».

Ο κορυφαίος σύμβουλος και de facto εκπρόσωπος της ομάδας πυρηνικών διαπραγματεύσεων του Ιράν, ο Σεγιέντ Μοχάμαντ Μαραντί, έχει επανειλημμένα θέσει το θέμα της ενεργειακής κρίσης στην Ευρώπη τις τελευταίες εβδομάδες, συνδέοντάς το με τις πυρηνικές συνομιλίες.

«Το Ιράν θα κάνει υπομονή. Οι ΗΠΑ υπό τον (Μπαράκ) Ομπάμα παραβίασαν συστηματικά τη (πυρηνική) συμφωνία και υπό τον (Ντόναλντ) Τραμπ/(Τζο) Μπάιντεν επέβαλαν τη μέγιστη δυνατή πίεση εναντίον αθώων πολιτών», έγραψε ο Μαραντί σε μια σειρά από tweets στις 3 Σεπτεμβρίου.

«Ο χειμώνας έρχεται και η ΕΕ αντιμετωπίζει μια εξοντωτική ενεργειακή κρίση», πρόσθεσε, υπονοώντας ότι το Ιράν θα μπορούσε να βοηθήσει στην επίλυση της κρίσης.

Είπε ότι «ορισμένες κυβερνήσεις της ΕΕ» έχουν ζητήσει από το Ιράν πετρέλαιο και φυσικό αέριο, αλλά ο Μπάιντεν «φοβάται ότι οι εχθροί θα παρουσιάσουν τον ίδιο και ορισμένους συμμάχους ως αδύναμους».

Το αν το Ιράν θα μπορέσει να καλύψει τις αυξανόμενες ανάγκες της Ευρώπης σε φυσικό αέριο ενόψει του δύσκολου χειμώνα είναι αμφισβητήσιμο, πιστεύουν οι ειδικοί, δεδομένου ότι το Ιράν χρειάζεται το μεγαλύτερο μέρος του για εσωτερική κατανάλωση και δεν διαθέτει αγωγούς προς την Ευρώπη.

Ο Αλί Αχμαντί, ειδικός σε θέματα γεωοικονομίας και εκτελεστικός συνεργάτης του Κέντρου Πολιτικής Ασφάλειας της Γενεύης, δήλωσε ότι το Ιράν έχει «μια σημαντική ικανότητα» για εξαγωγές πετρελαίου και το πετρέλαιό του που επιστρέφει στις παγκόσμιες αγορές θα μπορούσε «σίγουρα να μειώσει την τιμή του πετρελαίου με αξιοπρεπές περιθώριο», αλλά η οικονομία της Ευρώπης «εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το φυσικό αέριο».

«Σε αντίθεση με το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο δεν είναι τόσο μεγάλο παγκόσμιο εμπόρευμα, επειδή είναι αέριο και όχι υγρό και επομένως είναι πιο δύσκολο να μεταφερθεί», πρόσθεσε ο Αχμαντί.

«Μπορεί να μετατραπεί σε υγροποιημένο φυσικό αέριο, αλλά αυτό είναι μια ακριβή και υψηλής επένδυσης πρόταση. Το Ιράν δεν έχει επί του παρόντος τη δυνατότητα να εξάγει μεγάλες ποσότητες φυσικού αερίου», είπε.

Ο Αχμαντί δήλωσε επίσης ότι η εξαγωγική ικανότητα του Ιράν έχει «παρεμποδιστεί από τις κυρώσεις των ΗΠΑ που υπονομεύουν τη διαδικασία upstream», καθώς και από την «έντονη εγχώρια κατανάλωση».

«Επίσης, δεν διαθέτει τις υποδομές που απαιτούνται για σημαντικές εξαγωγές φυσικού αερίου προς την Ευρώπη αυτή τη στιγμή», σημείωσε.

Ο Νερσί Γκορμπάν, ειδικός σε θέματα ενέργειας και οικονομικός αναλυτής, δήλωσε ότι το Ιράν ως «σημαντικός ιδιοκτήτης αποθεμάτων φυσικού αερίου» μπορεί να το προμηθεύσει στην Ευρώπη, αλλά οι εξαγωγές αυτές είναι οικονομικά βιώσιμες «εάν οι τιμές του φυσικού αερίου παραμείνουν υψηλές για σχετικά μεγάλο χρονικό διάστημα».

«Ακόμη και αν οι εξαγωγές αυτές είναι αρκετά κερδοφόρες, η κατασκευή ενός αγωγού που θα μεταφέρει το ιρανικό φυσικό αέριο στην Ευρώπη διαρκεί πέντε με έξι χρόνια και χρειάζεται επενδύσεις δισεκατομμυρίων δολαρίων για να ολοκληρωθεί», δήλωσε ο Γκορμπάν.

Πρόσθεσε ότι το Ιράν δεν μπορεί να υπογράψει τέτοια μακροπρόθεσμα συμβόλαια με τα ευρωπαϊκά έθνη δεδομένης της «χρόνιας έντασης στις σχέσεις του με τη Δύση», συνδέοντας τις προοπτικές του με τις εν εξελίξει πυρηνικές συνομιλίες.

Οι συνομιλίες για τη διάσωση της πυρηνικής συμφωνίας του 2015, οι οποίες βρίσκονται σε εξέλιξη από τον περασμένο Απρίλιο, βρίσκονται στην τελική ευθεία, αλλά η Τεχεράνη και η Ουάσινγκτον εξακολουθούν να διαφωνούν σε βασικά σημεία, καθυστερώντας τη συμφωνία.