Πόσοι από εμάς περνούν πλέον τους χειμώνες τους σε κρύα σπίτια και τα καλοκαίρια τους σε καμίνια; Η ενεργειακή φτώχεια είναι μία πραγματικότητα για όλους. Ο Στέφανος Παλλαντζάς, πιστοποιημένος σχεδιαστής παθητικών κτιρίων και πρόεδρος του Ελληνικού Ινστιτούτου Παθητικού Κτιρίου, έχει μία πολύ διαφορετική και αποτελεσματική λύση να μας προτείνει, το παθητικό κτίριο, που έχει τεράστια οφέλη για την τσέπη μας, την ποιότητα ζωής μας και το περιβάλλον.
"Το συνολικό φορτίο που χρειάζεται για να ζεσταθεί το παθητικό κτίριο είναι 1,3 κιλοβάτ. Για να καταλάβετε τι σημαίνει 1,3 κιλοβάτ, σημαίνει η ισχύς ενός σεσουάρ μαλλιών. Αυτό φτάνει για να καλύψει τις ανάγκες του κτιρίου".
1) Τι είναι το παθητικό σπίτι;
Το παθητικό σπίτι είναι ένα πρότυπο κτιρίου πολύ χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης. Η ενέργεια που έχει ανάγκη το κτίριο για να θερμανθεί ή να ψυχθεί είναι πάρα πολύ χαμηλή. Κατά μέσο όρο είναι περίπου 7 ως 10 φορές χαμηλότερη από ένα συμβατικό κτίριο. Επομένως, τα κύρια χαρακτηριστικά ενός παθητικού κτιρίου στην Ελλάδα είναι ότι χρειάζεται από ελάχιστη εώς καθόλου συμβατική θέρμανση τον χειμώνα και το καλοκαίρι χρειάζεται πάρα πολύ μικρή ψύξη. Ήδη το χειμώνα που μας πέρασε το κόστος της θέρμανσης μας δεν ξεπέρασε τα 140 ευρώ συνολικά. Μπορεί να μην ήταν πάρα πολύ κρύος χειμώνας, αλλά είχε κάποιες κρύες ημέρες αρκετά έντονα. Εκείνες τις μέρες η θερμοκρασία στο σπίτι έμεινε πάνω από τους 20 βαθμούς ξοδεύοντας ελάχιστη ενέργεια, που για εμάς είναι το ιδανικό για ένα κτίριο.
2) Τι διαφορές θα δούμε αν κάνουμε το σπίτι μας παθητικό;
Η ενέργεια που καταναλώνει το σπίτι είναι σε πάρα πολύ χαμηλά επίπεδα, τόσο χαμηλή που καταργεί το συμβατικό σύστημα θέρμανσης κι αυτό είναι το πιο σημαντικό. Το σπίτι δεν έχει καθόλου σώματα καλοριφέρ. Αυτό συμβαίνει για έναν πάρα πολύ απλό λόγο. Το συνολικό φορτίο που χρειάζεται για να ζεσταθεί είναι 1,3 κιλοβάτ. Για να καταλάβετε τι σημαίνει 1,3 κιλοβάτ, σημαίνει η ισχύς ενός σεσουάρ μαλλιών. Αυτό φτάνει για να καλύψει τις ανάγκες του κτιρίου. Αντίστοιχα το καλοκαίρι, θέλει γύρω στο 1 με 1,5 κιλοβάτ για να ψυχθεί, με μία σωστή σκίαση στα κουφώματα και έναν νυχτερινό αερισμό ώστε να δροσίσουμε το κτίριο. Τα νούμερα είναι πάρα πολύ χαμηλά. Θα μπορούσα να σας πω ότι είναι περίπου 30 ρεσό. Αν ανάψουμε 30 ρεσό μέσα στο κτίριο, θα το ζεστάνουμε, θα το κρατήσουμε σε θερμοκρασία πάνω από 20 βαθμούς. Σήμερα ειδικά, στην κρίση, και λόγω της ενεργειακής φτώχειας, υπάρχουν σπίτια που έχουν και 16 ή 17 βαθμούς. Έτσι όντως καταναλώνεις λιγότερη ενέργεια, χωρίς όμως να έχεις την ποιότητα ζωής που θα έπρεπε να έχεις. Δεν το λένε κάποιοι φιλόσοφοι, οι νόμοι της φυσικής το λένε. Κάτω από τους 20 βαθμούς αρρωσταίνουμε, μας πονούν τα κόκκαλα και οι αρθρώσεις. Εδώ εμείς οι ίδιοι, δηλαδή δύο άτομα που ζούμε εδώ συν τα δύο σκυλιά μας, καλύπτουμε περίπου το ⅓ της ανάγκης θέρμανσης με το σώμα μας. Οι δραστηριότητές μας μέσα στο σπίτι (μαγείρεμα, μπάνιο) καλύπτουν άλλο ⅓ της ανάγκης θέρμανσης που έχει το κτίριο. Επομένως, εκμεταλλευόμαστε καθετί που συμβαίνει, συν τον ήλιο, για να καλύψουμε τις ανάγκες μας. Δεν αισθανόμαστε αυτή την έλλειψη θαλπωρής που λένε κάποιοι, δηλαδή “θέλω ένα τζάκι, θέλω να έχω μία ζεστή γωνιά”. Εδώ δεν υπάρχει ζεστή γωνιά, όλες οι γωνιές είναι ζεστές. Όλοι οι χώροι του κτιρίου είναι έτσι μελετημένοι ώστε να αισθάνεσαι την ίδια ζεστασιά σε όλα τα δωμάτια, δεν υπάρχει καμία διαφορά, και βέβαια υπάρχει και η καλή ποιότητα αέρα.
3) Πώς θα μπορούσαμε να κάνουμε το σπίτι μας παθητικό. Πόσο θα κοστίσει;
Θα συμβουλεύαμε τον κάθε ενδιαφερόμενο να απευθυνθεί σε έναν μηχανικό που ξέρει από εξοικονόμηση ενέργειας, και οι σχεδιαστές παθητικών κτιρίων ξέρουν καλά, να κάνει ένα πλάνο στο τι πρέπει να γίνει στο κτίριο ώστε να το φτάσει στη μέγιστη δυνατή εξοικονόμηση ενέργειας, και ένα πλάνο για το πώς πρέπει να κάνει αυτές τις παρεμβάσεις στο μέλλον, όποτε θα έχει την οικονομική δυνατότητα, ώστε ακόμα και μετά από 10 χρόνια να καταφέρει να φτάσει το κτίριό του στα επίπεδα που θέλει. Δεν υπάρχει καμία βιασύνη, αυτό μπορεί να γίνει σιγά σιγά και σωστά. Δεν θέλουμε να κάνουμε κάτι εξωπραγματικό που δεν μπορεί να το πλησιάσει καμία οικογένεια. Κάνουμε κάτι το οποίο μπορεί να είναι εφικτό για οποιαδήποτε ελληνική οικογένεια. Εάν λάβουμε υπόψη μας ότι αυτό το κτίριο είναι του ‘65, δηλαδή είχε ήδη 50 χρόνια ζωής πίσω του και ήταν υπό κατάρρευση γιατί ήταν 3-4 χρόνια ακατοίκητο, το κόστος ήταν περίπου 50.000 ευρώ σε τιμές αγοράς και είναι απολύτως ικανοποιητικό, με την έννοια ότι θα αποσβεστεί περίπου στην πενταετία με βάση την κατανάλωση που υπάρχει. Σε αυτό το κτίριο των 50 ετών δώσαμε άλλα 50 χρόνια ζωής με ένα πολύ χαμηλότερο κόστος χρήσης και συντήρησης. Η εξοικονόμηση ενέργειας είναι αυτοχρηματοδοτούμενη. Αυτό σημαίνει ότι όταν έχουμε ένα σπίτι το οποίο μας κοστίζει 5.000 ευρώ το χρόνο σε ενέργεια, αυτές οι 5.000 φτάνουν και περισσεύουν για να χρηματοδοτήσουν το κεφάλαιο που θέλουμε για να το αναβαθμίσουμε. Πρέπει να ξέρουμε ότι παγκόσμια η εξοικονόμηση ενέργειας αυτοχρηματοδοτείται και δεν δημιουργεί ρίσκο ούτε στην τράπεζα ούτε στον ιδιοκτήτη. Το κόστος δεν είναι μεγάλο, δεν θα κοστίσει περισσότερο με βάση αυτό που σήμερα πληρώνει για να καταναλώνει ενέργεια. Αν το σκεφτεί έτσι και κάνει τις σωστές παρεμβάσεις, γίνεται. Επίσης, δεν χρειάζεται να είναι όλες με τη μία, μπορεί να είναι σε βάθος χρόνου, αρκεί να έχει ένα σωστό πλάνο.
4) Πώς σχεδιάζετε ένα παθητικό σπίτι;
Το πρώτο που κοιτάμε είναι να έχουμε ένα κτίριο που όλο του το εξωτερικό κέλυφος θα είναι σωστά μονωμένο ώστε να μην έχει απώλειες. Το δεύτερο που σχεδιάζουμε σωστά είναι τα κουφώματα, γιατί έχουν μία διπλή ιδιότητα. Έχουν απώλειες θερμοκρασίας, άρα αυτές δεν πρέπει να είναι μεγάλες, αλλά από την άλλη μεριά είναι τα ανοίγματα του κτιρίου που δίνουν ένα σημαντικό μέρος της ενέργειας που χρειάζεται το κτίριο απευθείας από τον ήλιο. Το τρίτο που ελέγχουμε σε ένα παθητικό κτίριο είναι η αεροστεγανότητά του. Θέλουμε το κτίριο να μην έχει απώλειες ενέργειας από χαραμάδες ή ανοίγματα.
Με βάση αυτές τις τρεις αρχές, ουσιαστικά έχουμε φτιάξει ένα πολύ καλό κτίριο το οποίο λειτουργεί σαν ένα θερμός. Όπως λειτουργεί το θερμός που βάζουμε έναν καφέ και τον κρατάμε ζεστό ή κρύο, έτσι ακριβώς έχουμε σχεδιάσει και το κτίριό μας. Στη συνέχεια, χρησιμοποιούμε μηχανικό σύστημα αερισμού με ανάκτηση θερμότητας, δηλαδή ένα σύστημα το οποίο ανανεώνει συνεχώς τον αέρα μέσα στο κτίριο χωρίς όμως να πέφτει η θερμοκρασία. Παράλληλα, ο αέρας είναι φιλτραρισμένος και είναι πολύ καλύτερος από αυτόν που είναι έξω σε μία σταθερή θερμοκρασία, η οποία φτάνει για να αισθάνεται θερμική άνεση αυτός που κατοικεί μέσα στο σπίτι.
Τέλος, χρησιμοποιούμε τεχνολογίες φωτισμού χαμηλής κατανάλωσης, ηλεκτρικές συσκευές της καλύτερης δυνατής ενεργειακής απόδοσης, και βέβαια βάζοντας σε ένα παθητικό κτίριο ηλιοθερμικά ή φωτοβολταϊκά συστήματα το κάνουμε εντελώς αυτόνομο και παράγει ίση ή και περισσότερη ενέργεια από αυτή που καταναλώνει.
5) Τι παρεμβάσεις κάνατε λοιπόν σε αυτό εδώ το κτίριο;
Αυτό ήταν ένα κτίριο του ‘65, που σημαίνει ότι δεν υπήρχε καμία απολύτως μόνωση. Είχε ξύλινα κουφώματα με μονά τζάμια, ένα τζάκι για τη θέρμανση και έναν καυστήρα πετρελαίου με σώματα καλοριφέρ. Μεταγενέστερα απέκτησε και τρία κλιματιστικά για να ψύχεται το καλοκαίρι. Κατά τα λεγόμενα των ιδιοκτητών, χρειάζονταν τρεις τόνους πετρέλαιο κάθε χειμώνα, συν το τζάκι, για να μπορέσουν να το ζεστάνουν, κι ό,τι άλλο κατανάλωνε από πλευράς ενέργειας. Δηλαδή κατανάλωνε διπλάσια ως και τριπλάσια ενέργεια από αυτή που θα έπρεπε να έχει ένα στοιχειώδες συμβατικό κτίριο. Ήταν υπερβολικό, αλλά δυστυχώς δεν είναι το μοναδικό, δεν είναι η εξαίρεση, είναι ο κανόνας. Μελετήσαμε τι μόνωση χρειάζεται, μελετήσαμε τι προδιαγραφές πρέπει να έχουν τα κουφώματά μας για να μας δίνουν την ενέργεια που θέλουμε από τον ήλιο τον χειμώνα, αλλά και το καλοκαίρι, με τη σωστή σκίαση, να μη μας δημιουργούν πρόβλημα υπερθέρμανσης μέσα στο κτίριο.
Μελετήσαμε πώς θα έχουμε την κορυφαία ποιότητα αέρα μέσα στο κτίριο, και τέλος πώς θα εξασφαλίσουμε την ελάχιστη θέρμανση ή την ελάχιστη ψύξη που χρειαζόμαστε στο κτίριο. Παράλληλα, είδαμε τι ηλεκτρικές συσκευές πρέπει να χρησιμοποιούμε ώστε να κατεβάσουμε την κατανάλωσή μας, τι φωτισμό, και τέλος υπολογίσαμε ένα φωτοβολταϊκό σύστημα που μπαίνει αυτές τις ημέρες στην ταράτσα και θα κάνει το κτίριο σε ένα μήνα ενεργειακά αυτόνομο. Τέλος, έχουμε εγκαταστήσει ένα σύστημα μετρήσεων το οποίο ανά πάσα στιγμή μας επιβεβαιώνει τι ακριβώς καταναλώνουμε κι αν όλες οι λειτουργίες που κάνουμε μέσα στο κτίριο είναι σωστές.
* Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφτείτε το Ελληνικό Ινστιτούτο Παθητικού Κτιρίου και μέσω του δικτύου τους θα σας καθοδηγήσουν στον μηχανικό που χρειάζεστε ώστε να έχεις το σωστό αποτέλεσμα. Αντίστοιχα μπορείτε να έρθετε σε επαφή μέσω του δικτύου με τις εταιρίες του κλάδου της οικοδομής και της ενεργειακής απόδοσης κτιρίων, οι οποίες είναι μέλη και θα σου παρέχουν κι αυτές οποιαδήποτε πληροφορία χρειάζεσαι.
Από την Greenpeace.gr
ΣΧΟΛΙΑ Πατήστε για να δείτε τα σχόλιαΠηγή
