Με πολύ ενδιαφέρον παρακολουθήσαμε τα όσα είπε – και δεν είπε – ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, στην 86η Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης για δράσεις και μέτρα που αφορούν στην ενεργειακή, επισιτιστική και περιβαλλοντική κρίση που διανύουμε σήμερα. Διαπιστώσαμε ότι τα μέτρα δεν λύνουν -ούτε άμεσα ούτε μεσοπρόθεσμα- κανένα από τα προβλήματα αυτά.Δεν ενισχύουν την ανθεκτικότητα της ελληνικής γεωργίας στις κρίσεις ώστε να παρέχει επαρκή θρεπτική τροφή σε προσιτές τιμές για όλους τους πολίτες της χώρας, και ταυτόχρονα εντείνουν το πρόβλημα της ενεργειακής ένδειας παρατείνοντας την ομηρία εκατομμυρίων καταναλωτών από τα ακριβά και ρυπογόνα ορυκτά καύσιμα.
Ενέργεια:
Το ζήτημα της ενέργειας κάλυψε μεγάλο μέρος της ατζέντας. Οι λίγες θετικές εξαγγελίες ήταν η εξασφάλιση χώρου στο δίκτυο για μικρά έργα, συγκεκριμένα για αυτοπαραγωγούς και ενεργειακές κοινότητες ή μικρές επενδύσεις και η χρηματοδότηση 250.000 φωτοβολταϊκών για πολίτες, επιχειρήσεις και αγροτικές χρήσεις, ώστε να έχουν δωρεάν ρεύμα.
Στον αντίποδα δυστυχώς βλέπουμε το χάος. Ο κύριος Μητσοτάκης δήλωσε: “Τώρα οι μεγάλες μας επιλογές είναι σαφέστερες από ποτέ: Ή συνεχίζουμε μπροστά ή γυρίζουμε πίσω”. Σαφέστατη η επιλογή του πρωθυπουργού, καθώς τα μέτρα για επιδόματα χρήσης πετρελαίου (!), αλλά και τα φουσκωμένα βοηθήματα για το αέριο μας πάνε ξεκάθαρα πίσω. Ταυτόχρονα, η απόφαση να επιδοτηθεί η αλλαγή από “φυσικό” αέριο σε πετρέλαιο στους καυστήρες, εκτός από μη ρεαλιστική για χιλιάδες νοικοκυριά, είναι και ανυπόστατη. Δεν στηρίζεται σε κάποια μελέτη που να αποδεικνύει πως είναι η φθηνότερη διαθέσιμη λύση ούτε μπορεί να διασφαλιστεί ότι αυτή η αλλαγή θα προσφέρει ενεργειακή ασφάλεια στο μέλλον. Είναι προβληματικό να επιδοτούμε ξανά και ξανά τις ίδιες ρυπογόνες πηγές που μας έφεραν σε κλιματική και ενεργειακή κρίση, αγνοώντας ότι διακυβεύεται η τύχη και ευημερία των ελληνικών νοικοκυριών.
Σαφής παραλογισμός και αντίφαση ανάμεσα στα μέτρα και την πραγματικότητα: ανακοινώθηκαν ποσά πολλών εκατομμυρίων ευρώ για καυστήρες οι οποίοι μέσα στην επόμενη δεκαετία θα καταργηθούν ή αποσυρθούν ή είναι ασύμφοροι ακόμα και κατόπιν επιδότησης! Την ίδια στιγμή που επιδοτείται το πετρέλαιο θέρμανσης (σε αντικατάσταση και ως εναλλακτική λύση στο αέριο) στις ελληνικές κατοικίες, δρομολογούνταιπάνω από 10 δις ευρώ σε υποδομές ορυκτού αερίου στην Ελλάδα. Συνυπάρχουν ανεξήγητα, επομένως, η παραδοχή ότι το αέριο δεν αποτελεί βέλτιστη επιλογή με την εμμονή στην ανάπτυξή του σε μεγάλη κλίμακα. Αλήθεια πόσο μπορούμε να συνεχίζουμε να επιδοτούμε τέτοιου είδους παρωχημένες υποδομές ορυκτών καυσίμων στην πλάτη των συμπολιτών μας όταν ο ίδιος ο πρωθυπουργός σημειώνει πως η τιμή του αερίου έχει δεκαπλασιαστεί τους τελευταίους μήνες;
Περί ρεύματος, θεωρούμε παραπλανητικές τις δηλώσεις του πρωθυπουργού για την “επιτυχή εξουδετέρωση των επιπτώσεων της Ρήτρας Αναπροσαρμογής”. Οι πολίτες έχουν ήδη πληγεί οικονομικά και θα συνεχίσουν δυστυχώς να πληρώνουν φουσκωμένους λογαριασμούς, αφού έντεχνα αυξήθηκε η τιμή της κιλοβατώρας με αποτέλεσμα να μην υπάρχει διαφορά στο τι πληρώνουμε. Μένει να δούμε αν και το σχέδιο εξοικονόμησης που θα εφαρμοστεί, θα μεταφέρει επίσης την ευθύνη στον καταναλωτή με άδικα κίνητρα σαν αυτά που ακούγονται για την ποσοστιαία μείωση ενεργειακών αναγκών. Ένα νοικοκυριό που αναγκαστικά θα στραφεί σε ηλεκτρικά μέσα θέρμανσης αντί πετρελαίου ή αερίου, πώς μπορεί να πετύχει σημαντική μείωση στην κατανάλωσή του και άρα να πληροί τα κριτήρια για ικανή επιδότηση;
Ο πρωθυπουργός “εξασφαλίζει” την ενεργειακή επάρκεια στη χώρα με ένα τεράστιο οικονομικό, κοινωνικό και περιβαλλοντικό κόστος. Επενδύσεις σε πακέτα LNG, επέκταση της χρήσης του λιγνίτη, συντήρηση του αερίου και του πετρελαίου στο ενεργειακό μίγμα και επιδοτήσεις νοικοκυριών δεν ενδυναμώνουν την κοινωνία αλλά την κρατούν όμηρο σε επιδοματικές πολιτικές.
Κάπου μάλλον τα παραπάνω αξιολογήθηκαν ως ασήμαντα: το κόστος τους, το οποίο βαραίνει τους πολίτες, η συμβολή των προτεινόμενων μέτρων σε εκπομπές ρύπων, η αστάθεια του δικτύου και το γεγονός ότι η ενεργειακή αβεβαιότητα που ζούμε είναι απόρροια αυτών. Το γεγονός ότι δεν αναφέρθηκε καν η συμμετοχή των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην εθνική ηλεκτροπαραγωγή ως λύση, που τον περασμένο χειμώνα συγκράτησανμερικώςτην εκτόξευση των τιμών ενέργειας, το θεωρούμε άστοχο.
Γεωργία και τροφή:
Ασήμαντος μάλλον κρίθηκε (ξανά!) ο αγροδιατροφικός τομέας από τον Έλληνα Πρωθυπουργό, ακριβώς όπως είχε συμβεί στο ελληνικό σχέδιο για την αξιοποίηση των πόρων από το ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, όπου ο αγροδιατροφικός τομέας παρέμεινεσχεδόν ανύπαρκτος.
Τα μέτρα που ανακοινώθηκαν στην ΔΕΘ για την ελληνική γεωργία αφορούν εξαιρετικά ανεπαρκείς πόρους που ακολουθώντας ξεπερασμένες παρελθοντικές αγροτικές πολιτικές μη-βιώσιμης και μη-ανθεκτικής γεωργίας, περιορίζονται αποκλειστικά σε εισαγωγές λιπασμάτων και εισαγωγές ζωοτροφών, αντί να ανακοινωθούν επείγοντα μέτρα που ενισχύουν την απεξάρτηση της ελληνικής γεωργίας από τα συνθετικά λιπάσματα και μέτρα που ενισχύουν την εγχώρια παραγωγή, όπως καλλιέργεια και χρήση ελληνικών κτηνοτροφικών φυτών για ζωοτροφή.
Ταυτόχρονα, δεν ανακοινώθηκε κανένα μέτρο που βάζει φρένο στις εξωφρενικές αυξήσεις τιμών τροφίμων, τη στιγμή μάλιστα που γνωρίζουμε ότι εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία,άνθρωποι πεινούν ενόσω κολοσσοί κερδοφορούνκαι κανένα μέτρο που προωθεί την πρόσβαση όλων των πολιτών της χώρας σε υγιεινή, θρεπτική τροφή σε προσιτές τιμές, όπως μείωση φόρων σε φρούτα, λαχανικά και όσπρια που μάλιστα αποτελούν βάση της ελληνικής μεσογειακής διατροφής, αναγνωρισμένη παγκοσμίως ωςη καλύτερη δίαιτα που σώζει τον πλανήτη από την κλιματική κατάρρευση.
Η ομιλία του Πρωθυπουργού στην ΔΕΘ μας δημιουργεί βαθιά ανησυχία ότι η ελληνική κυβέρνηση αδιαφορεί για την ουσιαστική επίλυση των δύο μεγαλύτερων προβλημάτων που σχετίζονται με την καθημερινότητα των περισσότερων νοικοκυριών της χώρας: ενεργειακή φτώχεια και εξωφρενικές τιμές τροφίμων, την ίδια στιγμή που τα υπερκέρδη του λόμπυ ορυκτών καυσίμων και των εταιρειών τροφίμων διατηρούνται αυξανόμενα. Η κυβέρνηση δεν επιλέγει να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων ανακοινώνοντας τολμηρές πολιτικές απεξάρτησης από ορυκτά καύσιμα που πυροδοτούν πολέμους και καταστρέφουν το κλίμα, καιριζικής αναδιαμόρφωσης του αγροδιατροφικού μοντέλουμε στόχο την πρόσβαση σε υγιεινή, θρεπτική τροφή, σε προσιτές τιμές για όλους.
