Για το κλίμα και την κοινωνία, όχι για τις εταιρείες: Συμβολική δράση της Συμμαχίας για το Κλίμα

Μέλη της Συμμαχίας για το Κλίμα πραγματοποίησαν δράση πριν λίγο μπροστά στον Λευκό Πύργο στην Θεσσαλονίκη, με στόχο να δώσουν ένα ισχυρό μήνυμα στους Έλληνες και Ευρωπαίους ηγέτες, που συνεδριάζουν στις Βρυξέλλες αύριο και μεθαύριο. Η Συμμαχία, μαζί με εκατομμύρια πολίτες, συλλογικότητες και οργανώσεις από όλη την Ευρώπη, ζητά από τους ηγέτες και την ΕΕ να βοηθήσουν τις κοινωνίες να ανακάμψουν από τις καταστροφικές συνέπειες του Covid-19 και την κλιματική κρίση, και όχι να δοθούν για άλλη μία φορά κονδύλια στη βιομηχανία των ορυκτών καυσίμων. Η δράση αυτή είναι μία από τις περισσότερες από 90 συνολικά δράσεις που πραγματοποιούνται σε 26 χώρες σε όλη την Ευρώπη, στο πλαίσιο των δράσεων για το Climate Care Uprising.

Η πανδημία του Covid-19 απέδειξε πόσο εύθραυστες είναι οι κοινωνίες και οι οικονομίες μας. Μας έδειξε ξεκάθαρα τη σύνδεση μεταξύ της κλιματικής κρίσης, της καταστροφής της βιοποικιλότητας και της ανθρώπινης υγείας. Ταυτόχρονα, η επιστήμη έχει ήδη μιλήσει: πρέπει να συγκρατηθεί η άνοδος της παγκόσμιας θερμοκρασίας κάτω από τον 1,5°C^[1][5]. Με τα τωρινά όμως δεδομένα, οδεύουμε προς το χειρότερο σενάριο για τη χώρα μας, δηλαδή την αύξηση της θερμοκρασίας άνω των 3,5°C. Αυτό θα σήμαινε αύξηση των καταστροφικών πυρκαγιών, εξαφάνιση των παράκτιων κοινοτήτων και ακτών, ξηρασία και ερημοποίηση.

Οι ηγέτες της ΕΕ έχουν τώρα την ευκαιρία να διορθώσουν τα κακώς κείμενα του παρελθόντος. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρόσφατα έκανε την αρχή προς τη σωστή κατεύθυνση, με την ψήφιση^[2] για μείωση των εκπομπών αερίων κατά 60% έως το 2030 σε σχέση με τα επίπεδα του 1990. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο επίσης ζητάει από την ΕΕ και τα κράτη μέλη να καταργήσουν σταδιακά όλες τις άμεσες και έμμεσες επιδοτήσεις στα ορυκτά καύσιμα το αργότερο έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025, ενώ υπογράμμισε την ανάγκη να συνεχιστούν οι προσπάθειες για την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας. Πρόσφατη έρευνα δημοσιογράφων-ερευνητών αποκαλύπτει ότι οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις διαθέτουν ετησίως 137 δις ευρώ ως άμεσες ή έμμεσες επιδοτήσεις στα ορυκτά καύσιμα, και μεταξύ αυτών η Ελλάδα έχει ένα από τα πιο υψηλά κατά κεφαλή ποσά ενισχύσεων για τα ορυκτά καύσιμα. Οι “κρυφές επιδοτήσεις” των ορυκτών καυσίμων στην Ελλάδα σύμφωνα με την έρευνα φτάνουν τα 4,9 δις ευρώ ετησίως και αντιστοιχούν σε 457 ευρώ κατά κεφαλή, από τον πιο υψηλό μέσο όρο σε ευρωπαϊκό επίπεδο^[3].

Στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 15 και 16 Οκτωβρίου, οι ηγέτες της ΕΕ θα συζητήσουν τους κλιματικούς στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την πρόοδο που έχει σημειωθεί σχετικά με την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας ως το 2050. Είναι η στιγμή να πάρουν δύσκολες αποφάσεις ώστε να προστατεύσουν τους ανθρώπους και τον πλανήτη. Για τη χώρα μας, απαιτείται μία φιλόδοξη εθνική κλιματική πολιτική^[4], η οποία θα αφήνει πίσω της την παραγωγή και χρήση ορυκτών καυσίμων, θα επενδύει με σωστό τρόπο στις ΑΠΕ και την εξοικονόμηση ενέργειας και θα παρέχει τις απαραίτητες εγγυήσεις για την προστασία του φυσικού μας πλούτου.

Την ίδια στιγμή, οι κρίσεις που αντιμετωπίζουν οι κοινωνίες μας είναι πολλές και αλληλένδετες. Τα πακέτα ανάκαμψης από την πανδημία πρέπει να έχουν στο επίκεντρο τον πολίτη και το κοινό καλό, και όχι το κέρδος λίγων. Η πράσινη και δίκαιη ανάκαμψη οφείλει να έχει ως άξονες την οικοδόμηση μιας καλύτερης και πιο ανθεκτικής κοινωνίας, με καλύτερα συστήματα υγείας, πρότυπα απασχόλησης, κοινωνική και περιβαλλοντική προστασία, ισότητα, αλληλεγγύη σε ανθρώπους που έχουν ξεριζωθεί από τον τόπο τους και ίσες ευκαιρίες. Η κλιματική δικαιοσύνη δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς την κοινωνική δικαιοσύνη.

Οι οργανώσεις της Συμμαχίας για το Κλίμα απαιτούν από τους ηγέτες της ΕΕ και ειδικά από την ελληνική κυβέρνηση να σταθούν στο ύψος των περιστάσεων και να αποφασίσουν τα εξής:

1. Κανένας πόρος από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (Recovery and Resilience Facility) και γενικότερα κανένας δημόσιος πόρος δεν πρέπει να κατευθυνθεί προς τα ορυκτά καύσιμα.
2. Θέσπιση νόμου για το κλίμα με μείωση εκπομπών κατά 65% έως το 2030, σύμφωνα με την επιστήμη για τον 1,5°C. Όλα τα κράτη μέλη πρέπει να έχουν σχέδια και νομοθεσίες, με εθνικούς στόχους, που να διασφαλίζουν ότι η ΕΕ έχει επιτύχει πραγματική μείωση των εγχώριων εκπομπών κατά 65% έως το 2030 χωρίς διεθνείς αντισταθμίσεις.
3. Προτεραιότητα στις επενδύσεις που φροντίζουν την οικολογία, την οικονομία και τις κοινότητές μας που αγωνίζονται να ανακάμψουν από το πρόσθετο βάρος του Covid-19.
4. Ακύρωση όλων των σχεδίων για έρευνα και εξόρυξη υδρογονανθράκων.

Οι οργανώσεις της Συμμαχίας για το Κλίμα: ‘Αρσις, Άνεμος Ανανέωσης, Αγρο-οικολογικό Δίκτυο, Ethelon, Φίλοι του Μόντε, Οικολογική Κίνηση Πάτρας, Greenpeace Greece, HIGGS, Οικολογική Εταιρία Ανακύκλωσης, SOS Epirus – Δίκτυο Πολιτών Ενάντια στην Εκμετάλλευση Υδρογονανθράκων, Οργάνωση ΓΗ, Ελληνική Πλατφόρμα για την Ανάπτυξη, Γιατροί του Κόσμου, MEDASSET, SCI Hellas, Πολιτιστικός Σύλλογος Ελλάδας Πακιστάν, Πολιτιστικός Σύλλογος Ελλάδας Ινδίας, Πολιτιστικός Σύλλογος Ελλάδας Μπαγκλαντές.

[1] Greenpeace: H Έκθεση Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Αλλαγή του Κλίματος (IPCC) https://www.greenpeace.org/greece/issues/klima/6948/ipcc-report/

[2] Ψηφοφορία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Τετάρτη 7/10/2020 ttps://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20201002IPR88431/eu-climate-law-meps-want-to-increase-2030-emissions-reduction-target-to-60

[3] https://www.investigate-europe.eu/en/2020/fossil-subsidies/

[4] Σύμφωνα με την ανάλυση του UNEP, οι χώρες πρέπει να μειώσουν ετησίως τις εκπομπές τους με ρυθμό 7,6% έως το 2030. Περαιτέρω ανάλυση των δεδομένων του UNEP δείχνει ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να θέσει στόχο 65% για να παραμείνει σε 1,5°C. Μια ειδικότερη ανάλυση των δεδομένων του UNEP για το κλίμα από την Greenpeace και το WWF Ελλάς που υποβλήθηκε στην ελληνική κυβέρνηση – στο πλαίσιο της διαδικασίας δημόσιας διαβούλευσης του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) – φαίνεται να το επιβεβαιώνει. Με βάση τη συγκεκριμένη ανάλυση, ο στόχος μείωσης των εκπομπών της Ελλάδας έως το 2030 θα πρέπει να είναι εντός του εύρους 56-72% (με έτος βάσης το 1990, για 50% και 66% πιθανότητα επίτευξης του 1,5°C αντίστοιχα) προκειμένου να ευθυγραμμιστεί με το σενάριο για τον 1,5°C. Πρόσφατα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε έναν νέο ευρωπαϊκό στόχο μείωσης του CO₂ κατά τουλάχιστον 55% για το 2030, ενώ το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ψήφισε έναν πιο φιλόδοξο στόχο μείωσης του CO₂ κατά 60% έως το 2030.

[5] Έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Αλλαγή του Κλίματος (IPCC) αναλυτικά εδώ