Η κλιματική κρίση είναι η μεγαλύτερη παγκόσμια αβεβαιότητα και απειλεί τη βιωσιμότητα των οικοσυστημάτων, της κοινωνίας και της οικονομίας. Οι αβεβαιότητες στην παγκόσμια κοινωνία πολλαπλασιάζονται, όπως φάνηκε από την πανδημία και τον πόλεμο σήμερα στην Ουκρανία. Η κλιματική κρίση είναι όμως η μεγαλύτερη πρόκληση που πρέπει να αντιμετωπίσουμε στην κατεύθυνση μείωσης των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου και στη διαχείριση των επιπτώσεων της, προσαρμογή δηλαδή στην κλιματική αλλαγή ή ανθεκτικότητα. Και ενέχει τον κίνδυνο εμβάθυνσης των υφιστάμενων ανισοτήτων και τη δημιουργία νέων. Γιατί οι επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης είναι σφοδρότερες για τους πιο ευάλωτους και τις πιο ευάλωτες χώρες. Η συζήτηση αυτή απαιτεί μία μακροπρόθεσμη στρατηγική που επηρεάζει όλους τους κοινωνικούς και οικονομικούς τομείς. Όμως η πρόταση κλιματικού νόμου είναι ανεπαρκής, δεν ανταποκρίνεται σε αυτές τις ανάγκες, δεν αναγνωρίζει την ανάγκη αλλαγής του παραγωγικού και καταναλωτικού μοντέλου, δεν περιέχει επαρκές μοντέλο διακυβέρνησης, δεν αντιμετωπίζει τις κοινωνικές ανισότητες και την ενεργειακή φτώχεια και πάνω από όλα δεν εμπλέκει την κοινωνία και την οικονομία σε αυτή τη μεγάλη αλλαγή», δήλωσε ο τομεάρχης Περιβάλλοντος και Ενέργειας και βουλευτής Β’ Θεσσαλονίκης, του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, Σωκράτης Φάμελλος, στην πρώτη συνεδρίαση της Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου για το νομοσχέδιο του κλιματικού νόμου.
Πρόσθεσε ότι τα έξι (6) χρόνια μετά τη Συμφωνία των Παρισίων, υπήρξαν τα θερμότερα που έχουν καταγραφεί και οι έως τώρα δεσμεύσεις οδηγούν σε αύξηση της θερμοκρασίας κατά 2.7 βαθμούς που θα είναι καταστροφική. «Το σενάριο αυτό, θα είναι ιδιαίτερα δυσμενές για την Ελλάδα επειδή βρίσκεται σε hotspot κλιματικής κρίσης. Σήμερα όμως, δυστυχώς, έχουμε ένα πληθωρισμό δεσμεύσεων σε παγκόσμιο επίπεδο, που όμως δε συνοδεύεται από αντίστοιχα μέτρα για το κλίμα».
Υπενθύμισε ότι η Ελλάδα ήταν στις πρώτες ευρωπαϊκές χώρες που κύρωσαν τη Συμφωνία των Παρισίων το 2016, και μάλιστα σε επίπεδο Βουλής, και ότι ο τότε Πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, στη Σύνοδο Κορυφής τον Ιούνιο του 2019 είχε υποστηρίξει τον στόχο της κλιματικής ουδετερότητας για την Ευρώπη έως το 2050, καθώς και ότι ο πρώτος νόμος για την προσαρμογή και την ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή ψηφίστηκε το 2016, μία στρατηγική που δεν υλοποιείται όμως ολοκληρωμένα σήμερα.
Σημείωσε επίσης ότι σήμερα στην Ελλάδα δεν υπάρχει Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα προσαρμοσμένο στο “Fit for 55” της ΕΕ και ότι η σημερινή ενεργειακή κρίση δεν συμπεριλαμβάνεται στη σημερινή συζήτηση. «Άρα το σχέδιο νόμου της κυβέρνησης Μητσοτάκη είναι και αντιεπιστημονικό και θέτει ως στόχους απλά γενικές και επικοινωνιακές παραδοχές!».
Υπογράμμισε ακόμη την καθυστέρηση κατάθεσης του σχεδίου νόμου για τον κλιματικό νόμο αφού η σχετική συζήτηση ξεκίνησε από τον ΣΥΡΙΖΑ και τις περιβαλλοντικές Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις πριν από ενάμιση χρόνο, και με πρωτοβουλία της αείμνηστης Φώφης Γεννηματά, πριν ένα χρόνο, όταν ο κος Μητσοτάκης δεσμεύτηκε για ψήφισή του τους επόμενους μήνες, μόνο όμως για επικοινωνιακούς λόγους, όπως σχολίασε ο Σ.Φάμελλος, εφόσον πέρασε ένας χρόνος από τότε.
Για το εάν η κυβέρνηση υποστήριξε τη συμμετοχή στη διαβούλευση τόνισε πως: «Η κυβέρνηση δεν ακολούθησε καμία από τις καλές ευρωπαϊκές πρακτικές άλλων χωρών για τη διαβούλευση με την κοινωνία και τους εμπλεκόμενους φορείς. Εμείς καταθέτουμε την αγωνία μας γιατί θέλουμε ο κλιματικός νόμος να γίνει κτήμα της κοινωνίας και των παραγωγικών φορέων. Η ενσωμάτωση είκοσι οκτώ (28) σχολίων από τα τριακόσια ενενήντα εννιά (399) που κατατέθηκαν δεν είναι και η επιτομή της διαβούλευσης».
Παρουσίασε στη συνέχεια τα βασικά προαπαιτούμενα ενός κλιματικού νόμου για τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ:
Επιστημονικά τεκμηριωμένη στοχοθεσία, ιδίως για τις μακροχρόνιες δεσμεύσεις και τον ενδιάμεσο στόχο για το 2040
Ορισμός βασικών αρχών για το νέο παραγωγικό και καταναλωτικό μοντέλο της χώρας
Σαφής αποτύπωση της ευθύνης και του ρόλου της Πολιτείας στην Πράσινη Μετάβαση
Διασφάλιση και σχέδιο ώστε κανείς να μην μείνει πίσω
Διασφάλιση καθολικής πρόσβασης στα βασικά αγαθά του νερού και της ενέργειας καθώς και του δικαιώματος όλων των πολιτών σε ένα ασφαλές και υγιές περιβάλλον.
Εκπροσώπηση της κοινωνίας στην κλιματική διακυβέρνηση για να απευθύνεται στους πολίτες, στους νέους που εξακολουθούν να ζητούν, και σε αυτή τη χώρα, να αλλάξει το σύστημα και όχι το κλίμα
Ένα σαφές και αποτελεσματικό σύστημα διακυβέρνησης
«Επί της αρχής ξεκαθαρίζουμε ότι το σημερινό νομοθέτημα δεν αποτελεί κλιματικό νόμο γιατί δεν υπάρχουν τα παραπάνω προαπαιτούμενα. Δεν αναγνωρίζει καν ότι υπάρχουν σοβαρές κοινωνικές αλλαγές από την ενεργειακή μετάβαση. Όπως και στο Ταμείο Ανάκαμψης, στον κλιματικό νόμο δεν υπάρχει καμία αναφορά σε ανισότητες, αγνοεί τη βάση της οικονομίας, τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και αδιαφορεί εντελώς για την αρχή της κοινωνικής δικαιοσύνης που είναι και βασική αρχή της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας», δήλωσε ο Σ.Φάμελλος και αναφέρθηκε στο παράδειγμα της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης: «Το «κανείς να μη μείνει πίσω» δεν υπάρχει ούτε σαν σύνθημα για την κυβέρνηση Μητσοτάκη. Αυτό βέβαια φάνηκε και από την προσέγγισή της στη μετάβαση των λιγνιτικών περιοχών όπου το δικό της «σχέδιο» ή μη σχέδιο έχει οδηγήσει ήδη στην απώλεια 4.000 θέσεων εργασίας».
Αποδόμησε στη συνέχεια τα τέσσερα κεντρικά «πράσινα» επικοινωνιακά αφηγήματα της κυβέρνησης Μητσοτάκη που έχουν καταρρεύσει πλήρως:
-Την fake απολιγνιτοποίηση που αποτέλεσε προκάλυμμα για την πρόσδεση της ηλεκτροπαραγωγής στην Ελλάδα στο φυσικό αέριο, με ενίσχυση τελικά των ορυκτών καυσίμων στην Ελλάδα για μεγάλο βάθος χρόνου, που σε συνδυασμό με την αισχροκέρδεια έχει οδηγήσει σε ακραία ακρίβεια μέσω και της ρήτρας αναπροσαρμογής της κυβέρνησης Μητσοτάκη.
-Την ηλεκτροκίνηση και το ‘ΚΙΝΟΥΜΑΙ ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ’ που όμως δεν κινείται, εφόσον πρόκειται για εξαγγελία και φιέστα του κ. Μητσοτάκη στην Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος το 2020 και το νόμο 4710/2020 όπου, η κυβέρνηση πανηγυρίζει για τον αριθμό των αιτήσεων, αλλά όχι για τις εγκεκριμένες και για αυτές που πληρώνονται. Ελάχιστες αφορούν αυτοκίνητα, ακόμα πιο λίγες ταξί, το μεγαλύτερο μέρος αφορά ποδήλατα, τα δεδομένα για τα αυτοκίνητα δεν συμπίπτουν με αυτά του Υπουργείου μεταφορών και οι πολίτες διαμαρτύρονται για τη μη ανταπόκριση του Υπουργείου στα αιτήματα πληρωμών.
-Τα πλαστικά μιας χρήσης με το νόμο 4736/2020 όπου, η εφαρμογή της πολυδιαφημισμένης νομοθεσίας για τα ΠΜΧ της ΝΔ καρκινοβατεί ενώ έχει παγώσει η ανακύκλωση, οι Δήμοι δεν έχουν εξοπλισμό και το μόνο που κινείται είναι τεράστια οικονομικά σκάνδαλα στην ανακύκλωση με συστήματα ανακύκλωσης που δεν πιάνουν το στόχο ή αναιρούν τα επιχειρησιακά τους σχέδια.
-Την εξοικονόμηση ενέργειας, όπου δεν προκηρύχτηκε Εξοικονομώ για το 2021 και πήγε το 2022, δεν πληρώνονται τα έργα Εξοικονομώ του 2020, δεν υλοποιείται εδώ και 3 χρόνια το Εξοικονομώ στα Δημόσια Κτίρια που ήταν δρομολογημένο από τον ΣΥΡΙΖΑ, όπως και το Εξοικονομώ για τις Επιχειρήσεις
Ο Σ.Φάμελλος, κλείνοντας την αρχική του τοποθέτηση δήλωσε: «Αυτό το σχέδιο νόμου δεν μπορεί να αποτελέσει βάση συζήτησης για τη μεγάλη πολιτική και κοινωνική αναγκαιότητα της κλιματικής ουδετερότητας και κανονικά θα έπρεπε να αποσυρθεί και να διορθωθεί με τη συμμετοχή των φορέων όμως, δεν περιμένουμε κάτι τέτοιο από την κυβέρνηση εφόσον δεν έχει αυτή τη βούληση», και παρουσίασε τις βασικές ελλείψεις στον κλιματικό νόμο της κυβέρνησης Μητσοτάκη που περιλαμβάνονται στην πρόταση κλιματικού νόμου του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ:
1. Αλλαγή παραγωγικού και καταναλωτικού μοντέλου
2. Στοχοθεσία για πλήρη απεξάρτηση από όλα τα ορυκτά καύσιμα η οποία να είναι επιστημονικά τεκμηριωμένη. Η διαδικασία υποκατάστασης ενός ορυκτού καυσίμου με ένα άλλο υπονομεύει τους κλιματικούς στόχους, την αλλαγή του παραγωγικού και καταναλωτικού μοντέλου.
3. Μοντέλο διακυβέρνησης και μεταρρύθμισης δημόσιας διοίκησης. Ανάκτηση της πρωτοβουλίας της μετάβασης από την πολιτεία.
4. Αναστολή, πρόληψη και αποκατάσταση κοινωνικών ανισοτήτων και ρήξεων κατά τη διάρκεια και διαδικασία της μετάβασης. Ειδικές πολιτικές για την ευαλωτότητα, τις διακρίσεις, τη φτωχοποίηση και τον κοινωνικό αποκλεισμό.
5. Δημοκρατία και δικαιοσύνη, εξασφάλιση της πρόσβασης όλων στο νερό και στην ενέργεια αλλά και δικαίωμα των πολιτών σε ένα υγιές και ασφαλές περιβάλλον. Ενεργειακή δημοκρατία ως προτεραιότητα με σαφή ιεράρχηση των ενεργειακών κοινοτήτων.
