Η έκρηξη τιμών στα βασικά αγαθά, τα τρόφιμα και το ενεργειακό κόστος φέρνει την ανθρωπότητα ενώπιον νέων μαζικών αντιδράσεων από τις κοινωνίες, που πολύ εύστοχα τις περιγράφει σε πρόσφατο άρθρο του ο Economist ως "Hungry and Angry": «Πεινασμένες και οργισμένες», ανέφερε, μεταξύ άλλων, ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας, μιλώντας εχθές στο συνέδριο του Economist.
Στην τρομακτική εικόνα των ανισοτήτων μέχρι χθες, έρχονται σήμερα να προστεθούν δύο επιπλέον παράγοντες, συνέχισε ο κ. Τσίπρας: η κρίση της ακρίβειας και του πληθωρισμού και ο πόλεμος στην ευρύτερη γειτονιά μας. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και η σύγκρουσή της με τη Δύση.
Η Ευρώπη βιώνει τις επιπτώσεις εντονότερα από ό,τι ο υπόλοιπος αναπτυγμένος κόσμος, πληρώνοντας το έλλειμμα ηγεσίας και την αδυναμία χάραξης μιας αυτόνομης πορείας διαχρονικά.
Στην κρίση που ξεκίνησε το 2008, τα κράτη έσωσαν τις τράπεζες.
Σήμερα, στη θέση των τραπεζών είναι οι εταιρείες του κλάδου της ενέργειας στην Ευρώπη.
Η εθνικοποίηση της Γαλλικής εταιρείας ηλεκτρισμού EDF, που ανακοινώθηκε, είναι το πιο ισχυρό παράδειγμα σε αυτή την κατεύθυνση, και δείχνει μια τάση απολύτως ξένη με πρακτικές της ελληνικής κυβέρνησης, που σε καιρό ενεργειακής κρίσης επέλεξε την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ, στερώντας από το κράτος το βασικό εργαλείο για τη διαχείριση της ενεργειακής κρίσης, με γνώμονα την κοινή ωφέλεια.
Σε άλλο σημείο της ομιλίας του ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ, υπογράμμισε: Έχω πολλές φορές αναφερθεί στα δύο κρίσιμα ερωτήματα, ζωής και θανάτου θα τα χαρακτήριζα, που κυριαρχούν σε όλο τον κόσμο. Το πρώτο κρίσιμο ερώτημα: πώς θα ανασχέσουμε την κλιματική κρίση. Και το δεύτερο: πώς θα ανασχέσουμε τις συνέπειες του οικονομικού μοντέλου των τελευταίων δεκαετιών. Ερωτήματα που η πανδημία έφερε στην επιφάνεια με τραγικό τρόπο.
Η κλιματική κρίση διαβρώνει ήδη το φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον, οι φυσικές καταστροφές πολλαπλασιάζονται και η ανθρωπότητα καθυστερεί επικίνδυνα την πράσινη μετάβαση, ενώ οι ανισότητες διαρκώς διευρύνονται.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει εδώ και τώρα να λάβει αποφάσεις για μια αλληλέγγυα αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης και να μην αφήσει στο έλεός της τα μεμονωμένα κράτη.
Σε αυτή την κατεύθυνση, μάλλον θετικό γεγονός είναι η δήλωση της προέδρου της Επιτροπής κυρίας Φον ντερ Λάιεν, ότι στα μέσα Ιουλίου η Κομισιόν θα παρουσιάσει σχέδιο έκτακτης ανάγκης για τη διάσωση της ενιαίας αγοράς και της ευρωπαϊκής βιομηχανίας από τις συνέπειες της ενεργειακής κρίσης.
Θα πρέπει πιστεύω όλοι μας, και κυρίως οι προοδευτικές δυνάμεις της Ευρώπης, να πιέσουν στην κατεύθυνση των κοινών, διατηρήσιμων και δίκαιων ευρωπαϊκών λύσεων.
Όσον αφορά τη χώρα μας, οι προκλήσεις που έχουμε να αντιμετωπίσουμε είναι για άλλη μια φορά πολύ μεγάλες.
Καταρχάς, επιτρέψτε μου να πω, ότι σε όλες τις συνθήκες, και πολύ περισσότερο σε συνθήκες κρίσης όπως οι σημερινές, χρειάζεται από την πολιτική ηγεσία σχέδιο, σοβαρότητα, συναίσθηση της ανάγκης να προστατευτούν, όσο αυτό είναι δυνατό, η κοινωνική συνοχή και η εμπιστοσύνη της κοινωνίας στο πολιτικό σύστημα.
Μια κυβέρνηση που θα ισχυροποιήσει τις ρυθμιστικές αρχές, που θα ενισχύσει τη συμμετοχή σε επιχειρήσεις δημοσίου συμφέροντος όπως η ΔΕΗ, ορίζοντας πρώτα απ’ όλα ένα κατάλληλο σχήμα διοίκησης με σαφή πολιτική εντολή τη συγκράτηση των τιμών.
Με τιμές στη χονδρική αγορά του ηλεκτρισμού να εκτοξεύονται ξανά τον Ιούλη, στα επίπεδα των 300 ευρώ ανά MWh, με πολύ πιθανή την προοπτική διατήρησης αυτών των τιμών στα επίπεδα τα υψηλά αυτά, είναι ανάγκη να πάρουμε άμεσα και δραστικά μέτρα.
Που σημαίνει ακόμα και αναστολή αν χρειαστεί του χρηματιστηρίου ενέργειας, πλαφόν στη χονδρική και τη λιανική αν χρειαστεί, για να προστατεύσουμε τους καταναλωτές, μείωση του ΕΦΚ στα κατώτερα επίπεδα που προβλέπει η Κομισιόν.
Αυτές είναι ενέργειες άμεσης παρέμβασης για την ανάσχεση του φαινομένου και την κοινωνική συνοχή.
Όπως είπα, όμως, και θέλω να κλείσω με αυτό, αυτό που θα επαναφέρει την ασφάλεια και την προοπτική για τους εργαζόμενους, τις επιχειρήσεις, τα νοικοκυριά στη χώρα μας, είναι να μπορέσουμε να οργανώσουμε με σοβαρότητα, συνέπεια και αποφασιστικότητα ένα σοβαρό, εναλλακτικό, σύγχρονο πολιτικό σχέδιο για την επόμενη μέρα.
Προϋπόθεση βεβαίως, είναι η ανάδειξη μιας σύγχρονης, προοδευτικής και υπεύθυνης κυβέρνησης, που θα δρα με γνώμονα το δημόσιο συμφέρον, τη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής και την προστασία του περιβάλλοντος.
Με λίγα λόγια, προϋπόθεση είναι η πολιτική αλλαγή, για να μπορέσει η Ελλάδα να βρει το βηματισμό της και να συνεισφέρει στο βαθμό που της αναλογεί, σε μια νέα ευρωπαϊκή στρατηγική, που θα δώσει ξανά ασφάλεια και προοπτική σε κάθε πολίτης της Ένωσης μας.
