Οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ καλούν τον Υπουργό να απαντήσει:
- Γιατί παρά τις δεσμεύσεις του ότι εντός του 2022 θα έχουν εκδοθεί και τα 13 ειδικά καθεστώτα, έχουν εκδοθεί μόνο 4 προκηρύξεις του αναπτυξιακού νόμου;
- Γιατί δεν τηρήθηκε η δέσμευσή του προς τις περιφέρειες μετάβασης (λιγνιτικές περιφέρειες και νησιά Αιγαίου και Κρήτης), ότι η πρώτη προκήρυξη του αναπτυξιακού νόμου που θα εκδοθεί θα είναι το ειδικό καθεστώς Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (ΔΑΜ); Πότε θα εκδοθεί;
- Ποια θα είναι η κατανομή του προϋπολογισμού των 380 εκ. ευρώ της πρώτης προκήρυξης του Ειδικού Καθεστώτος ΔΑΜ ανάμεσα στις πολύ μικρές, μικρές μεσαίες επιχειρήσεις και τις μεγάλες επιχειρήσεις; Θα ληφθεί υπόψη ο Κανονισμός του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης που πρέπει να δίνεται έμφαση στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις; Για την ενίσχυση στις μεγάλες επιχειρήσεις δεν πρέπει να έχουν προβλεφθεί στα εγκεκριμένα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ΕΣΔΙΜ;
- Πώς θα γίνει η κατανομή της πρώτης προκήρυξης τους Ειδικού καθεστώτος ΔΑΜ μεταξύ των περιοχών των ΕΣΔΙΜ;
- Γιατί δεν έχει προβλεφθεί ειδική μέριμνα για την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας της νεολαίας στις λιγνιτικές περιοχές;
Αναλυτικά:
ΕΡΩΤΗΣΗ
Προς τον κ. Υπουργό Ανάπτυξης και Επενδύσεων
Θέμα:« Αναπτυξιακός νόμος – Ένα ακόμα fail story της ΝΔ! Αναμένοντας το Ειδικό καθεστώς Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης»
Ο αναπτυξιακός νόμος είναι το κατ’ εξοχήν αναπτυξιακό εργαλείο, το οποίο παράλληλα με το ΕΣΠΑ, στοχεύει στην ενίσχυση της μικρομεσαίας και μεγάλης επιχειρηματικότητας και προσέλκυσης επενδύσεων στη χώρα. Οι Αναπτυξιακοί νόμοι είναι σοβαρής πολιτικής και δημοσιονομικής βαρύτητας και δείχνουν την κατεύθυνση που θα πρέπει να πάρει η οικονομία.
Ο κ. Παπαθανάσης, Αναπληρωτής Υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, αρμόδιος για θέματα απολιγνιτοποίησης, δήλωνε σε όλες τις συνεντεύξεις του ότι εντός του 2022, θα προκηρυχθούν και τα 13 καθεστώτα του αναπτυξιακού νόμου με ενισχύσεις συνολικού προϋπολογισμού σχεδόν 2 δισ. ευρώ. Επισήμαινε δε, ότι το πρώτο καθεστώς, του οποίου θα δημοσιευτεί η σχετική προκήρυξη τον Μάρτιο του 2022, θα είναι η Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση, που αφορά στις περιοχές των ΕΣΔΙΜ, δηλαδή της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, τον Δήμο Μεγαλόπολης και τούς όμορους δήμους, καθώς και τα νησιά του Αιγαίου και της Κρήτης. Διαβάστε ενδεικτικά συνέντευξη του κ. Παπαθανάση στην Εφημερίδα Ναυτεμπορική, στις 28.1.2022. Όπως είναι λογικό, η είδηση αυτή αποτέλεσε τον τίτλο σε πολλά περιφερειακά μέσα ενημέρωσης των λιγνιτικών περιοχών, για παράδειγμα στο e-ptolemeos και στον χρόνο της Κοζάνης. Αντίστοιχες δηλώσεις για την έναρξη των χρηματοδοτήσεων του αναπτυξιακού νόμου για το ειδικό καθεστώς Δίκαιης Μετάβασης, το πρώτο τετράμηνο του 2022 υπήρχαν και στις συναντήσεις με τοπικούς φορείς που είχε ο κ. Παπαθανάσης, στις ΠΕ Κοζάνης και Φλώρινας στις 10.11.2021 αλλά και σε όλες τις επισκέψεις του στις λιγνιτικές περιοχές.
Δυστυχώς για τη χώρα και ειδικότερα για λιγνιτικές περιοχές, ούτε αυτή η υπόσχεση της κυβέρνησης της ΝΔ έχει τηρηθεί. Μέχρι τώρα έχουν εκδοθεί μόνο τέσσερις προκηρύξεις ειδικών καθεστώτων ενίσχυσης του αναπτυξιακού νόμου, αντί της υπόσχεσης για την ενεργοποίηση του συνόλου των ειδικών καθεστώτων. 1) Η Y.A. 74086/21.7.2022 (ΦΕΚ 3890/Β/22.7.2022) “Προκήρυξη Καθεστώτος Ενισχύσεων "Μεταποίηση - Εφοδιαστική Αλυσίδα” του αναπτυξιακού νόμου 4887/2022”. 2) Η Υ.Α. 79187/5.8.2022 (ΦΕΚ 4210/Β/9.8.2022) «Προκήρυξη Καθεστώτος Ενισχύσεων «Ενίσχυση Τουριστικών Επενδύσεων» του αναπτυξιακού νόμου 4887/2022». 3) Υ.Α. 94084/30.9.2022 (ΦΕΚ 5130/Β/1.10.2022) «Προκήρυξη Καθεστώτος Ενισχύσεων «Αγροδιατροφή - Πρωτογενής Παραγωγή και Μεταποίηση Γεωργικών Προϊόντων - Αλιεία - Υδατοκαλλιέργεια» του ν. 4887/2022». 4) Η Υ.Α. 126997/28.12.2022 (ΦΕΚ 6872/Β/29.12.2022) “Προκήρυξη Καθεστώτος Ενισχύσεων «Επιχειρηματικότητα 360» του αναπτυξιακού νόμου 4887/2022”.
Μάλιστα παρά τις εξαγγελίες για την προκήρυξη και των 13 καθεστώτων εντός του 2022, σε δελτίο τύπου στις 28.12.2022 του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, αναφέρεται τελικά ότι «μέσα σε χρόνο ρεκόρ καταφέραμε να ενεργοποιήσουμε τέσσερα Καθεστώτα Ενίσχυσης του νέου Αναπτυξιακού Νόμου».
Το βασικό πρόβλημα είναι η πολιτική αστοχία της Κυβέρνησης της ΝΔ που είχε κάνει σημαία της αναπτυξιακής της πολιτικής τα 13 καθεστώτα του αναπτυξιακού νόμου. Από την αρχή η θέση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ ήταν ότι πρόκειται για λανθασμένη προσέγγιση, αφού δεν λαμβάνει υπόψη της αντοχές και ικανότητες του οικονομικού-διοικητικού συστήματος και ότι οι προσδοκίες που δημιουργούσε η κυβέρνηση της ΝΔ σύντομα θα κατέρρεαν. Ήδη από την ψήφιση του αναπτυξιακού νόμου επισημάναμε ότι θα προκύψουν σημαντικές τεχνικές-διαχειριστικές δυσκολίες εφαρμογής του νόμου. Η εκτίμησή μας λοιπόν ήταν πως ελάχιστα καθεστώτα θα μπορέσουν να υλοποιηθούν έγκαιρα και ικανοποιητικά, ενώ ο επιπρόσθετος φόρτος θα επιβαρύνει δυσανάλογα και μάλλον αχρείαστα την υπηρεσία εφαρμογής του νόμου. Η κυβέρνηση τελικά επιβεβαίωσε τις ανησυχίες μας και διέψευσε τις προσδοκίες που είχε δημιουργήσει σε επενδυτές και σε επιχειρήσεις.
Στην πρώτη επιτροπή παρακολούθησης του ΠΔΑΜ στις 18 Οκτωβρίου 2022, εγκρίθηκαν 11 δράσεις ύψους €161.5 εκ. ευρώ χωρίς καμία αναφορά στην προκήρυξη του Ειδικού Καθεστώτος Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης του αναπτυξιακού νόμου. Μόλις προχθές κατατέθηκε προς έγκριση στην επιτροπή παρακολούθησης του ΠΔΑΜ, το τεύχος Εξειδίκευσης 2.1 του ΕΣΠΑ - ΔΑΜ 2021 – 2027 με 3 δράσεις της πρώτης προτεραιότητα του ΠΔΑΜ, που αφορά στην ενίσχυση και προώθηση της επιχειρηματικότητας. Μια από αυτές είναι η ενίσχυση επενδυτικών σχεδίων που υλοποιούνται στις περιοχές των Εδαφικών Σχεδίων Δίκαιης Μετάβασης (ΕΣΔΙΜ) μέσω της πρώτης προκήρυξης του Καθεστώτος Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης του Αναπτυξιακού νόμου (ν. 4887/2022,) ύψους €380 εκ.
Σύμφωνα με τη δεξαμενή σκέψης «The Green Tank», όπου μετέχει στην επιτροπή παρακολούθησης, υπάρχουν δυο σοβαρά θέματα που χρήζουν εξειδίκευσης και προσοχής. Πρώτον δεν είναι σαφής ο καταμερισμός των πόρων ανάμεσα στις πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και τις μεγάλες επιχειρήσεις. Υπενθυμίζουμε ότι ο Κανονισμός του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης δίνει έμφαση κυρίως στην στήριξη της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας και στην εμπλοκή των τοπικών κοινωνιών μέσα από την ενίσχυση της τοπικής επιχειρηματικότητας. Η ενίσχυση των μεγάλων επενδύσεων εμφανίζεται ως αποδεκτή εξαίρεση στον κανονισμό του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης, με συγκεκριμένες προϋποθέσεις.
Επίσης σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις κρατικές ενισχύσεις περιφερειακού χαρακτήρα (2021/C153/01/29.4.2021), το 10% επιπλέον ενίσχυση στις περιοχές των ΕΣΔΙΜ για τις μεγάλες επενδύσεις, αφορά επενδύσεις που έχουν συμπεριληφθεί στα ΕΣΔΙΜ. Σας υπενθυμίζουμε ότι στα ΕΣΔΙΜ έχουν συμπεριληφθεί μόνο 5 από τις 16 εμβληματικές επενδύσεις του Σχεδίου Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης.
Δεύτερον δεν υπάρχει καμία ειδική αναφορά στην ενίσχυση της νεολαίας μέσα από τις δράσεις της επιχειρηματικότητας. Ως ΣΥΡΙΖΑ -ΠΣ πιστεύουμε ότι πρέπει να παρέχουμε τα κατάλληλα χρηματοδοτικά εργαλεία, πόρους και χώρο στη νεολαία, ώστε αυτό να συμβάλει και στη συγκράτηση της ερημοποίησης των λιγνιτικών περιοχών.
Επισημαίνουμε ότι ο Αναπτυξιακός νόμος αλλά και το τεύχος Εξειδίκευσης 2.1 του ΕΣΠΑ - ΔΑΜ 2021 – 2027 αναφέρεται στις περιοχές των ΕΣΔΙΜ και δεν κάνει καμία διάκριση μεταξύ λιγνιτικών περιοχών (άμεσα επηρεαζόμενων) και (έμμεσα επηρεαζόμενων), καμία διάκριση δηλαδή για περιοχές εντός των Ζωνών Απολιγνιτοποίησης (ΖΑΠ) ή εκτός.
Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω,
Ερωτάται ο αρμόδιος Υπουργός:
1) Γιατί παρά τις δεσμεύσεις του ότι εντός του 2022 θα έχουν εκδοθεί και τα 13 ειδικά καθεστώτα, έχουν εκδοθεί μόνο 4 προκηρύξεις του αναπτυξιακού νόμου;
2) Γιατί δεν τηρήθηκε η δέσμευσή του προς τις περιφέρειες μετάβασης (λιγνιτικές περιφέρειες και νησιά Αιγαίου και Κρήτης), ότι η πρώτη προκήρυξη του αναπτυξιακού νόμου που θα εκδοθεί θα είναι το ειδικό καθεστώς Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (ΔΑΜ); Πότε θα εκδοθεί;
3) Ποια θα είναι η κατανομή του προϋπολογισμού των 380 εκ. ευρώ της πρώτης προκήρυξης του Ειδικού Καθεστώτος ΔΑΜ ανάμεσα στις πολύ μικρές, μικρές μεσαίες επιχειρήσεις και τις μεγάλες επιχειρήσεις; Θα ληφθεί υπόψη ο Κανονισμός του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης που πρέπει να δίνεται έμφαση στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις; Για την ενίσχυση στις μεγάλες επιχειρήσεις δεν πρέπει να έχουν προβλεφθεί στα εγκεκριμένα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ΕΣΔΙΜ;
4) Πώς θα γίνει η κατανομή της πρώτης προκήρυξης τους Ειδικού καθεστώτος ΔΑΜ μεταξύ των περιοχών των ΕΣΔΙΜ;
5) Γιατί δεν έχει προβλεφθεί ειδική μέριμνα για την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας της νεολαίας στις λιγνιτικές περιοχές;
