Αυτά προκύπτουν από την ανάλυση του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων και του Κέντρου Εξαγωγικών Ερευνών και Μελετών (ΚΕΕΜ), επί των προσωρινών στοιχείων της ΕΛ-ΣΤΑΤ.
Η πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Εξαγωγέων, Χριστίνα Σακελλαρίδη δήλωσε: «Ιταλία, Γερμανία, Κύπρος, Βουλγαρία και Τουρκία συνθέτουν την κορυφαία πεντάδα των αγορών που κατευθύνονται τα ελληνικά προϊόντα, εν μέσω έντονης αβεβαιότητας για την πορεία της παγκόσμιας οικονομίας. Εξίσου ενθαρρυντικά είναι και τα μηνύματα από τις τρίτες χώρες, -με εξαίρεση κάποιες ομάδες κρατών όπως οι BRICS-, όπου φαίνεται να διαμορφώνεται ένα θετικό μομέντουμ για τους Έλληνες εξαγωγείς.
Πρόκειται, δεδομένων των συνθηκών, για ένα πραγματικό επίτευγμα που δείχνει τις δυνατότητες που έχει ο κλάδος και τι μπορεί να καταφέρει στο μέλλον.
Ωστόσο, οι προκλήσεις που αναδύονται είναι εξαιρετικά πολύπλοκες και χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής. Η πολεμική σύγκρουση έχει προκαλέσει σοβαρές αναταράξεις στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα, αλλάζοντας άρδην τα δεδομένα και τις ισορροπίες και πυροδοτώντας μια πρωτοφανή ενεργειακή κρίση, η οποία απειλεί την ανάκαμψη του παγκόσμιου ΑΕΠ μετά την πανδημία.
Η εκτόξευση των πρώτων υλών επιβαρύνει υπέρογκα το κόστος παραγωγής και υπονομεύει την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών προϊόντων στο εξωτερικό σε μια κρίσιμη συγκυρία. Από την άλλη πλευρά,, οι πρωτοβουλίες της Πολιτείας για την τόνωση της Εξωστρέφειας κινούνται στη σωστή κατεύθυνση και αναμένεται να βοηθήσουν ουσιαστικά την προσπάθεια των ελληνικών επιχειρήσεων να διευρύνουν ακόμη περισσότερο το διεθνές αποτύπωμά τους και μαζί τη δυναμική του κλάδου».
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΠΣΕ, οι εξαγωγές, για το διάστημα Ιανουαρίου – Μαρτίου του 2022, αυξήθηκαν συνολικά κατά 32% και ανήλθαν σε 11,43 δισ. ευρώ, με τις παραδοσιακές αγορές της Ευρώπης να παρουσιάζουν μεγάλη αύξηση, παρ’ όλες τις αντιξοότητες και τα προβλήματα που προκαλεί ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Οι εισαγωγές στο ίδιο διάστημα, αυξήθηκαν κατά 48,6%, με τη συνολική τους αξία να διαμορφώνεται στα 19,57 δισ. ευρώ. Ως αποτέλεσμα των παραπάνω κινήσεων, το εμπορικό έλλειμμα ενισχύθηκε κατά 80,4% και άγγιξε το πρώτο τρίμηνο του 2021 τα -8,14 δισ. ευρώ.
Η Ιταλία εξακολουθεί και κατά το πρώτο τρίμηνο του 2022 να αποτελεί το σημαντικότερο προορισμό των ελληνικών εξαγωγών ενώ στη δεύτερη θέση παραμένει η Γερμανία, όπως και το αντίστοιχο περσινό διάστημα. Ακολουθεί η Κύπρος καταλαμβάνοντας την 3η από την 4η θέση που κατείχε και μετά η Βουλγαρία, προς την οποία η αύξηση των εξαγωγών ελληνικών προϊόντων (κατά 45,1%) το τρίμηνο του 2022 οδήγησε στο να ανέλθει στην 4η από την 6η θέση. Ακολουθεί η Τουρκία η οποία βρίσκεται στην ίδια θέση με το 2021, η Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο στις θέσεις 6 έως 7, για τη μεν Ισπανία 5 θέσεις πιο ψηλά, για το δε Ηνωμένο Βασίλειο 3 θέσεις πιο ψηλά από το αντίστοιχο περσινό διάστημα λόγω του διπλασιασμού των εξαγωγών προς τις δύο αυτές χώρες. Στην 8η θέση βρίσκονται οι Η.Π.Α. (από 7η) προς την οποία καταγράφεται μεγάλη άνοδος των εξαγωγών (+38,5%) και έπεται η Γαλλία, προς την οποία σημειώθηκε μείωση των ελληνικών εξαγωγών (κατά -18,7%), με αποτέλεσμα να πέσει από την 3η στην 9η θέση κατάταξης για το α’ τρίμηνο του 2022. Την πρώτη δεκάδα των κυριότερων προορισμών των ελληνικών εξαγωγών, συμπληρώνει η Ρουμανία, η οποία βρισκόταν στην 8η θέση κατά το αντίστοιχο διάστημα του 2021.
Πλην της πρώτης δεκάδας των χωρών-πελατών των ελληνικών προϊόντων για το α΄τρίμηνο 2022, αξίζει να σημειωθεί, η άνοδος στην κατάταξη της Εσθονίας (54η θέση από 80η) σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2021 και η πτώση της Σιγκαπούρης (53η θέση από 27η).
Ως προς τους προορισμούς των ελληνικών εξαγωγών ανά οικονομική ένωση, σημειώνεται αύξηση κατά 35,9% προς την Ε.Ε.
Όσον αφορά στις κατηγορίες προϊόντων, καύσιμα, βιομηχανικά προϊόντα και τρόφιμα βρίσκονται στην αιχμή και αποτελούν τους απόλυτους «πρωταγωνιστές» στον αγώνα της Εξωστρέφειας.
Οι επιδόσεις κατά μεγάλες κατηγορίες προϊόντων
Με βάση τα προσωρινά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το διάστημα Ιανουάριος-Μάρτιος 2022 για τις εξαγωγές κατά μεγάλες κατηγορίες προϊόντων, το ιστορικό ρεκόρ αύξησης των ελληνικών αποστολών προκύπτει από την ενίσχυση των εξαγωγών σε όλους τους κλάδους. Πιο συγκεκριμένα σημαντικά αυξημένες εμφανίζονται οι εξαγωγές των Βιομηχανικών Προϊόντων (+26,1%), των Καυσίμων (+60,5%), των Αγροτικών Προϊόντων (+14,6%), των Πρώτων Υλών (+14,2%), και των Λοιπών (+48%).
Αναλυτικότερα, όσον αφορά στα βιομηχανικά προϊόντα, η αύξηση (+26,1%) των εξαγωγών, σε 5.276,5 εκ.€ από 4.183,5 εκ.€, οφείλεται στην αύξηση των εξαγωγών όλων των υποκατηγοριών. Συγκεκριμένα, μεγάλη ποσοστιαία αύξηση καταγράφουν οι εξαγωγές στην υποκατηγορία «βιομηχανικά είδη ταξινομημένα κατά πρώτη ύλη» κατά 38,6% (σε 1.900 εκ.€ από 1.370,9 εκ.€), «χημικά προϊόντα & συναφή μ.α.κ.» κατά 5,9% (σε 1.484,9 εκ.€ από 1.402,5 εκ.€), «μηχανήματα & υλικό μεταφορών» κατά 44,5% (σε 1.140,4 εκ.€ από 789 εκ.€) και αυτές στην υποκατηγορία «διάφορα βιομηχανικά είδη» κατά 21% (σε 751,2 εκ.€ από 621 εκ.€).
Οι εξαγωγές αγροτικών προϊόντων εμφανίζουν σημαντική άνοδο 14,6% με την αξία τους να ανέρχεται σε 2.023,2 εκ.€ το πρώτο τρίμηνο του 2022, από 1.765 εκ.€ το περσινό αντίστοιχο τρίμηνο. Η άνοδος αυτή προκύπτει από την ενίσχυση των εξαγωγών και στις τρεις υποκατηγορίες αγροτικών προϊόντων. Συγκεκριμένα, σημαντική ποσοστιαία αύξηση καταγράφουν οι εξαγωγές στην υποκατηγορία «τρόφιμα & ζώα ζωντανά» κατά 15,8% (σε 1.586,2 εκ.€ από 1.369,4 εκ.€), στην «ποτά & καπνός» 8,5% (σε 227,5 εκ.€ από 209,7 εκ.€) και αυτές στην υποκατηγορία «λάδια & λίπη ζωικής ή φυτικής προέλευσης» κατά 12,6% (σε 209,4 εκ.€ από 185,9 εκ.€).
Ως προς τις υπόλοιπες μεγάλες κατηγορίες προϊόντων, ξεχωρίζει η πάρα πολύ μεγάλη αύξηση των εξαγωγών καυσίμων κατά 60,5% (σε 3.446,4 εκ.€ από 2.147,5 εκ.€), οι οποίες κατά το διάστημα Ιανουάριος-Μάρτιος 2022, καταλαμβάνουν μερίδιο 30,2% του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών, έναντι 24,8% το αντίστοιχο περσινό τρίμηνο. Οι εξαγωγές των πρώτων υλών εμφανίζουν αύξηση 14,2% και ανήλθαν σε 514,9 εκ.€ από 450,9 εκ.€. Τέλος, οι χαμηλές σε αξία εξαγωγές της κατηγορίας «είδη και συναλλαγές μη ταξινομημένα κατά κατηγορίες» καταγράφουν άνοδο 48% (σε 168,9 εκ.€ από 114,2 εκ.€).
Όσον αφορά στις εισαγωγές, η γιγάντια αύξηση κατά 48,6% (από 13.173,8 εκ.€ σε 19.571,7 εκ.€) κατά το 2022, οφείλεται, για άλλη μια φορά, στην ενίσχυση των εισαγωγών όλων των υποκατηγοριών προϊόντων, με μοναδική εξαίρεση τις εισαγωγές της πολύ χαμηλής σε αξία κατηγορίας «είδη και συναλλαγές μη ταξινομημένα κατά κατηγορίες» που καταγράφουν μείωση της τάξεως του -3,1% αφού ανήλθαν στα 27,6 εκ.€ από 28,5 εκ.€ το 2021.
Πιο αναλυτικά, οι εισαγωγές βιομηχανικών προϊόντων που αποτελούν και κατά το διάστημα Ιανουάριος-Μάρτιος του 2022 τη σημαντικότερη κατηγορία εισαγόμενων προϊόντων (55,2% του συνόλου των ελληνικών εισαγωγών), αυξήθηκαν κατά 32,5% (σε 10.804,6 εκ.€ από 8.156,7 εκ.€).
Συγκεκριμένα ως προς τα βιομηχανικά προϊόντα: η κυριότερη υποκατηγορία «μηχανήματα & υλικό μεταφορών» παρουσιάζει αύξηση των εισαγωγών κατά 21,4% (σε 3.220,4 εκ.€ από 2.652,8 εκ.€), ενώ ανοδικά κινούνται επίσης, οι εισαγωγές για «χημικά προϊόντα & συναφή (μ.α.κ.)» στα 3.197,9 εκ.€ από 2.574,6 εκ.€ (+24,2%), για «βιομηχανικά είδη ταξινομημένα κατά πρώτη ύλη» στα 2.469,1 εκ.€ από 1.560,1 εκ.€ (+58,3%) και για τα «διάφορα βιομηχανικά είδη» στα 1.917,2 εκ.€ από 1.369,2 εκ.€ (+40%).
Οι εισαγωγές αγροτικών προϊόντων, κατέγραψαν άνοδο (+28,9%) και έφτασαν στα 2.045,1 εκ.€ από 1.586,4 εκ.€. Η ανοδική αυτή τάση οφείλεται στην ενίσχυση των εισαγωγών (+26%) της σημαντικότερης υποκατηγορίας «τρόφιμα και ζώα ζωντανά» (1.764 εκ.€ από 1.400,5 εκ.€). Ανοδικά όμως κινήθηκαν και οι δύο μικρότερες σε αξία υποκατηγορίες. Αναλυτικότερα, τα «ποτά και καπνός» ανήλθαν σε 175,9 εκ.€ από 122,9 εκ.€ (43,1%) και τα «λάδια & λίπη ζωικής ή φυτικής προέλευσης», σε 105,3 εκ.€ από 63 εκ.€ (67,1%).
Οι εισαγωγές καυσίμων υπερδιπλασιάστηκαν (104,5%) και άγγιξαν τα 6.136,7 εκ.€ από 3.001,2 εκ.€. Το μερίδιό τους στο σύνολο των εισαγωγών, έφτασε το 31,4%, από 22,8% που ήταν το αντίστοιχο περσινό τρίμηνο.
Τέλος, οι εισαγωγές πρώτων υλών αυξήθηκαν με ραγδαίους ρυθμούς κατά 39,1%, στα 557,7 εκ.€ από 401 εκ.€. που ήταν το πρώτο τρίμηνο του 2021
Η σύνθεση των εξαγωγών
Ως προς τη σύνθεση των εξαγωγών κατά μεγάλες κατηγορίες προϊόντων, η αύξηση κατά 32% προκύπτει κυρίως από τις ισχυρά ανοδικές τάσεις στις εξαγωγές καυσίμων που παρουσιάζουν άνοδο κατά 60,5% και βιομηχανικών προϊόντων που παρουσιάζουν άνοδο κατά 26,1%. Επίσης, ενισχυμένες καταγράφονται οι εξαγωγές αγροτικών προϊόντων κατά 14,6%. Οι εξαγωγές πρώτων υλών εμφανίζουν αύξηση της τάξεως του 14,2%, ενώ και οι χαμηλές σε αξία εξαγωγές της κατηγορίας Είδη & συναλλαγές μη ταξινομημένα ενισχύονται κατά 48%.
Τα προϊόντα πετρελαίου αποτελούν και για το πρώτο τρίμηνο του 2022, το κυριότερο εξαγώγιμο προϊόν της χώρας, με αύξηση 55,5% σε σχέση με το πρώτο τρίμηνο του 2021. Στη 2η θέση ακολουθούν τα φάρμακα, τα οποία κατέγραψαν μείωση της τάξεως του -18%, στην 3η θέση παραμένουν τα προϊόντα αλουμινίου με αύξηση 37,8%, ενώ στην 4η θέση «σκαρφάλωσαν» οι εξαγωγές μηχανών αυτόματης επεξεργασίας πληροφοριών με εντυπωσιακή άνοδο 373,1% (το τρίμηνο του 2021 ήταν στη 24η θέση στη σχετική κατάταξη). Στην 5η θέση παραμένουν οι σωλήνες κάθε είδους, ενώ στην 6η, με υποχώρηση τριών θέσεων από το τρίμηνο του 2022, βρίσκονται οι εξαγωγές βαμβακιού.
Στην 7η και 8η θέση βρίσκονται οι εξαγωγές ράβδων από αργίλιο και ιχθυηρών, βελτιώνοντας τη σειρά κατάταξής τους κατά τρεις και μία θέση, αντίστοιχα, ενώ στην 9η (με υποχώρηση 2 θέσεων) οι εξαγωγές άλλων τυριών. Η πρώτη δεκάδα κλείνει με τις εξαγωγές άλλων λαχανικών που κατά την αντίστοιχη περίοδο του 2021 ήταν στην 8η θέση της σχετικής λίστας.
Οι εισαγωγές
Όσον αφορά στις εισαγωγές, παρατηρείται πολύ μεγάλη αύξηση (+48,6%) για το διάστημα Ιανουαρίου-Μαρτίου του 2022 και η αξία τους διαμορφώνεται σε 19.571,7 εκ. ευρώ από 13.173,8 ευρώ.
Αυξημένες, κατά 20,4%, καταγράφονται οι εισαγωγές από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι εισαγωγές από τις 18 χώρες της Ευρωζώνης εμφανίζουν επίσης αύξηση 20,4%, όπως και εκείνες από τις χώρες μέλη της ΕΕ που δεν είναι ενταγμένες στη ζώνη του ευρώ. Άξιες αναφοράς, σχετικά με τις τάσεις των εισαγωγών, είναι οι αυξήσεις από Γερμανία, Ιταλία, Ολλανδία, Γαλλία, Βέλγιο και Ισπανία. Οι εισαγωγές από τις λοιπές χώρες της Ευρώπης (εκτός ΕΕ) εμφανίζουν άνοδο της τάξης του 86,8% και ξεχωρίζουν οι αυξήσεις των εισαγωγών από τη Ρωσία και την Τουρκία.
Πολύ μεγάλη άνοδος των εισαγωγών παρατηρείται από τη Μ. Ανατολή και Β. Αφρική (75,3%), που οφείλεται στο διπλασιασμό και τετραπλασιασμό, αντίστοιχα, των εισαγωγών από τους δύο μεγαλύτερους προμηθευτές της χώρας μας από την εν λόγω περιοχή: το Ιράκ (97,1%) και τη Λιβύη (243,5%). Αυξημένες είναι οι εισαγωγές και από όλες τις υπόλοιπες χώρες της περιοχής με μόνες εξαιρέσεις την Τυνησία (-41,3%), το Μαρόκο (-1,4%), το Κατάρ (-26,5%) και τις πολύ μικρές σε αξία εισαγωγές από την Ιορδανία (-1,3%), τη Συρία (-43,8%) και την Υεμένη (-84,5%).
Διπλασιασμός των εισαγωγών καταγράφεται από τις χώρες της Β. Αμερικής λόγω της γιγάντιας αύξησης (+161,6%) των εισαγωγών από τις ΗΠΑ αλλά και τον υπερδιπλασιασμό των εισαγωγών από το Μεξικό (134,8%), όταν οι εισαγωγές από τον Καναδά περιορίστηκαν κατά -52,8%. Αυξημένες είναι οι εισαγωγές από τις λοιπές (πλην Μ. Ανατολής) χώρες της Ασίας (75,9%), όπου σημαντικό ρόλο παίζει η αύξηση της αξίας των εισαγωγών από την Κίνα και το Καζακστάν.
Ενισχυμένες είναι οι -χαμηλές σε αξία- εισαγωγές από τις Λοιπές Χώρες της Αμερικής (59,3%), ενώ πάρα πολύ μεγάλη (475,9%) είναι η ποσοστιαία άνοδος που καταγράφεται για τις –ακόμα πιο χαμηλές σε αξία- εισαγωγές από τις λοιπές χώρες της Αφρικής (πλην Β. Αφρικής) που αποτελούν το 0,9% του συνόλου των εισαγωγών κατά την εξεταζόμενη περίοδο. Τέλος, μείωση παρουσιάζουν οι εισαγωγές από τις χώρες της Ωκεανίας (-28%).
